استاندارد در راستای بهبود فضای کسب و کار

 ابتدا در خصوص اهداف اولیه شکل‌گیری انجمن دارندگان نشان استاندارد و زمان شکل‌گیری آن  توضیح دهید.

انجمن دارندگان نشان استاندارد در مرداد ۱۳۸۵ به صورت عمومی ‌اعلام حضور کرد و در همان ماه در اتاق بازرگانی به ثبت رسید. اهداف اولیه انجمن، کمک به ارتقا سطح کیفی محصولات با رویکرد مبتنی بر استاندارد بود و در این زمینه فعالیت خود را آغاز کرد. ضمن اینکه ارتقا و پیشبرد فرهنگ استاندارد، روش‌های تحقیق استاندارد در صنعت و خدمات کشور، نهادینه شدن بحث استاندارد در راستای کمک به توسعه اقتصادی و فنی و بازرگانی شرکت‌ها و موسسات صنعتی و خدماتی کشور، راهیابی به بازارهای جهانی، استفاده و انتقال تجربه‌های علمی ‌و عملی دست‌اندرکاران بهبود کیفیت و به روز کردن رویه‌های مختلف، حمایت از بهبود فضای کسب و کار و ایجاد رقابت سالم و جلوگیری از فعالیت‌های زیرزمینی و غیراستاندارد که با به خطر افتادن جان افراد توام است، پاسخگویی به نارسایی‌ها در چهارچوب قوانین موضوعی کشور، دفاع از حقوق و منافع مشروع و قانونی اعضای انجمن دارندگان نشان استاندارد ایران، هماهنگی با سازمان ملی استاندارد کشور و مواردی از این دست، از دیگر اهداف کلی تشکیل انجمن بوده است.

 انجمن استاندارد چه اقدام‌ها و فعالیت‌هایی در سال‌های اخیر داشته است؟

واقعیت این است که تعداد اعضای فعلی انجمن به خوبی نشانگر کیفیت و وسعت خدماتی است که انجام می‌گیرد. در همین دوره ۱۲ ساله از آغاز فعالیت انجمن دارندگان نشان استاندارد، بالغ بر ۱۲۰۰ عضو به این مجموعه پیوسته‌اند و امروزه یکی از بزرگترین تشکل‌های حرفه‌ای را شکل داده است. ضمن اینکه در تمام مواردی که ابتدا به عنوان اهداف اولیه شکل‌گیری عنوان کردم، فعالیت‌های گسترده‌ای صورت گرفته است که در برخی از آنها به نسبتی بیشتر، در برخی دیگر کمتر و در برخی موارد هم به هیچ عنوان موفق نبوده‌ایم. به عنوان مثال توافق‌نامه‌هایی که با مجامع بین‌المللی استاندارد بسته شده، از موارد بسیار موفقیت‌آمیز انجمن بوده است. همچنین عضویت ما در شوراهای استاندارد شهرستان‌ها نیز اتفاق بسیار مهمی ‌بوده است. ضمن اینکه خدمات اجرایی و آموزشی مختلفی به اعضا داده می‌شود و در داخل ادارات کل استاندارد نیز نماینده‌ای از جانب انجمن تعیین شده است که اعضای ما با مراجعه به آن، می‌توانند از راهنمایی‌های حرفه‌ای انجمن در جهت تسهیل امور و بهره‌مندی از ظرفیت‌های قانونی برخوردار شوند. عملا در ۱۲ سال گذشته باوجود افت و خیزهای بالایی که اقتصاد کشور با آن درگیر بوده، توانسته‌ایم پرچم کیفیت و استاندارد را به اندازه توانمان بالا نگه داریم و یکی از تشکل‌های بزرگ و موفق کشور را شکل دهیم.

‌به طور خلاصه در مورد نحوه ارزیابی انجمن از شرکت‌ها و فرایند اعطای نشان استاندارد به آنها توضیح دهید.

دقت بفرمایید که اصولا اعطای نشان استاندارد از طریق انجمن صورت نمی‌گیرد، بلکه انجمن شرایط GMP و تکمیل مدارک پروانه‌های شخصی که خواستار دریافت نشان استاندارد را با راهنمایی‌های خود سرعت می‌بخشد. به معنای واضح تر، انجمن از یک سو بازویی مشاوره‌ای برای صنعتگران و اعضای خود است و از سوی دیگر بازویی اجرایی برای اداره کل استاندارد قلمداد می‌شود. برای درک راحت تر این موضوع شاید بتوان به دفاتر پیشخوان خدمات دولتی اشاره کرد که بخش مقدماتی وظایف دولتی را عهده‌دار هستند و قبل از وارد شدن امور به مراحل بررسی، مدارک توسط این دفاتر تکمیل می‌شود. به همین شکل انجمن در تکمیل مدارک متقاضیان عمل می‌کند. ضمن اینکه در سازمان ملی استاندارد هم که مدتی است امور از طریق سامانه انجام می‌گیرد، مشکلات بسیاری داشتیم که انجمن توانسته با ورد به این مشکل، سامانه را به روز کند و پیگیر حل و فصل مشکلات افراد در این سامانه باشد. همچنین بارها مواردی پیش آمده است که مشکلات سامانه را هم به مسوولان سازمان ملی استاندارد گوشزد کرده ایم و توسط آنها رفع شده است. در مجموع پیرامون عملکرد انجمن دارندگان نشان استاندارد می‌توان گفت که به عنوان یک بازوی اجرایی توانسته کارنامه موفقی را از آغاز شکل‌گیری برای خود ثبت کند.

 ‌آیا این امور که اشاره شد برای صنایع مختلف اعم از پوشاک، خوراکی و غیره یکسان است؟

بله، اصولا فرایندها در مجموع یکسان هستند اما نکته اینجاست که بازرسی‌ها و نمونه‌برداری‌ها در صنایع مختلف، متفاوت است. قاعدتا موارد مورد بررسی در بخش‌های مختلف، متفاوت است. اما همان‌طور که اشاره کردم، ما وقتی مدارک را دریافت می‌کنیم و توصیه‌های تکمیلی ارائه می‌دهیم، بعد از آن دیگر فرایند برای گرفتن نشان استاندارد برای همه صنایع یکسان خواهد بود. هرچند که عرض کردم، بازرسی‌ها و نمونه برداری اصولا متفاوت است.

 حال در این زمینه که فرمودید آیا قوانین و دستورالعمل‌های ارزیابی شما از شرکت‌ها ثابت است یا در طول زمان تغییر می‌کند؟

ارزیابی‌ها که اصولا با اداره استاندارد است، ولی بخشی از این امور، مربوط به تجدید نظرهاست که ما هم در کمیسیون‌های مربوطه حضور داریم و نظرات فنی خودمان را برای دفاع از حقوق اعضا به بحث می‌گذاریم و به هر صورت می‌توانیم تاثیرگذار باشیم، ولی به صورت مشخص، انجمن مقرراتی وضع نمی‌کند و اساسا این وظیفه طبق قانون به سازمان ملی استاندارد محول شده است. با این حال حضور ما در کمیسیون‌های تجدید نظر استاندارد توانسته خیلی مثمرثمر واقع شود.

 تا چه میزان از عملکرد صنایع و شرکت‌ها در افزایش سطح استاندارد رضایت دارید؟

بالاخره قسمتی از این ماجرا اجباری بوده و واحدها باید در آن بخش‌ها رشد می‌کردند و خود را به سطحی از استاندارد که سازمان ملی استاندارد برای هر کالا تعیین می‌کند می‌رساندند، اما قسمت مهمی ‌از این پیشرفت به دانش و علم مصرف‌کننده مربوط می‌شود. شرایط امروزه دیگر مانند دهه‌های ۶۰ و قبل تر نیست که به عنوان مثال شما سماوری تولید کنید که در عین غیراستاندارد بودن، در بازار، توسط مشتری خریداری شود. امروز مشتری اگر کالای مورد نظرش علامت استاندارد نداشته باشد یا از کیفیت لازم برخوردار نباشد، اصلا کالا را قبول نمی‌کند و نه تنها صادرات ممکن نمی‌شود، بلکه در بازار داخلی هم مورد اقبال قرار نخواهد گرفت. به هرصورت دقت بفرمایید که برخورداری از نشان استاندارد، موضوعی حداقلی است که دیگر در دنیای کنونی مشتری از آن عدول نمی‌کند؛ حتی امروزه بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ و ‌هایپرمارکت اصلا اجازه عرضه کالای بدون استاندارد را نمی‌دهند. با نگاهی به مجموعه ای از این مسائل می‌توان گفت که عملکرد صنایع و شرکت‌ها در ارتقا سطح استاندارد رضایت‌ بخش است، هرچند کافی نیست و باید تولیدکنندگان به مرحله‌ای برسند که در تمام بخش‌ها توان رقابت با تولیدکنندگان بین‌المللی را داشته باشند. امیدوارم تولیدکنندگان ایرانی به نقطه‌ای برسند که بنا به فرموده امام حسن مجتبی، هر آنچه برای خود نمی‌پسندند، برای دیگران هم نپسندند و هر کالایی که تولید کردند را حاضر باشند عزیزان خود هم به عنوان مصرف کننده آن باشند. ملت ایران شایسته و سزاوار بهترین‌هاست و باید برای رسیدن به این قله، همگی تلاش کنیم. لازمه تحقق این مساله، دستیابی به دو نکته مهم است: اولی مربوط به تولیدکنندگان است تا کالایی با کیفیت، در شان و با دقت نظر بسیار زیاد تولید کنند و مورد دوم به ملت شریف ایران مربوط می‌شود که با خرید کالای ایرانی، به اشتغال، تداوم و ارتقا کیفیت کمک کنند. در سالی که به عنوان حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده، می‌توان دست در دست هم به اشتغال جوانان و توسعه، رشد و افزایش کیفیت تولیدات کارخانه‌های ایرانی کمک کنیم.