اعلام جزئیات جایگزین طرح ترافیک

ایده‌های بازنگری در این رابطه در حالی توسط دو قطعه از پازل مدیریت شهری دنبال می‌شود که به نظر می‌رسد ایده شورای شهر برای این بازنگری با توجه به اینکه تعرفه تردد را با نرخ «متغیر» و بر اساس میزان استفاده خودروها از ظرفیت شبکه معابر تعیین کرده است، کارآیی و اثربخشی بیشتری خواهد داشت. محمدعلی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به طرح ابتکاری این کمیسیون درخصوص بازنگری در مختصات «طرح ترافیک» و جایگزینی طرح جدیدی مبتنی بر «اخذ تعرفه تراکم ترافیک»، گفت: تهیه این طرح برای مدیریت بهینه ترافیک مناطق پرتردد پایتخت، از بین بردن رانت گروه‌های دارای سهمیه اخذ مجوز طرح ترافیک و عادلانه شدن میزان پرداختی‌ها براساس میزان تردد با خودرو شخصی در معابر شهر کلید خورده و در عین اینکه میزان پرداختی شهروندان بابت تردد در محدوده مرکزی شهر را به نحوی تنظیم می‌کند که هزینه بیشتر از سوی کسانی پرداخت شود که بیشتر از خودرو شخصی و ظرفیت شبکه معابر استفاده می‌کنند، یک منبع درآمد پایدار برای شهرداری تهران ایجاد خواهد کرد.

وی با اشاره به برگزاری جلسه مشترکی میان کمیسیون عمران و حمل‌ونقل و معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر در هفته گذشته، اظهار کرد: در این جلسه مدیران ترافیکی شهرداری جزئیات ایده دیگری را که برای بازنگری در طرح ترافیک مدنظر داشته و در هفته‌های اخیر روی آن متمرکز شده‌اند، مطرح کردند. ایده معاونت ترافیک تفاوت چندانی با طرحی که اکنون اجرا می‌شود نداشت و بر هدفمند کردن محدوده‌های مشمول این طرح، ممنوعیت تردد برخی وسایل نقلیه در برخی از محدوده‌ها و نیز افزایش یکباره بهای مجوز طرح ترافیک تا حدود ۲۰۰ درصد متمرکز بود. کرونی معتقد است افزایش تعرفه شاید ساده‌ترین و سهل‌الوصول‌ترین کار باشد که می‌توان با هدف کاهش استفاده از خودروی شخصی در محدوده مرکزی شهر انجام داد. این در حالی است که اگر قرار است به شکل پخته‌تری به این موضوع ورود کنیم، لازم است از ابزارها و راهکارهای دیگری هم استفاده شود که طرح شورای شهر واجد این ویژگی است. به گفته دبیر کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، اگرچه جنبه اجرایی و اثرگذاری سناریویی که شورای شهر برای بازنگری در طرح ترافیک در نظر دارد، قوی‌تر است و تکمیل طرح و اخذ مصوبه آن تا پایان سال جاری در اولویت قرار گرفته است، اما اجرای آن نیازمند تامین منابع مالی برای جبران کسری دوربین‌های ثبت تخلف ترافیکی است و از این رو شروع اجرای آن قدری زمانبر خواهد بود. با این حال اولویت کمیسیون عمران و حمل‌ونقل این است که تا پایان سال جاری مصوبه اجرای طرح را در صحن شورای شهر اخذ کند.

کرونی با بیان اینکه طرح مذکور در مرحله مطالعات توجیه اقتصادی قرار دارد، خاطرنشان کرد: در فاز اول می‌توان این طرح را صرفا در معابر بزرگراهی و شریان‌های درجه یک اجرا کرد و در فاز بعدی با تجهیز کامل معابر شهر به دوربین‌های ترافیکی، معابر شریانی درجه دو و سه را نیز پوشش داد. به گفته وی، در صورت اجرایی شدن این طرح به جای اینکه هزینه تردد در محدوده مرکزی شهر در ابتدای هر سال و در جریان فروش مجوز طرح ترافیک بر اساس یک تعرفه ثابت برای هر میزان استفاده و به ازای کل روزها و ساعات تردد اخذ شود، هزینه تردد خودرو در کل معابر شهر (و نه صرفا محدوده مرکزی پایتخت) به نسبت میزان تراکم ترافیک، فاصله از مراکز پرتردد شهر و زمان تردد در چند مرحله از استفاده‌کنندگان از خودرو شخصی اخذ خواهد شد؛ به این ترتیب که صاحبان خودرو دارای یک کارت اعتباری با قابلیت شارژ ریالی خواهند بود و هزینه تردد در معابر شهر به‌صورت مرحله به مرحله در هر ناحیه از شهر متناسب با هزینه پیش‌بینی شده برای همان ناحیه از شارژ کارت اعتباری آنها کسر خواهد شد. به‌عنوان مثال خودرویی که در شمال شهر حرکت خود را آغاز می‌کند، بابت تردد به سمت جنوب شهر تا محدوده میرداماد که تراکم ترافیک کمتر است،‌ رقم کمتری می‌پردازد و در مرحله بعدی هزینه تردد تا محدوده میدان ونک قدری افزایش خواهد یافت و به همین ترتیب هر چه به مرکز شهر نزدیک‌تر می‌شود، تعرفه بالاتری می‌پردازد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، اگرچه طرح اولیه شورای شهر با تجربه جهانی مدیریت ترافیک در ابرشهرهای جهان قرابت بیشتری دارد و شدنی به نظر می‌رسد، اما طبیعی است که دشواری‌های پیش‌روی اجرا سبب می‌شود این طرح در سال ۹۷ به اجرا نرسد؛ موضوعی که دبیر کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورا نیز به آن اذعان دارد. با این حال قرار است موقتا و تا زمانی که مقدمات جایگزینی طرح جدید به جای طرح ترافیک به‌طور کامل فراهم شود، در مختصات طرح فعلی و نحوه تخصیص سهمیه‌های مجوز طرح ترافیک برای سال ۹۷ تغییراتی اعمال شود. پس از نهایی شدن این تغییرات که جزئیات آن در تعامل میان معاونت ترافیک و کمیسیون مربوطه در شورای شهر در حال چکش‌کاری است، ثبت نام طرح ترافیک سال ۹۷ آغاز خواهد شد و تاخیر در زمان ثبت‌نام در مقایسه با سال‌های گذشته نیز، از همین ماجرا نشات می‌گیرد. در سال‌های گذشته سایت ثبت‌نام طرح ترافیک عموما در آبان یا آذر باز می‌شد، اما امسال پاییز در حالی به اتمام رسیده که خبری از شروع ثبت‌نام نیست.

آخر هفته