با گذشت بیش از دو روز از استشمام بوی نامطبوع در بخشی از مناطق مرکزی شهر تهران، هنوز منشأ این بو اعلام نشده است. دو سناریو در این رابطه قابل طرح است؛ یا منشأ این بو شناسایی شده اما به هر دلیل هنوز اعلام عمومی نشده‌ یا اینکه  مسوولان پس از گذشت ۷۲ ساعت از این رخداد، تا لحظه نگارش این گزارش از شناسایی منشأ بوی نامطبوعی که روز چهارشنبه در مرکز تهران حس شد، ناتوان بوده‌اند. در عین حال درباره منشأ این بو در چند روز اخیر فرضیه‌هایی مطرح شد که ۳ مورد از آنها تاکنون رد شده و نسبت به ۳ مورد هنوز ظن و شک وجود دارد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، به دنبال انتشار خبر استشمام بوی نامطبوع در پایتخت در بعدازظهر روز چهارشنبه هفته گذشته و تایید عده زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، گمانه‌زنی درباره منشأ این بو از سوی مراجع، افراد و کارشناسان مختلف آغاز شد. از آنجا که برخی از شهروندان مدعی شده بودند این بو به بوی گوگرد شباهت داشته است، از همان ابتدا نگرانی درباره احتمال وقوع زلزله یا ارتباط آن با فعال شدن آتشفشان دماوند مطرح شد. با این حال هرگونه ارتباط این بو با آتشفشان توسط کارشناسان رد شد. علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه به‌رغم شایعات، ‌این بو نمی‌تواند ناشی از گاز آتشفشان دماوند باشد، گفت: جهت وزش غالب باد از غرب به شرق یعنی از سمت تهران به سمت دماوند بوده و نیز مشاهدات چشمی همکاران ما در هواشناسی مازندران حاکی از عدم متصاعد شدن گاز از قله بوده است و این فرضیه منتفی است. همچنین مهدی زارع، زمین‌شناس نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها منشأ گوگردی این بو را رد کرد و با بیان اینکه شخصا این بو را استشمام کرده، آن را به بوی نامطبوع زباله تشبیه کرد. او نیز هرگونه ارتباط بوی مذکور به قله آتشفشانی دماوند را رد کرد.

بوی بدی که روز چهارشنبه در مناطق ۶ و ۱۲ و بخش‌های دیگری از مناطق مرکزی شهر تهران حس شد، زمینه‌ساز تشکیل جلسه مدیریت بحران بود و گشت‌های آتش‌نشانی و نیروهای امدادی در تهران جست‌وجو برای کشف منشأ این بو را آغاز کردند. فرضیه دیگری که یک روز بعد برای منشأ بوی بد استشمام‌شده در تهران مطرح شد، فاضلاب ساختمان پلاسکو بود. کارگاه ساختمانی در زمین پلاسکو از تابستان امسال تجهیز شد تا مقدمات ساخت بنای جدید در آنجا فراهم شود. گفته می‌شد گاز منتشر شده از فاضلاب این ساختمان سبب انتشار بوی بد در محدوده مرکزی شهر شده است اما دیروز، محمدعلی سعادتی، شهردار منطقه ۱۲ این فرضیه را هم رد کرد و گفت: انبار فاضلاب پلاسکو روز پنج‌شنبه حوالی ساعت ۱۷ در حین عملیات عمرانی گشوده شد و انتشار بوی نامطبوع در روز چهارشنبه ارتباطی به بازشدن انبار فاضلاب پلاسکو در روز پنج‌شنبه ندارد. وی در عین حال خاطرنشان کرد که گاز متان موجود در چاه فاضلاب یک ساختمان آن‌قدر نیست که بخشی از پهنه شهر را دربر بگیرد. احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران نیز به انتشار اخبار ضد و نقیض در این‌باره اشاره کرد و گفت به‌نظر می‌رسد اطلاعات دقیقی در این رابطه وجود ندارد. مسجدجامعی با بیان اینکه از اول حدس زده می‌شد که ممکن است این اتفاق مربوط به یک شبکه سراسری در تهران همچون گاز باشد، گفت: استاندار تهران احتمال داده‌ بود که این بو مربوط به نشت گاز مرکاپتان باشد، چراکه برای مسائل ایمنی و آسان سوختن گاز، ماده مذکور به گاز اضافه می‌شود که بویی شبیه بوی حس شده در روز چهارشنبه و حالت آلارم و هشدار دارد، اما این فرضیه نیز قطعی نشده و بررسی‌ها همچنان ادامه دارد. وی از پیگیری برای ارائه گزارشی در صحن شورای شهر از چرایی انتشار این بو خبر داد. اگرچه انوشیروان محسنی‌بندپی، استاندار تهران منشأ فاضلابی یا گازی برای بوی نامطبوع استشمام شده در تهران را رد کرد، اما در عین حال صادقی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران معتقد است این بو احتمالا منشأ زیست محیطی دارد.

محسنی بندپی روز پنج‌شنبه با بیان اینکه علت و منبعی مانند مشکل در شبکه فاضلاب یا ترکیدگی لوله گاز و مسائلی از این دست درخصوص منشأ بوی نامطبوع تهران مطرح نیست، گفت: احتمال اینکه در این بین مواد شیمیایی مانند مرکاپتان‌ها به عمد یا سهو در محلی سرازیر شده باشد، وجود دارد که این بو در دو یا سه ساعت بعدی مرتفع شد. با این وجود از اولین فرضیه‌های مطرح شده برای شناسایی منشأ این بو، مشکل در شبکه گاز یا نشتی فاضلاب بود که احمد صادقی، رئیس سازمان پیشگیری از مدیریت بحران مطرح و تاکید کرد که به‌نظر می‌رسد منشأ این بو، زیست‌محیطی باشد. بر اساس بررسی «دنیای‌اقتصاد» از درون مدیریت شهری، نیروهای آتش‌نشانی از حالت آماده باش خارج شده‌اند و اکنون دیگر عوامل مسوول در این رابطه اعم از سازمان مدیریت بحران، سازمان پدافند غیرعامل، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و... با این رویکرد که ممکن است در صورت عدم تشخیص منشأ بو، مشکل دوباره تکرار شود، بررسی‌ها برای شناسایی منشأ این بو را ادامه می‌دهند.

افزون بر این موارد احتمال زباله‌سوزی در مجموعه آرادکوه کهریزک نیز به‌عنوان یک گمانه مطرح شد که در همان ابتدا مورد بررسی قرار گرفت و رد شد.

در این میان یک فرضیه دیگر نیز به قوت رد یا تایید نشده است و آن بحث ارتباط منشاء بوی مذکور با وقوع زلزله احتمالی تهران است. علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در این رابطه گفت: انتشار بوی نامطبوع می‌تواند یکی از نشانه‌های کنش زمین‌شناختی و یک پیش‌نشانگر برای زلزله باشد، اما احتمال آن در مورد بوی نامطبوع استشمام شده در تهران بسیار ضعیف است. در عین حال گروهی در مدیریت شهری تاکید می‌کنند باید تغییرات تکتونیکی احتمالی زمین بررسی شود تا بتوان بو را به زلزله ارتباط داد.

به این ترتیب تاکنون سه فرضیه شامل گاز آتشفشان دماوند، فاضلاب پلاسکو و زباله‌سوزی در آرادکوه با منشأ پسماندی از این دست رد شده و در عین حال سه فرضیه دیگر مطرح شده که هنوز با قوت رد یا تایید نشده است. این سه فرضیه شامل انتشار گاز مرکاپتان ناشی از مشکل در شبکه گازرسانی، منشأ فاضلابی و نیز ارتباط آن با کنش زمین و وقوع زلزله است. البته تا این لحظه هیچ نشانه‌ای از اینکه موارد مذکور سبب بوی نامطبوع شده باشد، پیدا نشده است

اخبار مرتبط