تعلق خاطر شهروندان به شهر، تعاملات اجتماعی مطلوب، رضایت از زندگی و سلامت روانی و اجتماعی افراد از شاخصه‌های شهرهای انسان‌محور است و یکی از راه‌های تحقق شهری پیشرفته و مترقی برخورداری از سیستم حمل و نقل عمومی مطمئن و ایمن است. ۲۶ آذر، روز ملی حمل و نقل، فرصتی است تا بار دیگر نقش و جایگاه ویژه شبکه گسترده حمل و نقل عمومی مورد توجه قرار گیرد، چراکه سیستم بهینه حمل و نقل، اصلی‌ترین نیروی محرکه توسعه همه‌جانبه محسوب می‌شود. گستردگی منحصر به فرد فعالیت‌های صورت گرفته و همچنین تحولات سریع فناوری این بخش و ارتباط آن با فرآیند توسعه اقتصادی و اجتماعی به اندازه‌ای مهم است که موفقیت‌های راهبردی در زمینه رشد و توسعه اقتصادی، مدیون سرمایه‌‌گذاری کلان در زیرساخت‌ها، تجهیزات و مهارت ساختارهای حمل و نقلی است. بر این اساس نباید از این مساله حیاتی که یکی از شروط مهم برای رسیدن به پیشرفت و توسعه است غفلت کنیم. به عبارتی حمل و نقل عمومی کارآمد یکی از شرایط لازم برای داشتن شهر انسان‌محور و یکی از شاخصه‌های رسیدن به توسعه پایدار شهری است. حمل و نقل انسان‌‌محور یکی از ضرورت‌های گریزناپذیر هر اجتماع انسانی به شمار می‌آید و اهمیت آن در ساختار اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی و نظامی جوامع به اندازه‌ای است که از آن به‌عنوان زیربنا و یکی از ستون‌های توسعه پایدار یاد می‌کنند.

در جهان امروز مساله حمل و نقل شهری و رابطه آن با محیط زیست از جمله چالش‌های اساسی مدیران شهری به شمار می‌آید و متاسفانه آلودگی هوا در کلان‌شهرها که با توسعه صنعتی و گسترش شهرها همراه بوده است، زندگی موجودات زنده به ویژه انسان‌ها را تهدید می‌کند. بنابراین آلودگی هوا و تهدید سلامت شهروندان، ضرورت دستیابی به حمل و نقل پاک و تاثیر آن بر نشاط اجتماعی را دو‌چندان کرده است. یکی از راه‌های اصلی پیشگیری و نیز درمان آلودگی هوا، در کنار بهبود کیفیت خودروها، ارتقای کیفیت سوخت و از رده خارج شدن ناوگان فرسوده، توسعه و گسترش حمل و نقل ریلی است تا شاهد رفع بخش مهمی از معضل ترافیک و آلودگی هوا باشیم. در حقیقت راه رسیدن به شهر توسعه‌یافته، ایمن، پاک و انسان‌محور این است که متولیان امر بتوانند شرایطی را فراهم کنند تا مردم داوطلبانه خودروهای شخصی خود را با امنیت کنار گذاشته و مطمئن باشند که می‌توانند بدون استفاده از خودروی شخصی، ارزان‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر در سطح شهر رفت و آمد کنند.

روند رو به ازدیاد آلاینده‌های زیست محیطی و در عین حال نقش حمل و نقلی ریلی (مترو) در کاهش آلودگی هوا، ضرورت توجه به گسترش و تکمیل خطوط این وسیله حمل‌و‌نقل عمومی را بیش از پیش کرده است تا با تشریک مساعی بین نهادهای مختلف دولتی و غیر دولتی از تردد خودروهای تک‌سرنشین فاصله گرفته و شاهد استفاده از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی باشیم. به دیگر سخن، توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی نسخه‌ای برای کاهش آلودگی هوا، ترافیک و کاهش تردد خودروها در سطح شهر است تا هوای پاک را برای همه شهروندان رقم بزنیم. در کشور ما نیز استفاده از این سیستم حمل ونقل عمومی می‌تواند بخش مهمی از راهکار بهبود چالش‌های اقتصادی و محیط‌ زیست باشد و کیفیت بهتری از زندگی را برای مردم به ارمغان آورد. البته لازم است در کنار گسترش خطوط مترو به انواع حمل و ‌نقل عمومی(اتوبوس، مینی‌بوس،خطوط ویژه BRT و...) نیز توجه شود.

شهروندان نیز باید توجه داشته باشند که حمل ونقل عمومی از مزایای بسیاری چون کاهش زمان و هزینه درسفرهای درون‌شهری، سهولت در جابه‌جایی، کاهش آلودگی هوا و کاهش مصرف انرژی برخوردار است و در این میان مترو به‌عنوان پاک‌ترین، سریع‌ترین، ایمن‌ترین و به‌طور کلی کارآمدترین مد حمل و نقل شهری بیشترین قابلیت و مطلوبیت را در رفع مشکلات کلان‌شهر تهران از جمله معضل ترافیک و مسائل زیست محیطی دارد. امکان انجام سفرهای درون شهری و ارتباط حومه با مرکز با سرعت مناسب و ایمن، ایجاد و گسترش فرهنگ نظم و انضباط با توجه به ارزش والای وقت در زندگی و کاهش تصادفات رانندگی از دیگر شاخصه‌های ‌این وسیله حمل و نقلی به شمار می‌آید.

سرعت، دقت، ایمنی و ظرفیت بالای جابه‌جایی مسافر در حمل و نقل ریلی(مترو) از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل لازم است بیش از پیش استفاده از سیستم حمل‌و‌نقل ریلی درون‌شهری مورد توجه قرار گیرد. به عبارتی با فرهنگ‌سازی مناسب در راستای فراگیر شدن حمل و نقل پاک می‌توان در راستای ارتقای کیفیت زندگی، بهبود وضعیت محیط و تمرکز بر سیاست‌های انسان‌محورانه در توسعه شهرها گام برداشت. متروی تهران امروز در شش خط اصلی در حال تردد است و افزایش کارآیی این مجموعه، نیازمند یکپارچگی در شبکه حمل‌و‌نقل عمومی است تا در سال‌های آتی حداقل شاهد استفاده سه برابری از این سیستم حمل ونقلی باشیم.

معتقدم توسعه حمل و نقل عمومی پاک از جمله مترو، برای شهر تهران اولویت بسیاری دارد تا شهروندان طعم زندگی در یک شهر پاک را بچشند و مطمئنا با رویکرد جدید مدیریت شهری درخصوص گسترش حمل و نقل ریلی و با تکیه بر عزم ملی کلیه مسوولان و دست اندرکاران در مجموعه دولت، مجلس شورای اسلامی و مدیریت شهری و با همت نیروهای متخصص بومی و به‌کارگیری فناوری‌های روز می‌توان گام مهم دیگری به سوی توسعه پایدار در بخش حمل و نقل کشور برداشته و در راستای ظهور شهر انسانی حرکت کنیم؛ شهری که سهولت و راحتی در تردد، یکی از شاخصه‌های مهم آن باشد.