پیروز حناچی دو سطح زمانی برای اصلاحات شهری در نظر گرفت
فوریت‌های شهردار جدید تهران
صاحب‌نظران شهری پیشنهاد «اختیار ویژه برای شهردار» را مطرح کردند
عكس: امیر پورمند
سکاندار جدید بهشت فوریت‌های کاری شهرداری در دوره جدید را در دو قالب زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت تشریح کرد. به گزارش «دنیای اقتصاد» شهردار جدید پایتخت روز گذشته در صحن علنی پارلمان محلی پایتخت سوگند یاد کرد و اولویت‌های کاری خود را در دوسطح زمانی تشریح کرد. پیروز حناچی به‌عنوان سومین شهردار منتخب شورای شهر پنجم، با ادای سوگند به مردم شهر تهران متعهد شد: در اجرای تمام ماموریت‌های محول همواره خدا را شاهد و ناظر بر اعمال خویش بداند؛ برای انجام هر چه بهتر وظایف خود تمام دانش و تجربه‌اش را با انتخاب همکاران و مدیرانی امین، پاک‌دست، کارآمد و شایسته توامان به‌کار گیرد؛ با بهره‌مندی از خرد جمعی و با تکیه بر اعتماد مردم برای نیل به اهداف، شرایط مناسب را فراهم سازد و در راستای شفافیت‌بخشی به امور، پاسخگویی به مردم، توجه به جریان آزاد اطلاعات و اجرای کامل مصوبات شورا را نصب‌العین قرار دهد. وی در سوگند خود عدالت در توزیع منابع، رعایت صرفه و صلاح جامعه و مبارزه با خودکامگی را به‌عنوان سرلوحه کاری خود معرفی کرد.
شهردار جدید پایتخت پس از ادای سوگند اولویت‌ها و فوریت‌های ماموریتی و کاری خود را در دو سطح زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت تشریح کرد. وی با بیان یک جمله کلیدی مبنی بر آنکه «نمی‌توان تهران را به بهشت تبدیل کرد» بر این نکته تاکید کرد که در مسیر اجرای اصلاحات شهری اولین گام، توقف حرکت به سمت وخیم‌تر شدن اوضاع و سپس حرکت در مسیر درست است. حناچی حاکمیت قانون و ضابطه بر شهر و همچنین حرکت در ریل برقراری شفافیت در سیاست‌ها، عملکردها و قراردادها را از اولویت‌های خود دانست و تصریح کرد: اگر بنا باشد از ظرفیت قانونی ترک تشریفات استفاده کنیم دلایل آن را اعلام خواهیم کرد.
طی سال‌های گذشته عمده قراردادهای کاری شهرداری با پیمانکاران بدون برگزاری تشریفات اداری(مزایده) منعقد می‌شد اما طی یک سال گذشته، با استقرار تیم جدید مدیریت شهری، برای ایجاد شهرداری شیشه‌ای انعقاد قراردادهای کاری در فضای غیررسمی متوقف شد و تمامی قراردادهای بیش از یک میلیارد تومان مدیریت شهری در سامانه شفافیت در دسترس عموم قرار گرفت. هرچند به گفته کارشناسان مدیریت شهری این گام در مسیر ایجاد شهرداری شیشه‌ای ابتدایی و ناتمام است اما می‌تواند انعقاد قراردادهای غیرشفاف در مجموعه مدیریت شهری را کاهش دهد. طی یک سال گذشته بنا به تشخیص مدیریت شهری واگذاری پروژه‌های شهری خارج از تشریفات اداری متوقف شده بود با این حال به نظر می‌رسد شهردار جدید پایتخت معتقد است می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد و در عین حال دلایل واگذاری پروژه‌های شهری بدون تشریفات را نیز برای شورای شهر توضیح داد.
حناچی در پاسخ به اولین خواسته شورای شهر پنجم برای نهایی کردن برنامه پنج‌ساله سوم شهرداری، نیز عنوان کرد: در کنار نهایی کردن تدوین لایحه برنامه پنج ساله سوم و ارائه آن به شورای شهر، پیگیری لایحه درآمدهای پایدار شهری به‌عنوان نخستین اولویت کاری شهرداری طی ماه‌های آتی از سال جاری خواهد بود. نسخه نهایی لایحه درآمدهای پایدار شهری مصوب دولت برای تصفیه بودجه شهرداری‌ها از درآمدهای ناپایدار و ناسالم پس از تاخیر چهارساله، با تغییراتی نسبت به نسخه تدارک دیده شده اولیه، شهریورماه امسال به مجلس رسید.
تدوین‌کنندگان لایحه درآمدهای پایدار شهری که از آن به‌عنوان نسخه نجات شهرها از شهرفروشی یاد می‌کنند، بهره‌گیری از ابزارهای مختلف تامین مالی و روش‌های اجرایی جلب مشارکت بخش خصوصی متناسب با پروژه‌های شهری و پیش‌بینی تضمین‌های کافی، افزایش کارآیی و ضمانت اجرایی برای کسب عوارض و درآمدهای قانونی شهرداری، اصلاح و تقویت منابع موجود درآمدی و تامین منابع جدید برای حداقل استفاده از درآمدهای دولت و کاهش وابستگی مالی شهرداری‌ها به منابع درآمدی دولتی، افزایش سهم شهرداری‌ها از محل عواید حاصل از قانون مالیات ارزش افزوده و اصلاح سازوکار وصول عوارض نوسازی و عمران شهری را از مهم‌ترین اهداف لایحه تدوین شده می‌دانند. از این رو به نظر می‌رسد تلاش شهردار جدید پایتخت برای هرچه سریع‌تر به نتیجه رسیدن این لایحه در مجلس می‌تواند گام بزرگی در مسیر اصلاحات شهری ایجاد کند.
استفاده حداکثری از بضاعت تخصصی داخلی در اداره امور کلان‌شهرها، جلب مشارکت برای حل مشکلات پایتخت و بهره‌گیری از همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد نیز از دیگر محورهایی بود که حناچی از آنها به‌عنوان دستور کار خود یاد کرد. شهردار جدید پایتخت در ادامه سخنرانی خود به پیگیری امور شهر و شهروندان در دو قالب زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت اشاره کرد. وی با ذکر این جمله که «نمی‌توان تهران را به بهشت تبدیل کرد» تلویحا به انجام اصلاحات بنیادین در اداره امور شهر تهران در درازمدت اشاره داشت. با این حال تاکید کرد در کوتاه‌مدت می‌توان ابتدا از تخریب بیشتری جلوگیری کرد، سپس در مسیر درست قدم برداشت. به تعبیر حناچی می‌توان از روند بدتر شدن مشکلات فعلی شهر تهران جلوگیری کرد. وی از اقدامات کوتاه‌مدت مدیریت شهری برای توقف روند بدتر شدن مشکلات شهر و اصلاح چهره شهر نیز سخن گفت. افزایش قلمرو عمومی به‌عنوان یکی از مصادیق عدالت در شهر از جمله فوریت‌های کاری شهرداری تهران خواهد بود. در این حوزه جمع‌آوری چهره کارگاهی شهر می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
به گفته حناچی پیمانکاران بدشان نمی‌آید فضای زیادی را به‌عنوان کارگاه و انبار استفاده کنند اما مدیریت شهر کارگاه‌های غیر لازم را از سطح شهر جمع آوری می‌کند. در این راستا نیز کارگاه میانه میدان هفت تیر که مایه خجالت تمامی مدیران شهری بود به سرعت جمع‌آوری شد. توجه به پهنه جنوبی شهر به لحاظ افزایش سرانه‌های خدماتی نیز از دیگر محورهای کاری کوتاه‌مدت شهردار جدید پایتخت عنوان شد.
البته شهردار جدید پایتخت برخی از مشکلات شهر تهران را مربوط به مدیریت ملی دانست و گفت: برخی از مشکلات تهران از جنس حاکمیتی شده است، از این رو این مشکلات را باید با همکاری نهادهای مختلف حل کنیم. با نگاهی به فوریت‌های کاری تعیین شده از سوی شهردار جدید پایتخت، این سوال به وجود می‌آید که اگر دیدگاه واقع‌گرایانه وی برای امکان‌پذیر نبودن تبدیل تهران به بهشت در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت مورد پذیرش قرار گیرد، برای آنکه روند وخیم‌تر شدن شهر تهران متوقف شود چه اولویت‌ها و فوریت‌هایی باید در دستور کار شهردار جدید پایتخت قرار گیرد. صاحب‌نظران شهری معتقدند شهردار جدیدپایتخت از چهار مسیر اصلی می‌تواند روند بدتر شدن وضعیت پایتخت را متوقف و پایتخت را در یک شرایط باثبات به لحاظ ویژگی‌های اداره امور شهر قرار دهد.
اولویت نخست از دیدگاه صاحب‌نظران و کارشناسان اخذ اختیارات ویژه در سطح مدیریت محلی برای ورود به حوزه‌های جدید درآمدزایی و تامین منابع مالی پایدار است. به گفته آنها اخذ اختیارات ویژه به شهردار پایتخت کمک می‌کند تا در مسیر اصلاحات شهری با فوریت بیشتری گام بردارد. کارشناسان شهری عنوان می‌کنند در حال حاضر مدیریت‌های چندگانه در بسیاری از حوزه‌های شهری منجر به کند شدن و بعضا توقف برخی امور شده است. یکی از نمونه‌های آن انجام اصلاحات ترافیکی است. تجربه چندماه گذشته نشان داده است وجود مدیریت موازی در حوزه ترافیکی سبب شده تا تصمیمات مربوط به اصلاحات ترافیکی با تاخیر مواجه شود. علاوه بر این اخذ اختیارات ویژه برای شهردار تهران می‌تواند به پیشبرد اموری همچون تعیین تکلیف ماجرای بدهی دولت به شهرداری کمک کند. این موضوع هرچند از سال گذشته توسط مدیریت شهری جدید پایتخت پیگیری شد اما همچنان بلاتکلیف باقی مانده است. به گفته کارشناسان شهری اختیارات ویژه در سطح مدیریت محلی می‌تواند به مدیریت شهری در پیگیری برای نهایی شدن لایحه درآمدهای پایدار شهری و همچنین اصلاح سازوکار اخذ عوارض نیز کمک کند.
از دیدگاه کارشناسان شهری تدوین سازوکار مناسب برای تامین منابع مالی پایدار برای شهرداری‌ها از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند روند بدتر شدن شرایط شهر تهران را متوقف کند. به گفته آنها مهم‌ترین مشکل نظام درآمدی شهرها وابستگی بیش از حد به درآمد حاصل از ساخت وساز است که حداقل دارای دو اشکال اساسی است. اشکال نخست این نوع درآمد شهری ناپایداری است و چون درآمدهای حاصل از این منبع وابسته به چرخه‌های اقتصادی مسکن است می‌تواند حجم آن تغییر کند و با نوسان همراه باشد. علاوه بر این امکان برنامه‌ریزی بلندمدت و منظم را برای دخل و خرج شهر سلب می‌کند. چراکه در دوره‌های رکود درآمد حاصل از این محل کاهش پیدا می‌کند و بالطبع بودجه سالانه شهرداری‌ها دچار کسری می‌شود و شهرداری به دلیل بدهکاری از پروژه‌های حیاتی و ضروری چشم‌پوشی می‌کند. حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس شهری با بیان اینکه ایجاد مدیریت یکپارچه شهری می‌تواند به شهردار جدید برای ورود به حوزه‌های جدید درآمدزایی پایدار کمک کند، عنوان کرد: حوزه‌هایی همچون آموزش، دستگاه‌های خدمات‌رسان و... از جمله اموری است که از واگذاری آن به مدیریت شهری می‌توان خودکفایی شهرداری‌ها را محقق کرد.
به گفته جاجرمی دومین اقدام در مسیر توقف روند بدتر شدن مشکلات شهر تهران، درحوزه سیاسی و مربوط به تفکیک امور محلی از ملی است. او در این باره توضیح داد: بخش زیادی از مشکلات شهر تهران فقط به پایتخت مربوط نمی‌شود بلکه به مجموعه شهری تهران شامل تهران و شهرهای اطراف آن بازمی‌گردد. از این رو مدیریت شهری جدید پایتخت می‌تواند از طریق تعامل با مدیریت ملی از حجم مشکلات شهر تهران در مجموعه شهر تهران بکاهد.
وی سومین اقدام مهم شهردار را در حوزه فرهنگی اجتماعی دانست. به گفته وی نقش شهرداری پایتخت در حوزه فرهنگی و اجتماعی از یک «برگزار‌کننده تشریفاتی مراسم در مناسبت‌های مختلف» به «احیا‌کننده داشته‌های میراثی، تاریخی و فرهنگی» شهر تغییر کند. وی با اشاره به تخصص شهردار جدید پایتخت افزود: از شهردار جدید پایتخت این انتظار می‌رود که علاوه بر حفظ میراث فرهنگی و اجتماعی شهر، به احیای المان‌های تاریخی شهر همچون بنای بلدیه اقدام کند.
این جامعه‌شناس شهری، با اشاره به ایجاد مشارکت و تعامل با شهروندان محلات به‌عنوان یکی از محورهای کاری برای شهردار جدید پایتخت تصریح کرد: چهارمین مسیری که مدیریت شهری می‌تواند در آن حرکت کند ایجاد نهاد اجرایی متناظر شورایاری‌ها در محلات مختلف شهری است. چراکه هر یک از محلات شهر تهران دارای جمعیت ساکن زیادی است که مدیریت شهری می‌تواند از طریق ایجاد شهرداری محله به‌عنوان نهاد اجرایی متناظر شورایاری‌ها، از همکاری و مشارکت شهروندان در مدیریت شهری استفاده کند. وی با بیان اینکه شهردار تهران با استفاده از تعبیر «تهران را نمی‌توان بهشت کرد» یک رویکرد واقع‌بینانه اتخاذ کرده است، گفت: استفاده از این تعبیر به جای ارائه وعده‌های توخالی و ترسیم آینده رویایی از شهر تهران می‌تواند این امید را زنده کند که مدیریت شهری بتواند در مسیر ایجاد ثبات در پایتخت حرکت کند.
وی ادامه داد: اولین شرط برای ایجاد ثبات و جلوگیری از بدتر نشدن اوضاع شهر نیز، جلوگیری از تخریب فضای سبز، توقف جریان تراکم‌فروشی و ایجاد اصلاحات ساختاری در بدنه فربه شهرداری تهران است. با توجه به این سه اصل شهردار جدید باید بتواند چهار گام اولیه را برای حرکت در مسیر درست اجرایی کند.
ارسال نظر