به گزارش «دنیای اقتصاد» بازار صدور برگه‌های اعتباری موسوم به هولوگرام از اوایل دهه ۹۰ جزو اصلی درآمدهای غیرنقدی شهرداری قرار گرفت و جایگزین پول در بخشی از مراودات مالی شهرداری شد؛ به‌طوری که طلب پیمانکاران و مالکان املاک معارض، با تراکم ساختمانی سیار، ملک یا خدمات فنی و مهندسی تهاتر می‌شد، سپس با فروش نقدی برگه به بدهکاران شهرداری(دارندگان فیش واریزی به شهرداری)، درآمد غیرنقد عاید شهرداری می‌شد. شهرداری مابه‌ازای بدهی خود به طلبکاران حقیقی و حقوقی، برگه‌هایی با عنوان هولوگرام اعتباری صادر می‌کند و در مقابل طلبکاران شهرداری برای آنکه این برگه را به پول نقد تبدیل کنند سراغ بدهکاران شهرداری می‌روند.

ظاهر این ابزار در اختیار شهرداری طی سال‌های گذشته اگرچه یک مسیر تامین درآمد غیرنقد برای شهرداری و در عین حال یک مسیر تسویه حساب غیرنقد با طلبکاران شهرداری به نظر می‌آید، اما نتیجه آن ورود چند عارضه جدی به شهر شامل بروز فساد، کسری پول نقد در شهرداری، دامن زدن به دلالی شهری، محدود شدن دامنه عملکرد شهرداری، عدم شفافیت و فروش ظرفیت‌های آتی شهر برای ساخت و ساز شده بود.  در نتیجه برای کاهش این عوارض، مدیریت شهری پایتخت دستور توقف صدور برگه‌های هولوگرام را تا اطلاع ثانوی صادر کرد تا در این مدت فرمول جایگزین آن مبتنی بر چهار فاکتور شفافیت، فقدان زمینه فساد، مبتنی بر تجربه جهانی و کارآمد طراحی شود و پس از آن مجدد فرآیند تسویه غیرنقد احیا شود. با این حال از آنجا که برخی از نشانه‌ها حاکی از بازگشت شهرداری‌های برخی از مناطق به صدور هولوگرام پیش از طراحی فرمول جایگزین بود، کمیته شفافیت و شهر هوشمند اواخر شهریور ماه در قالب جلسه‌ای به بررسی این موضوع پرداخت.

برمبنای اطلاعات نخست منتشر شده از چرایی برگزاری این جلسه، اعضای کمیته شفافیت و مدیران شهرداری بنا بود در این جلسه به ۸ سوال کلیدی در حوزه مربوط به صدور هولوگرام پاسخ دهند تا بر مبنای اطلاعات معتبر و مستند، تصمیم مناسبی در این خصوص اتخاذ شود. کمیته شفافیت با اشاره به اشکالات اساسی مسیر تسویه غیرنقد با طلبکاران همچون کاهش جریان نقدی دریافتی شهرداری، افزایش بی‌انضباطی مالی و کاهش پیش‌بینی‌پذیری جریان‌های درآمدی شهرداری به دلیل واریز نشدن عوارض به‌صورت مستقیم به حساب خزانه، غیر قابل نظارت بودن فرآیند واگذاری هولوگرام‌ها و ایجاد فساد و رانت در مراحل واگذاری و نرخ تنزیل بالای بدهی غیرنقد برای پیمانکار این سوالات را پیش روی مدیران شهرداری قرار داده‌اند که چه اصلاحاتی در مسیر صدور هولوگرام انجام شده است؟عملکرد درآمدهای غیرنقدی شهرداری در سال ۱۳۹۷ چه میزان پیش‌بینی می‌شود؟ میزان بدهی شهرداری که به‌صورت غیرنقدی در سال ۱۳۹۷ بازپرداخت می‌شود، چه میزان پیش‌بینی می‌شود؟ چقدر از آن توسط هولوگرام بازپرداخت می‌شود؟ سایر روش‌های بازپرداخت غیرنقدی و تهاتر چه میزان پیش‌بینی می‌شود؟

همچنین در این جلسه، ارزش مجموع هولوگرام‌های صادر شده که در حال حاضر در دست مردم است و تعیین تکلیف نشده، مجموع منابع نقدی که کارگزاری‌ها از شهرداری برای بازپرداخت بدهی پیمانکاران دریافت کردند، در پنج سال گذشته، مجموع هولوگرام‌های نقد شده از سوی کارگزاری‌ها برای پیمانکاران، در ۵ سال گذشته، مجموع منابع نقدی که کارگزاری‌ها از محل دارایی‌های خود برای بازپرداخت نقدی بدهی پیمانکاران مورد استفاده قرار دادند و ارزش مانده منابع نقدی شهرداری‌ در ترازنامه کارگزاری‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.

هر چند درخصوص گزارش رسمی مربوط به این جلسه هنوز خبری منتشر نشده است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد طی چندماه گذشته کمتر از هزار میلیارد تومان برای تسویه دیون گذشته مربوط به پیمانکاران و ذی‌نفعان واحد از طریق صدور هولوگرام اختصاص پیدا کرده است. به‌طوری که بخشی از هولوگرام‌های صادر شده مربوط به طلب برخی از پیمانکارانی بوده است که در قالب کمیته راستی‌آزمایی، صحت ادعای آنها مورد تایید قرار گرفته است. این کمیته قرار است گزارشی با نظر مدیران شهرداری در مورد فرمول جایگزین و نحوه راه‌اندازی این مسیر تسویه غیرنقد منتشر کند.