سان‌‌درایو؛ استارت‌آپی کوچک با اید‌ه‌ای بزرگ

سال ۲۰۱۵ بود. «وینس آلن» به گاراژی که با هم‌‌آپارتمانی‌‌هایش در حومه سیدنی شریک بود رفت و پروژه‌‌ای را استارت زد که بعدها، صنعت انرژی‌‌های خورشیدی را دگرگون کرد. آن زمان دانشجوی دکترای دانشگاه «نیو ساوت ولز» استرالیا بود. او برای ارزان‌‌تر شدن پنل‌‌های خورشیدی، یک ایده داشت: می‌خواست نقره را که فلزی گران‌‌قیمت بود و معمولا در پنل‌‌ها به کار می‌‌رفت، با مس که هم ارزان‌‌تر بود و هم به وفور یافت می‌شد جایگزین کند. بسیاری از آزمایشگاه‌ها و غول‌‌های این عرصه، از مدت‌ها قبل در تلاش برای حذف نقره بودند اما موفق نشده بودند.

وینس اما، با پشتکار فراوان، تجهیزات خودش را ساخت تا ایده‌ها را به سرعت و یکی پس از دیگری امتحان کند تا اینکه سرانجام تکنیکی پیدا کرد که جواب داد. او همان سال، همراه با «دیوید هو»  شرکتی تاسیس کرد و نامش را «سان‌‌درایو سولار»  گذاشت. حالا پس از گذشت ۷ سال نام این شرکت در تیتر خبرها به چشم می‌‌خورد: «استارت‌آپ استرالیایی، یکی از کارآمدترین و مقرون به صرفه‌‌ترین سلول‌‌های خورشیدی را تولید کرده»، «تحقق رویای خورشیدی با سان‌‌درایو»، «تولد سلول‌‌های خورشیدی ارزان در گاراژی در سیدنی». در صنعت انرژی‌‌های خورشیدی، بازدهی بسیار مهم است. وینس می‌گوید: «بازدهی و هزینه، دو فاکتور اصلی هستند که در استفاده از این سیستم‌‌ها نقش دارند. اینکه توانستیم پربازده‌‌ترین سلول خورشیدی صنعتی را بسازیم، دستاوردی است که به آن افتخار می‌کنیم.» اما این بازدهی چطور اندازه‌‌گیری می‌شود؟ به بیان ساده، بازدهی یعنی میزان انرژی‌‌ای که تولید می‌شود، نسبت به میزان نور خورشیدی که دریافت می‌شود.۱۰  سال پیش، نرخ بازدهی سلول‌های خورشیدی چیزی بین ۱۴ تا ۱۶ درصد بود. اما شرکت سان‌‌درایو، سلولی تولید کرده که طبق آزمایش‌های شرکت ISFH که تخصصش، تست سلول‌‌های خورشیدی است، ۵۴/ ۲۵ درصد بازدهی دارد. وینس می‌گوید: «رکورد قبلی، ۲۶/ ۲۵ درصد بود. ما جهش بزرگی داشته‌‌ایم. شاید رقم زیادی به نظر نرسد اما از نظر ما خوره‌های انرژی خورشیدی، میزان قابل توجهی است.» تفاوت اصلی این سلول این است که «فاقد نقره»  است. در حال حاضر، ۱۵ درصد نقره صنعتی، صرف ساخت این سلول‌‌ها می‌شود. نقره منبعی گران و محدود است. وینس می‌گوید: «به نظرم مهم‌تر از به دست آوردن رکورد جهانی، این است که توانستیم نقره را حذف کنیم. اگر نگاهی به سلول‌‌های خورشیدی صنعتی و چند موردی که اخیرا تولید شده و رکورد زده‌‌اند بیندازید، می‌‌بینید که ارتباط زیادی بین بازدهی و مصرف نقره وجود دارد. اما ما توانستیم با استفاده از مس، این سنت را بشکنیم.» مس، ۱۰۰ بار ارزان‌‌تر از نقره است، به وفور یافت می‌شود و به دمای پردازش کمتری نیاز دارد که این یعنی مصرف انرژی کمتر. وینس امیدوار است تکنولوژی‌شان، به ارتقای صنعت انرژی خورشیدی کمک کند. او می‌گوید: «فرصتی می‌‌بینیم که سردمدار موج بعدی استفاده از انرژی‌‌های خورشیدی باشیم.» البته زمان می‌‌برد تا سان‌‌درایو به عنوان یک کسب‌‌وکار کوچک، پنل‌‌هایی آماده نصب، تولید کند. پیش از آنکه سلول‌‌ها آماده نصب روی سقف‌‌ها شوند، تست‌‌های بیشتری باید انجام شود اما وینس امیدوار است این اتفاق تا ۲۰۲۳ بیفتد. این سلول‌‌ها باید با آب و هوای استرالیا سازگار باشند، گارانتی داشته باشند و طوری طراحی شوند که ۲۵ سال دوام بیاورند. وینس که حالا ۳۳ سال دارد می‌گوید رسیدن به تولید انبوه، یک فرآیند طولانی است اما این هدف اصلی‌شان است. اگر آنها بتوانند به این هدف برسند، می‌توانند هزینه پنل‌‌های خورشیدی را کاهش داده و اتکای این صنعت به نقره را تا حد زیادی کم کنند.

این شرکت تا سپتامبر ۲۰۲۱، حدود ۵/ ۷ میلیون دلار سرمایه جذب کرده بود. «مایک کانن بروکز»  یکی از ثروتمندان مشهور استرالیا از طریق شرکت سرمایه‌‌گذاری‌‌اش به نام «گروک ونچرز»  از سان‌‌درایو حمایت کرده.

آنها همچنین ۲ میلیون دلار از آژانس انرژی تجدیدپذیر استرالیا دریافت کرده‌‌اند. حدود ۹۵ درصد پنل‌‌های خورشیدی از سلول‌‌های فتوولتائیک (تکنولوژی تبدیل نور به الکتریسیته) متشکل از برش‌‌های نازک سیلیکونی ساخته شده‌‌اند. برای استخراج جریان الکتریکی از سلول‌‌ها، معمولا به فلز نیاز دارید و نقره، از دیرباز، گزینه اصلی بوده چون کار با آن راحت است و بسیار پایدار است. اما از آنجا که فلزی گران است، ۱۵ درصد قیمت سلول را تشکیل می‌دهد. و هرچه تولید و اقتباس انرژی‌‌های خورشیدی گسترش یابد، به نقره بیشتری نیاز خواهد بود. به باور حامیان سان‌‌درایو، افزایش تقاضای نقره، مانعی بزرگ برای استفاده از انرژی خورشیدی خواهد بود.   دانشگاه نیو ساوت ولز، دستاوردهای بسیاری در زمینه تکنولوژی‌‌های خورشیدی دارد. محور اصلی تحقیقات فارغ‌‌التحصیلی وینس هم، حل معمای فلز مس بوده. او چند سال را صرف سرهم‌‌بندی دستگاه‌هایی کرد که مایع مس ساخته دست خودش را در آن نگه می‌‌داشت و آن را به شکلی کنترل شده، به درون سلول خورشیدی می‌‌ریخت.

 او می‌گوید: «همیشه می‌خواستم پی کنجکاوی‌‌ام را بگیرم و ایده‌های رندوم و دیوانه‌‌وارم را امتحان کنم. البته باید احتیاط می‌کردم چون آنجا همسایه داشتیم و دور و برم کلی مواد شیمیایی بود.» پس از صدها بار آزمایش، بالاخره توانست تکنولوژی‌‌ای طراحی کند که خطوط باریک مس را به سلول خورشیدی می‌‌چسباند. آنجا بود که ایده تاسیس شرکت با دیوید به ذهنش رسید. دیوید که حالا ۳۴ سال دارد، آن زمان هم‌اتاقی‌‌اش بود. او که در چین بزرگ شده و در ۱۶ سالگی به استرالیا مهاجرت کرده امور تجاری شرکت را بر عهده دارد در حالی که امور علمی، بر عهده وینس است. شرکتی که کارش را از یک گاراژ شروع کرد حالا بیش از ۱۵ کارمند دارد. طی سال‌های اخیر، شرکت‌‌های بزرگ، از جمله چینی‌ها بازار پنل‌‌های خورشیدی را در انحصار داشته‌‌اند. در چنین فضایی، عرصه رقابت برای استارت‌آپ‌‌های کوچکی مثل سان‌‌درایو بسیار تنگ است. به باور کارشناسان، آنها برای آنکه در این عرصه دوام بیاورند، به موفقیت‌‌های تکنیکی بزرگ و ابداع و نوآوری نیاز دارند.

منابع: LiveMint, ABC