احیای طرح شیر مدرسه تقویت شاخص سلامتی جامعه
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت به مناسبت فرارسیدن «روز جهانی شیر مدرسه» و با تاکید بر ضرورت احیای شیر رایگان مدارس گفت: شیر به عنوان کامل ترین غذای طبیعی، همواره مورد توجه بشر بوده است. شواهد تاریخی حداقل از ۶ هزار سال قبل، نشانههای غیر قابل انکار استفاده برنامهریزیشده از شیر را نشان میدهند. در عصر حاضر بخش مهمی از هرمهای غذایی تاییدشده توسط سازمانهای غذا و داروی کشورها و نیز سازمانهای بینالمللی نظیرFAO و WHO به شیر و فرآوردههای آن اختصاص دارد. شیر تنها ماده غذایی است که در سال، دو روزِ جهانی به نام آن؛ روز جهانی شیر (۱۲ خرداد) و روز جهانی شیر مدرسه (۸ مهر) ثبت شده است.
زهرا عبداللهی گفت: مهر تایید سازمان ملل به اهمیت شیر، به معنای اجماع علمی جهانی در تایید و تاکید ضرورت مصرف آن است. شیر از منظر دینی غذای بهشتی، از نظر علم تغذیه کاملترین غذا و غذای بدون جایگزین و از نگاه پزشکی واکسن و دارو است. مطالعات انجام شده در مورد جایگاه شیر و میزان سرانه مصرف در سفره ایرانیان شرایط نگرانکنندهای را ترسیم میکند.
چرا ایران باید بیش از سایر کشورها به موضوع افزایش سرانه مصرف شیر بپردازد؟
سرانه مصرف شیر و فرآوردههای آن در ایران در مقایسه با میانگین مصرف جهانی ۳۰درصد و در مقایسه با میانگین کشورهای توسعهیافته ۶۵درصد کمتر است.
آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد دریافت کلسیم جامعه ایرانی ۴۰درصد از حداقل دریافت کلسیم کمتر است و این موضوع میتواند تبعات زیادی از جمله گسترش پوکی استخوان، مشکلات لثه و دندان، کوتاهی قد کودکان و نوجوانان و حتی شیوع فشار خون بالا و بیماریهای قلبی و عروقی را به دنبال داشته باشد.
تاثیر مصرف کافی لبنیات در کاهش بیماریهای قلبی و عروقی
مطالعات انجام شده حاکی از آن است که در مناطقی که مصرف شیر و لبنیات کافی است، شیوع بیماریهای قلبی و عروقی کمتر است. این امر به دلیل نقش کلسیم در تنظیم فشار خون است.
مصرف شیر و فرآوردههای آن برای کاهش عوارض دوران سالمندی
پدیده سالمندی با سرعتی معادل دوبرابر سرعت جهانی جمعیت کشور را تحت تاثیر قرار داده است. شیر و فرآوردههای آن در صورت مصرف مستمر و کافی بسیاری از عوارض دوران سالمندی را کاهش میدهد و میتواند ضمن افزایش امید به زندهبودن، امکان زندگی کردن و جلوگیری از پیری زودرس و زمینگیری را برای جمعیت سالمند کشور به ارمغان آورد.
در چند برنامه توسعه پنج ساله کشور، هدفگذاری کمی برای افزایش سرانه مصرف شیر انجام شده است، اما برای دستیابی به آن بخشهای ذیربط پاسخگو نبودهاند؛ سرانه مصرف شیر همچنان بدون متولی مستقیم، مسیر خودش را در میان نقاط کور فرهنگی، بیتوجهی مسوولان، بدآموزیهای رسانهای و شیرگریزی مردم، به سمت کاهش طی میکند.
تنها طرح مصوب قانونی که میتوانست اثرات شگرفی در تغییر سبک زندگی و نگاه به شیر داشته باشد، طرح شیر مدرسه است که از سال ۱۳۷۹ در مدارس کشور به اجرا درآمد و در سالهای اخیر به دلیل عدم تامین و تخصیص اعتبارات مورد نیاز به تدریج تعطیل شد.
سابقه طرح توزیع شیر در مدارس در سایر کشورها
بیشک یکی از برنامههای مهم، تاثیرگذار و گسترده در مورد ترویج مصرف شیر، طرح توزیع شیر در مدارس است که در برخی کشورها سابقهای به درازای یک قرن دارد. به عنوان مثال نیوزیلند از سال ۱۹۳۷ میلادی و ژاپن از سال ۱۹۴۶ به صورت جدی طرح شیر مدرسه را در دستور کار قرار داده و به طور مستمر آن را دنبال کردهاند. در حال حاضر حدود صد کشور جهان از فقیرترین کشورها تا کشورهای برخوردار آسیایی، اروپای غربی و آمریکای شمالی طرح شیر مدرسه را دنبال میکنند. از حدود سه دهه قبل سازمان غذا و کشاورزی (FAO) مسوولیت هماهنگی برنامههای مرتبط با شیر مدرسه را در سطح جهان برعهده دارد و به مناسبت روز جهانی شیر مدرسه هر سال برنامههای متنوعی در کشورها برگزار میشود.