افت ۴۰ درصدی تولید چای تا ۲۰۵۰
تغییر موازنه چای در کرونا
مدیر کل فائو در این زمینه میگوید: در برخی کشورها که تولیدکننده چای بوده، اما بیشتر محصول تولیدی خود را صادر میکردند تقاضای داخلی حتی تا ۷۵درصد رشد کرده است، زیرا بازاریابی از سمت بازارهای جهانی به سمت بازارهای داخلی سوق داده شده است. به گفته وی چای محصول بسیار حساس و نیازمند شرایط آب و هوایی خاصی است، اما پیش بینیها حکایت از دورههای بد آب و هوایی در سالهای پیش رو دارد که میتواند زنگ خطر را برای این محصول به صدا درآورد. به همین دلیل اتخاذ راهبردهایی برای رشد پایدار در تولید چای از اهمیت زیادی برخوردار است که در این راستا، بهکارگیری روشهای علمی برای سازگاری تولید محصول در شرایط آب و هوایی مختلف ضروری است. وی معتقد است: علاوه بر آن لازم است تا در بازارها نیز تغییراتی ایجاد شود، زیرا تجارت چای در جهان تجارتی سودآور است که باید تولیدکنندگان خرده پا را نیز برای پایداری در تولید تشویق کند و این در حالی است که اکنون دلالان و تولیدکنندگان عمده سهم بالایی از بازار این محصول در اختیار دارند. این در شرایطی است که تولید و فرآوری چای، زمینه اشتغال و درآمد میلیونها کشاورز و کارگر خردهمالک در کشورهای در حال توسعه را فراهم آورده و این گروه ۶۰درصد تولید چای جهان را در اختیار دارند.
کاهش تولید در کمین چای
در این ارتباط ماکسیمو توررو کالن، اقتصاددان ارشد فائو، معتقد است: چای در بطن دستور کار توسعه پایدار 2030 قرار دارد و به اهدافی مانند پایان فقر، ریشه کن کردن گرسنگی و مدیریت پایدار و استفاده از منابع طبیعی گره خورده است زیرا بسیاری از کشورهای تولیدکننده این محصول کشورهایی با سطح درآمد پایین هستند که میتوانند با تکیه بر این محصول ارتقا یابند به شرط آنکه توسعه خرده مالکان در این صنعت مورد توجه جدی قرار گیرد. این در شرایطی است که تولید جهانی چای حدود 17میلیارد دلار آمریکا تخمین زده میشود و تجارت چای سالانه نیز 8 میلیارد دلار ارزش دارد. مصرف جهانی این محصول در دهه گذشته 3درصد افزایش یافته است.
در این بین، کارشناسان جهانی هشدار میدهند تغییرات آب و هوایی تولید چای را در کشورهای مهم تامینکننده این محصول تهدید میکند. کنیا اکنون به عنوان بزرگترین کشور تولیدکننده چای جهان که 3میلیون نیروی انسانی از طریق آن امرار معاش میکنند،با این تهدید جدی روبهرو شده است. این تغییرات در هند، سریلانکا و چین نیز قطعا میتواند بر کیفیت و عملکرد محبوبترین نوشیدنی جهان تاثیر بگذارد. کشورهای حوزه شرق آفریقا که تقریبا نیمی از چای مصرفی در انگلیس را تولید میکنند، احتمالا شاهد افت 25 تا 40درصدی تولید تا سال 2050 خواهند بود. البته برخی معتقدند این تغییرات آبوهوایی کشت چای را به سمت مناطق جدیدی که قبلا کشت نشده بود سوق میدهد، اما این به معنای آن نیست که کاهش تولید جبران خواهد شد. کشاورزان کنیایی میگویند: شرایط برای برداشت مناسب و کافی چای فراهم است، اما وقتی شرایط آبوهوایی تغییر کند، تولید چای در مزرعه نیز کاهش مییابد که میتواند به رشد قیمت این محصول منتهی شود. طبق نظرسنجی سازمان ملل از 700 تولیدکننده چای در کنیا، کشاورزان تحت تاثیر تغییرات الگوی بارندگی، توزیع و کاهش عملکرد مرتبط با تغییرات آب و هوایی قرار دارند. بیش از 40درصد از کشاورزان با تغییر در فصل کاشت مواجه شده و 35درصد با خشکسالی روبهرو شدهاند. گفتنی است کنیا در برابر تغییرات آب و هوایی بسیار آسیبپذیر است و پیشبینی میشود میانگین دمای سالانه آن بین سالهای 2000 تا 2050 تا 5/ 1 درجه سانتیگراد افزایش یابد. حتی کمترین افزایش خشکسالیها چالشهای بزرگی برای امنیت غذایی خصوصا در منطقه خشک و نیمه خشک کنیا در شمال و شرق بهوجود میآورد. در حال حاضر 2/ 65 درصد سهم بازار جهانی چای در اختیار آسیا و اقیانوسیه است که به دلیل رشد سریع جمعیت شهری، افزایش درآمد سرانه و افزایش پذیرش فرهنگ نوشیدن چای در کشورهایی مانند هند و چین است. ژاپن 55درصد بازار آسیا و اقیانوسیه را در اختیار دارد و پس از آن چین با 29درصد در مقام دوم است. آمریکای شمالی 23درصد از بازار چای را در اختیار دارد و ایالاتمتحده بزرگترین بازار در آمریکای شمالی و پس از آن کاناداست. اروپا نیز 11درصد از بازار را به خود اختصاص داده است.