مکنزی از احیای اقتصاد دنیا گزارش می‌دهد
رقابت چین و آمریکا در رالی ریکاوری
سبقت چین و آمریکا از اروپا
بنابر گزارش بنیاد مکنزی کشورهایی که به تعادل شکننده‌ای رسیده‌اند در تلاشند با وجود بحرانی شدن شرایط همه‌گیری در هند شرایط اقتصادی و فعالیت‌های اجتماعی خود را بهبود بخشند. هند که میزبان 18 درصد از جمعیت جهان است امروز موج بی‌سابقه‌ای از ویروس کرونا را تجربه می‌کند که دارای پیامدهای جهانی است. آمار ابتلاها حول 400 هزار نفر در نوسان است و میزان مرگ‌ومیر طبق آمارهای رسمی به بیش از 220 هزار نفر رسیده؛ هر دوی این آمارها تنها بخشی از واقعیت را نشان می‌دهند. به عقیده متخصصان سلامت تلاقی زیان‌بار عواملی از جمله از بین رفتن امکانات اضطراری به‌دنبال اولین موج همه‌گیری، کاهش محدودیت‌های تجمعات عمومی، وجود سویه‌های جدید ویروس و کمبود تجهیزات پزشکی ضروری، چنین فاجعه بزرگی را رقم زده‌اند. پیشرفت در واکسیناسیون کند بوده است؛ عرضه واکسن به کندی صورت می‌گیرد و ناکامی بین‌المللی در اعطای مجوزها تولید آن را محدود کرده است.
خبرهای مثبت اقتصادی در هفته‌های اخیر تاثیر تراژدی همه‌گیری را تا حدی خنثی کرده است؛ حتی در اقتصاد هند تا همین اواخر نشانه‌هایی از بهبود نمایان شده بود. نزدیک به سه‌چهارم پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی اکونومیست در رابطه با شرایط اقتصادی معتقدند اقتصاد چه در بعد جهانی و چه در داخل درحال بهبود است.
رقابت چین و آمریکا در ریکاوری
شاخص‌های ترکیبی اصلی سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) نیز در حالت کلی به پیشرفت اقتصادی بالاخص در آمریکا و چین اشاره دارند. بر این اساس این دو غول اقتصادی با رساندن سطح فعالیت‌های اقتصادی به سطح قبل از همه‌گیری کرونا یا پیشی گرفتن از آن درحال کمک به بهبود اقتصاد جهانی هستند. در مورد چین انتظار می‌رود رشد اقتصادی 6 درصدی هدف‌گذاری شده برای سال 2021 را نیز پشت‌سر بگذارد. در آمریکا نیز دفتر تحلیل اقتصادی ایالات‌متحده نرخ رشد اقتصادی سالانه را در سه‌ماه اول سال 2021 حدود 4/ 6 درصد پیش‌بینی کرده است، به همراه رشد اقتصادی فصلی 6/ 1 درصدی برای این دوره که نیم درصد از سه‌ماه چهارم سال 2020 بالاتر است. با وجودی که رشد اقتصادی آمریکا دامنه وسیعی داشته ولی به طور ویژه ناشی از افزایش مصرف داخلی بوده است و انتظار می‌رود رشد اقتصادی در سه‌ماه دوم سال 2021 از سال 2019 فراتر رود.
ابهامات حوزه اروپا
ولی بهبود اقتصادی منطقه یورو به دنبال تجدید حیات کووید-19، تعطیلی‌های جدید و کمبود واکسن، با چالش‌های بیشتری روبه‌روست. اقتصاد در سه‌ماه اول سال 2021 با یک رکود فنی روبه‌رو بوده، به‌طوری که رشد اقتصادی در این دوره با 6/ 0 درصد کاهش نسبت به سه‌ماه چهارم سال 2020 مواجه بوده (رشد اقتصادی فصلی در سه‌ماه چهارم سال 2020 نیز نسبت به سه‌ماه سوم سال 7/ 0 درصد کاهش داشته است). با این وجود پیش‌بینی‌ها حاکی از چشم‌انداز مثبت شاخص‌ها در آینده هستند. شاخص مدیران خرید (PMI) برای تولید در ماه آوریل 2021 رکورد 9/ 62 را به ثبت رسانده است، که گویای بازگشت معنادار تجارت و تقاضای مصرف‌کننده است؛ رشد این بخش آنچنان سریع بوده که تولیدکنندگان منطقه تلاش بسیاری برای تامین سفارش‌ها انجام داده‌اند.
بهبود خرده‌فروشی
نگاهی به شاخص‌های پرتکرار نیز گویای آن است که در اکثر اقتصادهای مورد بررسی در این گزارش اعتماد به نفس مصرف‌کنندگان در ماه مارس بهبود یافته است، گرچه قرائت‌ها گویای احتیاط میان فعالان اقتصادی هستند. فروش خرده‌فروشی‌ها در چین و ایالات‌متحده نسبت به سال گذشته افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته ولی در سایر کشورها فروش یا ثابت بوده یا عقب‌نشینی کرده است.
مطابق گزارش مکنزی فعالیت صنعتی در سطح جهان به روشنی درحال بهبود است. شاخص‌های مدیران خرید جهانی هم برای تولید و هم برای خدمات در ماه مارس رشد سریعی داشته است؛ سریع‌ترین رشدی که در طول حدود یک دهه دیده شده است. بررسی جداگانه اقتصاد کشورها نشان می‌دهد شاخص مدیران خرید برای تولید همچنان گویای روند رشد است و شاخص مدیران خرید برای خدمات نیز همان داستان را دارد به جز منطقه یورو و برزیل که شاخص‌ها همچنان منقبض باقی مانده‌اند.
بهبود تجارت و کاهش بیکاری
تجارت اما عرصه دیگری است که رشد آن امیدوار کننده است. داده‌های اخیر از ماه فوریه 2021 شاخص CPB دیده‌بان تجارت جهانی (WTM) و همین‌طور شاخص عملیاتی کانتینر (Container Throughput Index) هر دو بیشترین میزان را اندازه‌گیری کرده‌اند. صادرات در بیشتر اقتصادهای مورد بررسی افزایش داشته است؛ واردات در منطقه یورو و روسیه افزایش و در سایر مناطق کاهش یافته است. نرخ‌های بیکاری رسمی نیز در ایالات‌متحده (0/ 6 درصد) و در روسیه (4/ 5 درصد) درحال کاهش است؛ اما در منطقه یورو نرخ بیکاری روی 3/ 8 درصد ثابت و در برزیل درحال افزایش است و به 2/ 14 درصد رسیده است. از سوی دیگر به‌دنبال شرایطی که توسط بسته‌های محرک اقتصادی و سیاست‌های پولی ایجاد شده، رشد اقتصادی بازگشته و تورم احیا شده است. در اقتصادهای پیشرفته این افزایش تا حدی معتدل بوده است؛ تورم مصرف‌کننده در آمریکا در ماه مارس به 6/ 2درصد و در منطقه یورو به 3/ 1 درصد افزایش یافت. در اقتصادهای نوظهور بالاخص در برزیل و هند اما قیمت‌ها رشد بیشتری داشته‌اند؛ تورم مصرف‌کننده برزیل در ماه مارس به 1/ 6 درصد و در هند به 5/ 5 درصد رسیده و تورم سالانه تولیدکننده در برزیل بسیار بالا بوده است (6/ 28 درصد در ماه ژانویه و 23 درصد در ماه فوریه 2021).
قیمت تمام کالاهای بررسی شده در ماه آوریل افزایش داشته و بیشترین افزایش قیمت مربوط به احشام بوده است. قیمت موادغذایی همچنان با رشد سریعی همراه است، بالاخص روغن‌های خوراکی که در ماه مارس با رشد قیمت زیادی روبه‌رو بوده‌اند. قیمت‌های نفت که در پایان ماه مارس به 60 دلار در هر بشکه رسیده بود (نفت برنت) به آرامی در ماه آوریل افزایش یافته و در پایان ماه به 67 دلار رسیده است. به همین ترتیب قیمت فلزات صنعتی به‌ویژه آلومینیوم و مس، به‌دنبال تقاضای بالا درحال رشد است. در بازارهای مالی نیز فشارهای تورمی در بازده TIPS (اوراق بهادار خزانه‌داری آمریکا که از اثر تورم مصون است) ظاهر شده ولی حاکی از روند کاهشی در بلندمدت است؛ انتظارات تورمی برای اوراق قرضه میان‌مدت (پنج ساله) حدود 5/ 2 درصد است، در حالی که در بلندمدت حول 3/ 2 درصد (10 ساله) در نوسان خواهد بود.
اکثر بازارهای دارایی در ماه‌های مارس و آوریل 2021 افزایش ارزش را تجربه کرده‌اند، البته هند و روسیه از این قاعده مستثنی هستند. شاخص S&P500 در روز اول ماه آوریل از چهار هزار واحد عبور کرده و پس از آن به 4200 واحد رسیده و درحال رسیدن به قله‌های تاریخی است. دلار آمریکا با وجود از دست دادن ارزش در مقابل یورو و رئال برزیل، در حالت کلی پرقدرت باقی مانده است. شاخص‌های نوسانات همچنان درحال کاهش هستند با این وجود هنوز به سطوح ماه‌های قبل از وقوع همه‌گیری کرونا نرسیده‌اند.
