تئوریسین اصلاح‌طلب: مردم دست به شورش می‌زنند
«محمدرضا تاجیک»، فعال اصلاح‌طلب و رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در دولت اصلاحات به تازگی در مصاحبه با روزنامه اعتماد ضمن اشاره به وضعیت کنونی جامعه ایران از نظر خود گفته است:
«قبلا گفته ام که حادثه ای در جامعه ما اتفاق می افتد که شاید فراتر از آن چیزی است که امثال مارکس مطرح می کردند. از دیدگاه مارکس اگر شرایط عینی فراهم باشد، پرولتاریا باید دست به شورش بزند. پرولتاریا تحت استثمار است و جز زنجیرهایی در دست، چیزی برای از دست دادن ندارد و طبیعتا باید سر به شورش بردارد. اما بعد از چندی متوجه شدند که با وجود فراهم بودن شرایط عینی پرولتاریا دست به شورش نمی زند و تامل در اندیشه امثال مارکس و انگلس آنها را به این نتیجه رساند که فراهم بودن شرایط عینی کفایت نمی کند و شرایط ذهنی نیز لازم است. بعدها حتی به این نتیجه رسیدند که گاه صرفا شرایط ذهنی می تواند موجب شورش باشد. شرایط عینی نمی تواند اما شرایط ذهنی می تواند که یک بورژوا یا خرده بورژوا را نیز به شورش درآورد.»
او می‌افزاید:
وقتی انسان ها در عالم ذهن خود همه چیز را سیاه می‌بینند و ناامید یا ناآرام هستند و احساس محرومیت دارند، احساس بی‌قدرتی، بیگانگی و بی معنایی و محجوری سیاسی دارند. وقتی این احساس‌ها با هم جمع می شود شرایط ذهنی را در انسان ها ایجاد می کند و مانع از دیدن زیبایی ها می شود. حتی اگر زیبایی، کارآمدی و تدبیرهای شایسته ای وجود دارد، آنها را ندیده و همه چیز را سیاه و منفی می بینند. این همان چیزی است که ایران امروز ما به شکلی تجربه می کند.[۶]
*تاجیک، پیش از این و در اشاره به اغتشاشات دیماه ۹۶ نیز اینطور گفته بود که «در آینده باید منتظر خیزش‌های رادیکال‌تر، وسیع‌تر و بن‌افکن‌تر و شالوده‌شکن‌تر از آن چیزی باشیم که امروز تجربه کردیم. این نهال بر زمینی روییده است؛ این نهال در این زمین، امکان روییدن و تناورشدن داشته است. این زمین با مختصات خود سرجای خود است. اما مشکل این زمین چیست؟ این زمین، از یک جهت، آفت‌زده است. به قول روزنامه‌نویس «صور اسرافیل»، این زمین دچار انواع بیماری‌ها و آفت‌ها است... هیچ دلیل منطقی، عقلی و تاریخی‌ای وجود ندارد که ما فرض کنیم که به پایان ناآرامی‌هایی از این دست رسیدیم.»[۷]
شاید برای مخاطبان و نهادهای رصدگر کشور جالب باشد که اصلاح‌طلبان در این زمینه حتی نوید اغتشاشات میلیونی را هم داده‌اند و مثلاً این علیرضا علوی‌تبار بود که چندی قبل طی سخنانی در یک مرکز دولتی گفته بود: «یادتان باشد ما در همین تهران تظاهرات سه‌میلیونی مسالمت‌آمیز هم داشته‌ایم؛ یعنی می‌شود نیروی اجتماعی بزرگ‌تری نیز فراهم کرد، بدون آنکه به خشونت منتهی شود»[۸]
سعید حجاریان نیز در اشاره به اغتشاشات دیماه ۹۶ نیز تأکیدی دارد مبنی بر اینکه این اغتشاشات مثل موجی که به ساحل می‌خورد و هر بار قوی‌تر باز می‌گردد؛ تکرار خواهند شد.
البته صحبت‌های تاجیک حاوی یک عقلانیت است و آن اینکه «واقعیت» با فضای ذهنی کسانی که دچار «اعتراض ظالمانه» شده‌اند تفاوت دارد.
برخی محافل تحلیلی معتقدند که همین تفاوت را ستاد جریان سیاسی خاص و امثال تاجیک و علوی‌تبار و حجاریان و دیگران با سیاه‌نمایی در ذهن کسانی از مردم ایجاد کرده‌اند.
و گرنه اوضاع اقتصادی ایران هم‌اکنون مثل سایر کشورهای جهان اگرچه مشکلاتی ناشی از سوء مدیریت دارد اما بحران ندارد.
به سخن دیگر اینکه به گواه نهادهای بین المللی، اقتصاد ایران هم‌اکنون در جایگاه هجدهم جهان قرار دارد، ضریب جینی ایران در رتبه‌ای بهتر از چین و حتی آمریکا قرار دارد، نرخ بیکاری ایران طی ۷ سال گذشته کاهش یافته و نرخ ۱۲ درصد فعلی هم به گواه ده‌ها هزار شغل بلامتقاضی در کشور یک نرخ بحرانی نیست.
اما ستاد جریان سیاسی خاص با سیاه‌نمایی در مقابل این واقعیت‌ها، فضای کشور را چیزی شبیه به یک اقتصاد جنگ‌زده نشان می‌دهد تا بتواند اذهان مردم را درگیر اعتراض ظالمانه و «شورش پرولتری» را ایجاد کند. و بدینسان پرونده ناتمام فتنه سال ۸۸، شاید تمام شود...
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر