شورش

افغانستان در طول دو قرن گذشته با معارضات و چالش‌های بزرگی مواجه بوده است؛ کشوری با بالاترین درجه نابرابری قومی، تنوع قومی پیچیده و بالا و همین‌طور کشوری که با کشیده شدن مرزهای مصنوعی دیورند در سال۱۸۹۳ از دسترسی به دریا محروم و تبدیل به یکی از کشورهای بزرگ محصور در خشکی جهان شد. این موارد تنها گوشه‌ای از چالش‌های تاریخی و سرزمینی افغانستان را نشان می‌دهد. این چالش‌های تاریخی بر شکنندگی توسعه در افغانستان امروز تاثیر گذاشته و باعث قفل‌شدگی عبور این کشور از مسیر تاریخی خود شده است.

سنجه برآورد قدرت سیاسی در نظام‌‌‌‌‌‌های سیاسی دموکراتیک مدرن تاحد زیادی توانایی شکل‌دهی به‌دستورکار نهادهای سیاستگذار است. به‌رغم اهمیت آن، در مورد قدرت نهادهای مختلف دولتی، نهادهای غیردولتی (یعنی رسانه‌ها یا گروه‌های ذی‌نفع) و مردم در تعیین دستورکار، اختلاف‌نظر زیادی بین محققان وجود دارد. اکثر آنها نقش مقامات عالی اجرایی مانند روسای‌جمهور و نخست‌‌‌‌‌‌وزیران را برجسته می‌‌‌‌‌‌سازند؛ در حالی‌که گروهی محوریت را مجامع قانون‌گذاری مانند پارلمان یا حتی نهادهای قضایی می‌دانند.

روزی روزگاری، این تلقی که تاریخ را نوعی داستان بدانند چیز عجیبی نبود. بعضی‌ها معتقد بودند تاریخ آزمون سختی است که ما انسان‌ها تا فرارسیدن آخرالزمان در معرض آن قرار گرفته‌ایم؛ دیگران تاریخ را فرآیند تدریجی پیروزی عقل بر جهل و تعصب می‌دیدند. هگل تاریخ را فرآیند روبه‌رشدِ آگاه شدنِ انسان از آزادی می‌دانست؛ مارکس می‌گفت تاریخ قصه نزاع طبقاتی است و نقطه اوج این قصه انقلاب است. اما این روزها دیگر اینکه کسی بگوید جریان تاریخ کلان‌روایتی واحد است تقریبا از نظر همه صرفا اسطوره‌ای تسلی‌بخش به‌حساب می‌آی…

دنیای اقتصاد: روز گذشته نشریه دیلی‌میل مدعی شد در شرایطی که استانبول میزبان فینال لیگ قهرمانان فصل ۲۳-۲۰۲۲ است، یوفا گزینه ثانویه‌ای نیز برای میزبانی این دیدار در نظر گرفته و علت این امر را انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه‌ (کمتر از دو هفته قبل فینال) عنوان کرد. طبق این گزارش، یوفا آماده است در صورتی که حول این انتخابات در ترکیه ناآرامی و شورش‌هایی صورت بگیرد، میزبانی فینال لیگ قهرمانان را از استانبول به لیسبون منتقل کند و با پرتغالی‌ها هم در این زمینه صحبت کرده است. با این حال یوفا بلافاصله…

دنیای‌اقتصاد: عمران‌خان، نخست وزیر پیشین پاکستان، روز چهارشنبه و پس از آنکه نیروهای ضد شورش او را اسکورت‌شده با خود بردند، در دادگاهی در اسلام‌آباد حضور یافت. «خان» در دادگاه به‌دلیل فروش هدایای دولتی طی دوران رهبری‌اش در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ متهم شناخته شد. «ندیم اسرار» و «اسد صدیقی» در گزارش ۱۰مه در الجزیره که همواره به‌روزرسانی می‌شد نوشتند، انتظار می‌رود قضات این مرد ۷۰ساله را ۱۴روز در بازداشت نگه دارند.

دنیای‌اقتصاد: «عمران‌خان» نخست‌وزیر سابق پاکستان که به فساد متهم شده است هنگام حضور در دادگاه دستگیر شد. «عابد حسین» در گزارش ۹مه در الجزیره نوشت، «مسرت جمشید شیما» یکی از رهبران حزب «تحریک انصاف پاکستان» (PTI) و وکیل مدافع عمران خان، دستگیری خان را دیروز سه‌شنبه تایید کرد. وی افزود که نیروهای پلیس عمران‌خان را کتک زده‌اند. دکتر اکبر ناصرخان، یک مقام ارشد پلیس در اسلام‌آباد به الجزیره گفت که «خان» درباره پرونده‌ای مربوط به «تراست الغدیر» دستگیر شد. اداره «پاسخگویی ملی» ضد فساد روز اول مه در ارتباط با این…

دونالد ترامپ در ۴آوریل۲۰۲۳ وارد دادگاه جنایی نیویورک و با ۳۴مورد اتهام مواجه شد. او اولین رئیس‌جمهور پیشین آمریکاست که توسط دادگاه جنایی فراخوانده و تفهیم اتهام می‌شود. آمدن او از فلوریدا به نیویورک یکی از پرسر و صداترین حوادث سیاسی در تاریخ معاصر آمریکاست. البته او در دادگاه اتهامات را رد کرد. قرار است در ماه دسامبر در این دادگاه محاکمه شود. این دادگاه جنجالی درمورد شخصیت جنجالی که در عین حال کاندیدای پیشتاز حزب جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاست‌جمهوری۲۰۲۴ است، به معنای واقعی جلب ‌توجه کرده و…

دنياي اقتصاد: «سکوت مردم فسادها را به وجود می‌آورد!... میزان اموال مسوولان قبل و بعد انقلاب را ببینید! انگار انقلاب سفره‌ای است که سر کندن و بُردن از آن بین مسوولان رقابت است».

اکو ایران: امانوئل مکرون در اظهاراتی تاکید کرد که اروپا تمایلی برای شتاب دادن به بحران تایوان ندارد و از همین رو باید استراتژی مستقل از واشنگتن و پکن را دنبال کند.

اکوایران: ماه آخر سالی که گذشت برای سیاست خارجی ایران دلالت بر برگشتن ورق برخی وقایع داشت.

مهر: پیش از آنکه «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در نتیجه جلسات هفته آینده متهم شود، سازمان‌های امنیتی مقدمات لازم برای جلوگیری از شورش احتمالی حامیان ترامپ را تدارک دیده اند.

در گستره تاریخ ایران، تامین منابع مالی برای پرداخت حقوق (مواجب) و دستمزدها یکی از چالش‌های مهم برای تمامی حکومت‌ها بوده است؛ چراکه حکومت اگر نمی‌توانست به‌موقع حقوق کارکنان کشوری و لشکری را پرداخت کند، احتمال رشوه‌گیری، فساد، سرکشی و شورش آنها وجود داشت و چه بسا بسیاری از آنها با گرایش به دشمنان زمینه سقوط حکومت و روی کار آمدن حکومت جدید را فراهم می‌آوردند. نمونه بارز این موضوع، قوای‌ نظامی بود که بی‌نظمی یا ناتوانی در پرداخت جیره و مواجب آنها فروپاشی حکومت را در پی ‌داشت. پیش از کشف نفت که…

دنیای‌اقتصاد: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا روز شنبه گفت که اگر در یکی از چندین تحقیقاتی که او با آن مواجه است متهم شود، از رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری۲۰۲۴ کناره‌گیری نخواهد کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، ترامپ قبل از سخنرانی خود در کنفرانس ائتلاف کنش سیاسی محافظه‌کار در نشنال هاربور، این اظهارات را برای گروهی از رسانه‌های محافظه‌کار بیان کرد.

اکوایران: سعودی‌ها در حال مذاکره برای توافقی هستند که به آنها اجازه خروج از یمن می‌دهد. این توافق نه حوثی‌ها را از قدرت برکنار می‌کند و نه به جنگ داخلی یمن پایان می‌دهد، ولی به سعودی‌ها اطمینان می‌دهد که حوثی‌ها در مرزهای عربستان با موشک‌ها و پهپادها قدرت‌نمایی نمی‌کنند.

دنياي اقتصاد: اسپورت۲۴ در ارزیابی رخدادهای یک سال اخیر برای رونالدو، او را سزاوار گرفتن تمشک طلایی در فوتبال کرده است. بر اساس گزارش این رسانه، رونالدو در زمانی تقریبا شش‌ماهه از یک پادشاه به یک فوتبالیست عادی تبدیل شد و بیشتر طرفداران این اتفاق را به خودشیفتگی او نسبت دادند. ظاهر او نمی‌خواست برای منچستریونایتد در لیگ اروپا بازی کند و به همین دلیل شورش کرد. در بهار، کریستیانو از نظر مردم یک مرد فولادی بود؛ حالا برعکس! رونالدو امروز در النصر عربستان بازی می‌کند که از نظر بسیاری، مقصدی غیرمنتظره برای او تلقی …

نارضایتی عمومی و خصومت نسبت به حکومت مشروطه در سال۱۹۱۱-۱۹۱۰ [۱۲۹۰-۱۲۸۹] بیشتر شد. در بهار ۱۹۱۱ [۱۲۹۰] بار دیگر تهران صحنه شورش‌های کمبود نان شد. در ایالت‌ها ترس از غارتگری حاکم شد و سرانجام در تابستان۱۹۱۱ [۱۲۹۰] نیروهایی برای برگرداندن محمد علی میرزا گرد آوردند. نمایندگان مجلس سلسله مالیات‌هایی به ضرر طبقات متوسط و پایین و نیازهای اولیه روزانه آنها، نظیر نمک، مواد غذایی، توتون و حمل‌ونقل وضع کردند.

ايسنا: جک اسمیت، بازپرس ویژه وزارت دادگستری در حال تحقیق در مورد رسیدگی به پرونده‌ مربوط به نگهداری اسناد طبقه بندی شده توسط ترامپ است.

آغاز سلطنت ناصرالدین‌شاه مصادف با اوضاع آشفته ایران بود و در هر گوشه سرزمین، یک علم طغیان برافراشته و آتش کین برافروخته بود. مدیری شایسته و لازم بود تا این شورش‌ها را فرو‌نشاند و به اوضاع سامان دهد و او کسی جز امیرکبیر نبود. او پس از فرو نشاندن شورش‌‌‌‌‌‌‌ها و خواباندن فتنه‌ها و خنثی‌کردن دسیسه‌ها دست به اصلاحات و اقداماتی جدی زد و از جمله اقدامات مفید امیرکبیر به روزگار صدارتش، ایجاد روزنامه‌‌‌‌‌‌‌ای بود به‌نام «وقایع‌اتفاقیه.»

احمد بروایه پژوهشگر مسائل مصر و شمال آفریقا در توییتی نوشت: مصر در طول تاریخ خود دست‌کم سه بار درگیر تله بدهی شده است. بار اول در دوران خدیو اسماعیل در ۱۸۷۶ بود که منجر به اشغال این کشور و استعمار آن شد. بار دوم را می‌توان در دوران مبارک دانست که این کشور را ترغیب به ورود به جنگ آزادسازی کویت کرد. بار سوم نیز هم اکنون است. علاوه بر این وضعیت بغرنج اقتصادی و تزلزل موقعیت سیاسی سادات در پی شورش نان از عوامل مشوق برای عقد معاهده سازش بین قاهره و رژیم صهیونیستی بود‌‌‌. سوال اصلی در موقعیت کنونی…

الجزیره: رئیس‌جمهوری جدید برزیل در پی شورش‌های اخیر در پایتخت کشورش و یورش هواداران رئیس‌جمهور سابق راست‌گرا به ساختمان‌های دولتی، فرمانده ارتش این کشور را برکنار کرد. لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهوری جدید برزیل فعلا بیانیه‌ای درباره این تغییر منتشر نکرده اما وب‌سایت رسمی نیروهای مسلح برزیل اعلام کرد، ژنرال جولیو سزار دا آرودا از سمت خود به‌عنوان فرمانده ارتش برکنار شد. خبرگزاری‌های فرانسه و رویترز هم به نقل از منابع نظامی درباره این برکناری گزارش دادند. ژنرال توماس میگوئل ریبیرو پیوا که رئیس…

دنیای اقتصاد: فیلم سینمایی «گزارشگر ویژه» به کارگردانی ریکی جرویس امروز از شبکه نمایش پخش می‌شود.

مهر: بر اساس نسخه‌ای از نامه ستاد ترامپ که توسط ان بی سی نیوز رسیده است، ستاد انتخاباتی ترامپ در نامه خود به امضای شخص ترامپ به متا نوشته است: «ما معتقدیم که ممنوعیت حساب رئیس جمهور ترامپ در فیس بوک به طور چشمگیری باعث تحریف و مهار گفتمان عمومی شده است.»

جاگیر یا جایگیر، واژه‌‌ای فارسی است که از دو کلمه «جا» و «گیر» به‌ معنای‌ گیرنده جا و مکان‌ ترکیب‌ شده‌ است. بررسی پیشینه جاگیر نشان می‌دهد که این واژه از زبان‌ فارسی‌ به‌ دیگر زبان‌‌های‌ رایج‌ در شبه قاره هند همچون هندی‌، اردو و مراتی‌ راه‌ یافته است. از ظواهر امر پیداست که در تاریخ تشکیلات اداری و اقتصادی، جاگیر به‌معنای‌ واگذاری‌ حق‌ بهره‌مندی‌ از درآمدهای‌ زمین‌ به‌ افراد در ازای‌ انجام‌ برخی‌ خدمات‌ برای حکومت به‌ویژه‌ در حوزه نظامی‌ بوده و به‌کارگیری این اصطلاح از دوره زمامداری لودیان‌…

سرانجام بعد از هجده‌ماه بررسی، کمیته منتخب مجلس نمایندگان آمریکا در پی کار فشرده، گزارش خود درباره شورش ۶ژانویه۲۰۲۱ علیه کنگره آمریکا را در بیش از ۸۰۰صفحه منتشر کرد. انتشار این گزارش بی‌تردید بخشی از پویش‌های انتخاباتی سال۲۰۲۴ ریاست‌جمهوری آمریکاست؛ ولی فراتر این گزارش، از رخدادهای دو سال پیش در واشنگتن‌دی‌سی پرده‌برداری قابل اعتنایی می‌کند و شورش سیاسی کم‌سابقه‌ای را که پایتخت آمریکا را به شهری جنگ‌زده و سنگربندی‌شده تبدیل کرد، به تصویر می‌کشد و عمق چالش‌های سیاسی آمریکا در نسبت بین سه پدیده…

دنیای‌اقتصاد- فاطمه زارع‌پور‌نبیل: موسسه مکنزی با بررسی تحولات ۷۰سال اخیر تاکید می‌کند معادلات جدیدی بر جهان حکمفرما خواهد شد. بر اساس این گزارش، سرعت تحولات در یک فصل شاید از تحولات چندین دهه در سال‌های قبل بیشتر شده و سال‌های پیش‌رو ممکن است سرنوشت‌ دهه‌های آینده را تعیین کند. بر اساس این گزارش، تنش‌های جدید منطقه‌ای نشانه شورش علیه نظم کنونی خواهد بود.

فارس: خبرگزاری فرانسه از وقوع یک شورش در پاریس در نزدیکی محل وقوع تیراندازی در صبح جمعه خبر داده است.

اکوایران: یک روز پیش از حادثه زندان قائمشهر، خبرهایی از درگیری شدید در زندان مرکزی کرج منتشر شد.

ایرنا: ترامپ در پیام‌های خود گفت: کشور ما دچار مریضی است، درست مانند فردی که براثر سرطان درحال مرگ است.

روزنامه اعتماد: حمید‌رضا جلایی‌پور، جامعه‌شناس می‌گوید جنبش اعتراضی پس از فوت مهسا امینی «شورش کور» نیست و مطالبه دارد. او همچنین اعتراضات را به هشت جنبش اجتماعی حاضر در جامعه ایران گره می‌زند و معتقد است ظهور اعتراضات در این بستر، آن را طولانی و گسترده کرده است.