دو شاه بیت مصاحبه بن‌سلمان

یک توافق، یک پیروزی قابل توجه در سیاست خارجی برای بایدن خواهد بود. این توافق پتانسیل افزایش پذیرش اسرائیل در جهان عرب را دارد؛ به‌ویژه با توجه به نقش عربستان سعودی به‌عنوان «خادم حرمین شریفین». بن‌سلمان گفت که توافق با اسرائیل «بزرگ‌ترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود.«نادین ابراهیم» در گزارش ۲۱سپتامبر در سی‌ان‌ان نوشت: بن‌سلمان در پاسخ به سوالی درباره خواسته‌های این پادشاهی برای عادی‌سازی گفت که امیدوار است این توافق «به جایی برسد که زندگی فلسطینی‌ها را آسان کند.» به نظر می‌رسد او از درخواست برای یک کشور مستقل فلسطینی کوتاه آمده است. اکثر کشورهای عربی اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسند.

این پادشاهی در سال۲۰۰۲ طرح «ابتکار صلح عربی» را پیشنهاد کرد که به اسرائیل پیشنهاد امنیت و «روابط عادی» با ۵۷کشور عربی و مسلمان را در ازای خروج این رژیم از سرزمین‌های اشغالی فلسطین و ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی داد. اسرائیل این ابتکار عمل را رد کرد. بن‌سلمان گفت: «برای ما، مساله فلسطین بسیار مهم است. ما باید این بخش را حل کنیم.» وی افزود که می‌خواهیم اسرائیل را «یک بازیگر در خاورمیانه ببینیم.»بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل عادی‌سازی رابطه با این پادشاهی را در اولویت قرار داده است؛ اما مشخص نیست که ائتلاف راست‌گرای او به هرگونه درخواست عربستان سعودی برای امتیاز دادن به فلسطینیان چه واکنشی نشان خواهد داد. بن‌سلمان گفت که اگر توافقی با اسرائیل حاصل شود، کشورش مایل است با هر کسی که در قدرت است از جمله نتانیاهو کار کند. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و نتانیاهو روز چهارشنبه برای اولین‌بار پس از بازگشت نخست‌وزیر به قدرت در دسامبر گذشته، با یکدیگر دیدار کردند. یک مقام ارشد آمریکایی روز چهارشنبه به سی‌ان‌ان گفت که دو سیاستمدار درباره تلاش‌های عادی‌سازی «تا حدی عمیق» گفت‌وگو کردند. در پاسخ به سوال برت بایر، خبرنگار فاکس‌نیوز مبنی بر اینکه اسرائیل باید چه امتیازاتی به فلسطینی‌ها بدهد تا ریاض توافق را بپذیرد، بن‌سلمان پاسخی نداد و گفت: «اینها بخشی از مذاکرات است.»

ما هم بمب هسته‌ای می‌خواهیم

«رینا باسیست» و «جک دوتون» در گزارش ۲۱سپتامبر در المانیتور نوشتند، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی روز چهارشنبه هشدار داد که اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، «ما نیز باید به آن دست پیدا کنیم.» این سخن جدیدترین نشانه عمومی از این مساله خواهد بود که اگر تهران آستانه هسته‌ای را بشکند و از خط قرمز عبور کند، پادشاهی سعودی دست روی دست نخواهد گذاشت. «باسیست- دوتون» نوشتند که ولیعهد عربستان در مصاحبه‌ای مفصل با فاکس نیوز ادامه و پیشرفت مذاکرات عادی‌سازی بین اسرائیل و عربستان را رد کرد. این مصاحبه یک‌ساعته که اولین مصاحبه بن‌سلمان به زبان انگلیسی بود، برای مخاطبان غربی طراحی شده بود. تاکید او بر ایران و اسرائیل در حالی است که ریاض از واشنگتن می‌خواهد تضمین‌های امنیتی به‌عنوان پیش‌نیاز دستیابی به توافق با اسرائیل بدهد. عربستان سعودی از زمان تاسیس اسرائیل در سال۱۹۴۸، روابط دیپلماتیک رسمی با این رژیم ندارد. بر اساس گزارش‌های متعدد رسانه‌ها، یکی از الزامات این رابطه، ایجاد یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی در خاک خود از جمله غنی‌سازی اورانیوم است. ریاض همچنین خواهان یک پیمان دفاعی متقابل با ایالات متحده و معاملات مهم تسلیحاتی است. ایران و عربستان سعودی، رقبای دیرینه منطقه‌ای، در ماه مارس بر سر عادی‌سازی روابط توافق کردند.

به نوشته گزارشگران المانیتور، مرد قدرتمند عربستان هرگونه عادی‌سازی با اسرائیل را به پیشرفت در پرونده فلسطین مرتبط دانست. وی دامنه چنین شهرک‌سازی را مشخص نکرد؛ اما خاطرنشان کرد: «امیدواریم به جایی برسد که زندگی فلسطینی‌ها را راحت کند.» ولیعهد به‌عنوان حاکم واقعی عربستان، نسبت به خطرات ناشی از تسلیحات هسته‌ای هشدار داد و گفت که سلاح هسته‌ای «به دلایل امنیتی و ایجاد توازن قدرت در خاورمیانه ضروری است؛ اما ما نمی‌خواهیم چنین چیزی را ببینیم.» وی در پاسخ به این سوال که اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، پادشاهی چه خواهد کرد، گفت: «اگر آنها به سلاح هسته‌ای دست پیدا کنند، ما باید به آن دست پیدا کنیم.»

اتهامات مربوط به ورزش‌شویی

پادشاهی سعودی به‌دلیل نقض حقوق بشر و همچنین محدودیت در آزادی بیان مورد انتقاد است. عربستان سعودی متهم به سرمایه‌گذاری در ورزش و میزبانی رویدادهای ورزشی با سابقه برای تقویت اعتبار بین‌المللی خود شده است. شاهزاده در پاسخ به اتهاماتی مبنی بر اینکه این پادشاهی پس از خرید سهام توسط صندوق دارایی دولتی عربستان سعودی در باشگاه‌ها و لیگ‌های ورزشی مختلف از جمله گلف، فوتبال و هنرهای رزمی ترکیبی، درگیر «شست‌وشوی ورزشی» است، گفت که به انتقادها اهمیتی نمی‌دهد. او گفت: «اگر قرار است ورزش‌شویی تولید ناخالص داخلی مرا یک‌درصد افزایش دهد، ما به کار شست‌وشوی ورزشی ادامه خواهیم داد.»

ماجرای ۱۱سپتامبر

ولیعهد سعودی در پاسخ به سوال مجری فاکس نیوز درباره حملات ۱۱سپتامبر که در آن ۱۵نفر از هواپیماربایان شهروندان سعودی بودند، لحن همدردی درباره این موضوع نشان داد: «خب، من بسیار متاسفم که کسی همه اعضای خانواده خود را از دست می‌دهد. هیچ‌کس نمی خواهد خانواده‌اش را از دست بدهد؛ به‌ویژه به این شکل. بله، ۱۵شهروند سعودی وجود دارد و این ماجرا توسط اسامه بن‌لادن برنامه‌ریزی شده بود. این را همه می‌دانند.» وی بار دیگر تاکید کرد که بن‌لادن و القاعده قصد حمله به این پادشاهی را نیز داشتند و گفت: «او دشمن ما و دشمن آمریکاست.»

درباره جمال خاشقجی

از ولیعهد همچنین درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست در سفارت عربستان در استانبول در سال۲۰۱۸ سوال شد که سازمان اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسید که ولیعهد شخصا دستور داده است. او اطلاع مستقیم از توطئه علیه این روزنامه‌نگار را رد کرد؛ اما در سال ۲۰۱۹ گفت که مسوولیت آن را پذیرفته است؛ زیرا تحت رهبری او اتفاق افتاده است. بن‌سلمان گفت که «هرکسی که در قتل دخیل باشد در حال گذراندن دوران محکومیت خود در زندان است و باید با قانون روبه‌رو شود.» او حادثه پنج سال پیش را «دردناک» و «یک اشتباه» خواند و گفت که سیستم امنیتی کشور را اصلاح خواهد کرد تا اطمینان حاصل شود که «همه در امنیت هستند.»

درخصوص نفت

ولیعهد عربستان درباره تصمیم عربستان برای تمدید کاهش تولید روزانه یک میلیون بشکه نفت خود برای سومین ماه گفت که این اقدام برای ایجاد ثبات در بازارها و نه کمک به روسیه برای شروع جنگ در اوکراین است: «ما فقط ناظر عرضه-تقاضا هستیم. اگر کمبود عرضه وجود داشته باشد، نقش ما در اوپک پلاس پر کردن این کمبود است. در صورت وجود مازاد عرضه، نقش ما به‌عنوان اوپک‌پلاس این است که آن را برای ثبات بازار اندازه‌گیری کنیم.» ولیعهد گفت که عربستان سعودی با روسیه و اوکراین روابط صمیمانه دارد و ریاض سخت برای حل این بحران تلاش می‌کند. ماه گذشته، عربستان سعودی میزبان مذاکراتی در شهر جده برای پایان دادن به جنگ بود. این مذاکرات شامل چین، هند، ایالات متحده و اوکراین بود؛ اما نه روسیه.

مذاکرات نیویورک

اظهارات بن‌سلمان ساعاتی پس از ابراز خوش‌بینی محتاطانه بایدن و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل درباره توافق آینده میان اسرائیل و عربستان سعودی صورت گرفت. نتانیاهو در ابتدای دیدار خود با بایدن در نیویورک گفت: «من فکر می‌کنم که تحت رهبری شما، آقای رئیس‌جمهور، می‌توانیم صلح تاریخی بین اسرائیل و عربستان سعودی ایجاد کنیم و من فکر می‌کنم چنین صلحی راه درازی را برای ما در پیشبرد پایان درگیری اعراب و اسرائیل، دستیابی به آشتی بین جهان عرب و دولت یهود و پیشبرد صلح واقعی بین اسرائیل و فلسطینی‌ها خواهد داشت.» وال‌استریت ژورنال روز پنج‌شنبه گزارش داد که مقامات اسرائیلی در حال همکاری با دولت بایدن برای ایجاد طرحی هستند که به عربستان سعودی امکان می‌دهد برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود را آغاز کند. در این گزارش با استناد به مقامات ارشد اسرائیلی و آمریکایی که نامشان فاش نشد، آمده است: «بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به متخصصان ارشد هسته‌ای و امنیتی اسرائیل دستور داد تا با مذاکره‌کنندگان آمریکایی در تلاش برای دستیابی به مصالحه‌ای که به عربستان سعودی اجازه می دهد به دومین کشور در [غرب آسیا] تبدیل شود که پس از ایران، آشکارا غنی‌سازی اورانیوم را انجام دهد همکاری کنند.» الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل که در حال حاضر نیز در نیویورک به سر می‌برد، روز پنج‌شنبه در مصاحبه با رادیو ارتش اسرائیل گفت که چارچوبی برای برقراری روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و عربستان سعودی ممکن است تا اوایل سال۲۰۲۴ ایجاد شود. کوهن گفت: «شکاف‌ها را می‌توان پر کرد. زمان می‌برد؛ اما پیشرفت وجود دارد.» نمرود برکان، دیپلمات بازنشسته که ریاست مرکز تحقیقات سیاست وزارت خارجه را بر عهده داشت، با اشاره به احتمال ایجاد یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی از سوی سعودی‌ها، به المانیتور گفت که خیلی بستگی به این دارد که آمریکایی‌ها دقیقا چه چیزی به سعودی‌ها ارائه کنند. او توضیح داد: «اگر آمریکایی‌ها موافقت کنند که سعودی‌ها یک نیروگاه هسته‌ای متمرکز بر تولید الکتریسیته ایجاد کنند -نوعی نیروگاه که تبدیل آن به یک کارخانه تولید پلوتونیوم دشوار است- این احتمال وجود دارد که اسرائیل نیز با آن موافقت کند.»