04-04

 او از شنیدن اینکه سادات سه عنصر بسط‌یافته در گفت‌وگوهای کیلومتر۱۰۱ را پذیرفته است، تشویق شد: یک حضور نظامی «کاهش‌یافته» ارتش در کرانه‌ شرقی کانال، عقب‌نشینی اسرائیل به لبه‌ شرقی گذرگاه سینا و یک منطقه‌ حائل سازمان ملل در بین آن. سادات یک‌قدم فراتر رفت و به کیسینجر اطلاع داد که شهرهای کانال را بازسازی خواهد کرد و کانال را از جمله برای محموله‌های اسرائیلی باز خواهد کرد. این‌ها همان تعهداتی بود که دایان در «جلسه‌ استراتژی واشنگتن» با کیسینجر به‌عنوان ابزاری برای اطمینان از سهم سادات در حفظ صلح به دنبال آن بود. سادات همچنین پیشنهاد کرد که تعداد لشکرهای مصر در ساحل شرقی کانال را از پنج به دو لشکر کاهش دهد و جنگ‌افزارهای زرهی آنها را هم بگیرد. سادات از طریق این امتیازات یک‌جانبه، امکان سازمان‌دهی کنفرانس ژنو را بر اساس شرایط کیسینجر میسر ساخت و با چارچوب مفهومی او برای مذاکرات جدایی موافقت کرد. حالا کیسینجر باید اسرائیلی‌ها را همراه می‌کرد. بااین‌حال، قبل از اینکه او [کیسینجر] با نخست‌وزیر اسرائیل درگیر نبرد تن‌به‌تن شود، دیداری در ریاض داشت که باید آن را حفظ می‌کرد.

در چهار هفته‌ پس از آخرین رویارویی‌اش با ملک فیصل، کیسینجر رویکرد جامع‌تری نسبت به چالش ناشی از تحریم نفتی اعراب و همراه با آن افزایش قیمت‌ها و کاهش تولید بسط داده بود. در این طرح، کنفرانس ژنو به‌عنوان یک آلترناتیو برجسته در راستای تقاضای تولیدکنندگان نفتی عرب برای خروج فوری اسرائیل از خطوط ۱۹۶۷ عمل خواهد کرد. اگر قرار بود ژنو به‌عنوان «هویج» کیسینجر در برابر فیصل عمل کند، صحبت از حمله به میادین نفتی به «چماق» او تبدیل شد. در جلسه‌ی WSAG در ۲۹ نوامبر، او این رویکرد را توضیح داد. کیسینجر گفت: «اگر هرچند وقت یک‌بار اشاره‌ای به اقداماتی که ممکن است در ازای آن انجام دهیم، ارائه کنیم، ممکن است کمی آنها را نگران کند.» شلزینگر پیش‌تر از طریق بریتانیا پیامی به سعودی‌ها داد مبنی بر اینکه پنتاگون در حال بسط و توسعه طرحی برای اعزام تفنگداران دریایی برای اشغال میادین نفتی عربستان سعودی، کویت و ابوظبی «به‌عنوان آخرین راه» است.

هنگامی‌که او این موضوع را در جلسه‌ای در «اتاق نقشه» مطرح کرد، کیسینجر پاسخ داد: «این مضحک است که جهان متمدن در انتظار هشت‌میلیون وحشی بماند.» این صحبت‌های کودکانه در شورای امنیت ملی بود؛ اما ناامیدی کیسینجر را از این ایده نشان داد که گروهی از کشورهای کوچک و ضعیف می‌توانند ابرقدرتی به نام آمریکا را گروگان بگیرند. در دنیای سلسله‌مراتبی کیسینجر، جایی که قوی‌ها بر ضعیف‌ها غلبه می‌کردند، این‌طور نبود. وی خطاب به همکاران خود خاطرنشان کرد که ممکن است سعودی‌ها بر نفت انحصار داشته باشند؛ اما ایالات‌متحده انحصار پیشرفت سیاسی در عرصه روابط اسرائیل- اعراب را در اختیار دارد. از او باج‌گیری نشد. اگر سعودی‌ها خواهان هر نوع عقب‌نشینی اسرائیل بودند، باید تحریم را لغو می‌کردند. در عوض، آنها [سعودی‌ها] به‌جای عقب‌نشینی کاملی که فیصل خواستار آن بود و طبق جدول زمانی کیسینجر، سال‌ها به تعویق افتاده بود، روندی گام‌به‌گام دریافت می‌کردند (اگر قرار بود چنین چیزی رخ دهد). در اوایل دسامبر، نشانه‌های روشنی وجود داشت که نشان می‌داد سعودی‌ها درباره اشاره‌های احتمالی آمریکا به توسل به‌ زور عصبی شده‌اند. پس از نشست اتحادیه‌ عرب، کمال ادهم، یکی از نزدیک‌ترین مشاوران پادشاه، پیامی به کیسینجر فرستاد تا توضیح دهد که فیصل نتوانست برادران عرب خود را از اصرار بر اینکه عقب‌نشینی اسرائیل مقدم بر کاهش فشار نفت است، منصرف کند. باوجوداین، ادهم گفت که اکثر مشاوران پادشاه اکنون استدلال می‌کنند که تحریم باید پس از افتتاح کنفرانس تعدیل شود. کیسینجر از رئیس‌جمهور خواست تا با نامه‌ای به پادشاه پاسخ دهد و مقدمات سفرش فراهم شود. نیکسون هشدار داد که اگر تحریم‌ها و کاهش تولید در زمان افتتاح کنفرانس به حالت تعلیق درنیاید، تلاش‌های او برای ایجاد فشار بزرگ بر روند صلح، ناپایدار خواهد بود. او نوشت: جایگزین، تقابل و تضعیف اقتصادهای غربی است که نیکسون استدلال می‌کرد که تنها کمونیست‌ها را تقویت می‌کند. او قول داد که به اجرای کامل قطعنامه۲۴۲ شورای امنیت سازمان ملل دست یابد و دست‌نوشته خود، «تعهد کامل شخصی» به این هدف را ضمیمه‌ آن کرد. به نظر می‌رسد که کمپین فشار تاثیر موردنظر خود را داشته است. کیسینجر یک پاسخ از کانال‌های پشت پرده از شاهزاده فهد دریافت کرد که در آن پیشنهاد داد درصورتی‌که شرکت‌کنندگان بر سر دستور کار «معقول» برای مذاکره درباره خروج اسرائیل به توافق برسند، برای هماهنگی در راستای رفع تحریم قبل از کنفرانس ژنو به واشنگتن بیاید. بااین‌حال، یک هشدار وجود داشت: تصمیم برای لغو تحریم باید با موافقت سادات، اسد و هواری بومدین، رئیس‌جمهور الجزایر صورت می‌گرفت.

مشکل همین‌جاست. درست قبل از اینکه کیسینجر دومین سفر خاورمیانه‌ای خود را شروع کند، وزرای نفت سازمان کشورهای عربی صادرکننده‌ نفت (OAPEC) در کویت گرد هم آمدند و تصمیم گرفتند که تنها آن‌گاه‌ که جدول زمانی برای خروج کامل اسرائیل از اراضی اشغالی - از جمله بیت‌المقدس- توافق شود، آنها تولید نفت را به سطح قبل از تحریم ازسرمی‌گیرند. فهد در پیام دیگری به کیسینجر توضیح داد که تولیدکنندگان تندروی نفت، به رهبری الجزایر، رویکرد معتدل‌تر فهد را وتو کرده‌اند. زمانی که وزیر نفت عربستان سعودی احمد زکی یمانی، وزیر نفت پر سروصدای عربستان سعودی در ۵دسامبر به همراه همتای الجزایری خود، بلعید عبدالسلام از وزارت امور خارجه دیدار کرد، کیسینجر مزه‌ این سیاست تندروانه را تجربه کرده بود.

4