استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای

هیگ می‌خواست بداند آیا کیسینجر با رئیس‌جمهور در این مورد صحبت کرده است یا خیر؛ یک پرسش مهم با توجه به اینکه کیسینجر در حال آماده شدن برای یک رویارویی با اتحاد جماهیر شوروی بود. کیسینجر پاسخ منفی داد. در تماس تلفنی بعدی، کیسینجر از هیگ پرسید که آیا باید رئیس‌جمهور را بیدار کند یا خیر؟ این بار هیگ پاسخ منفی داد. کیسینجر در خاطرات خود چنین می‌آورد: «می‌دانستم این به چه معناست. هیگ فکر می‌کرد که رئیس‌جمهور بیش ‌از اندازه مضطرب است.»

کیسینجر یک جلسه‌ اضطراری با مدیران امنیت ملی را برای ساعت ۱۰:۴۰همان شب تشکیل داد. طی این جنگ، جلسات WSAG با کیسینجر به عنوان رئیس آن، در وزارت امور خارجه برگزار می‌شد. هیگ که از اهمیت این گردهمایی خاص آگاه بود، کیسینجر را ترغیب کرد که آن جلسه را به «اتاق موقعیت» کاخ سفید منتقل کند تا چنین به نظر برسد که رئیس‌جمهور فعالانه در مدیریت بحران نقش دارد. شلزینگر، کلبی، مورر و اسکوکرافت هم به آنها ملحق شدند. تنها سابقه یا روایت از آنچه رخ داد، یادداشتی است که مورر پس از جلسه دیکته کرد. کیسینجر جلسه را با پخش پیام‌های برژنف و بازگویی رویدادهای روز شروع کرد. او [کیسینجر] گزارش داد که همه‌چیز در مسیر خود بود تا اینکه به‌طور ناگهانی شوروی‌ها مسیر را عوض و این تهدید غیرقابل‌انکار را صادر کردند.

کیسینجر به عواقبی اشاره کرد که اگر ایالات‌متحده با پیشنهاد شوروی برای یک نیروی مشترک همراهی کند به دنبال خواهد داشت: «ما یا به‌مثابه‌ دُمی زیر بادبادک شوروی در یک بازی قدرت مشترک علیه اسرائیل خواهیم بود یا در نهایت با نیروهای شوروی در کشوری [مثلا مصر] درگیر می‌شویم که ملزم به اشتراک با اهداف شوروی درباره آتش‌بس است.» او استدلال کرد که آنها در حال نگریستن به نابودی استراتژی‌ای هستند که ایالات‌متحده در چهار سال گذشته دنبال کرده بود: بیرون کشیدن مصر از مدار شوروی. در عوض، اتحاد جماهیر شوروی بار دیگر به‌عنوان بازیگر مسلط در خاورمیانه ظاهر می‌شود.

مورر سپس شاخص‌های نظامی چیزی را که به نظر می‌رسید حرکت از پیش برنامه‌ریزی‌شده‌ شوروی باشد، ترسیم کرد: ۱) هفت لشکر هوابرد شوروی اکنون در وضعیت آماده‌باش [هشدار] هستند. ۲) ترابری هوایی شوروی به مصر و سوریه به‌طور ناگهانی پایان یافت و حمل‌ونقل هوایی را برای اعزام نیروها به مصر آزاد کرد. ۳) یک حمل‌ونقل سنگین دریایی هم در جریان بود، احتمالا تسلیحاتی را جابه‌جا می‌کرد که برای لشکرهای هوابرد استفاده می‌شود. مورر افزود: «خاورمیانه بدترین مکان در جهان برای ایالات‌متحده جهت درگیر شدن در جنگ با شوروی است.» با توجه به اینکه دسترسی آن محدود به یک فرودگاه (در لاجس، پرتغال) بین ایالات‌متحده و اسرائیل است.

هیگ پیش‌بینی کرد که شوروی احتمالا در روشنایی روز حرکت می‌کند که فقط چند ساعت فاصله دارد. او احساس کرد که کرملین به دنبال تسخیر رئیس‌جمهور تضعیف‌شده‌ آمریکاست تا از دست دادن نفوذ خود در خاورمیانه را جبران کند. شلزینگر معتقد بود که شوروی از نقض آتش‌بس اسرائیل به‌عنوان بهانه‌ای برای انتقال نیروهای خود به خاورمیانه استفاده می‌کند. کلبی می‌گفت که با قرار دادن نیروهای مهم در مصر، مسکو می‌تواند نفوذ خود در میان اعراب را دوباره به‌دست آورد. درحالی‌که کیسینجر ریاست این جلسه‌ مشاوره و رایزنی را بر عهده داشت، همچنین در حال خروج از اتاق موقعیت بود تا با دوبرینین، دینیتز و اسماعیل صحبت کند.

بعد از شنیدن ارزیابی هیگ مبنی بر اینکه نیروهای شوروی در شرف حرکت هستند، او [کیسینجر] به اسکوکرافت دستور داد تا با دوبرینین تماس بگیرد تا با مطالبه‌ این مساله از کرملین که تا قبل از اینکه نیکسون فرصت پاسخ به پیام سخت برژنف را داشته باشد، دست به هیچ اقدام یک‌جانبه‌ای نزند، مقداری زمان بخرد. اسکوکرافت به دوبرینین درباره «جدی‌ترین عواقب» در صورت اقدام شوروی‌ها هشدار داد. در ساعت ۱۱:۲۰شب، دینیتز با پاسخی از نخست‌وزیر اسرائیل به درخواست کیسینجر در کاخ سفید حاضر شد مبنی بر اینکه مایر می‌خواهد کاری انجام دهد. مایر یک عقب‌نشینی متقابل را پیشنهاد کرد: ارتش اسرائیل از ساحل غربی کانال عقب‌نشینی می‌کند و ارتش مصر هم به ساحل شرقی عقب‌نشینی کند. کیسینجر می‌دانست که سادات هرگز موافقت نمی‌کند که مصر از قلمروی که به‌تازگی در سینا آزاد کرده عقب بنشیند. او به دینیتز گفت که این پیشنهاد ایده‌ای تحقق‌نیافتنی و عبث است. این مداخله‌ شوروی را از میان نمی‌برد و حتی ممکن است آن را تسریع کند.

در همین حال، کیسینجر به تعامل با همتایان آمریکایی خود در چیزی که او آن را «یکی از بحث‌های متفکرانه‌تر خدمات دولتی من» می‌نامید، ادامه داد. او استدلال می‌کرد که پیشنهاد اتحاد جماهیر شوروی باید به‌گونه‌ای رد شود که آنها را شوکه کرده و وادارشان کند که اقدام یک‌جانبه‌ تهدیدآمیز خود را کنار بگذارند. مدیران درباره واکنش سخت توافق کردند. او [کیسینجر] پیش‌نویسی را منتشر کرد که توسط «هلموت سوننفلد»، دستیار کیسینجر در امور روسیه، نوشته ‌شده بود. برای اطمینان از اینکه برژنف و دفتر سیاسی عزم ایالات‌متحده برای ایستادگی در برابر مداخله‌ نظامی شوروی در زمان ضعف داخلی را زیر سوال نخواهند برد، آنها تصمیم به استقرار یکسری ادوات نظامی گرفتند. تمام نیروهای ایالات‌متحده در سراسر جهان، از جمله «فرماندهی استراتژیک هوایی» در وضعیت هشدار «دفکون ۳» قرار گرفتند. این بالاترین سطح آمادگیِ زمان صلح است. «دفکون ۲» برای یک حمله‌ قریب‌الوقوع است؛ «دفکون ۱» جنگ است. مورر هشدار «دفکون ۳» را در ۱۱:۴۱ شب اعلام کرد (اگرچه قرار بود مخفی نگه‌داشته شود؛ اما تا ساعت ۳ بامداد روی سیمای خبری بود).

444444