04-04

کیسینجر در ساعت ۳صبح در پایگاه نیروی هوایی «اندروز» در خارج از واشنگتن بر زمین نشست و مستقیم به خانه و به رختخواب رفت. تنها زمانی از خواب بیدار شد که دریافت درگیری ادامه یافته بود. باز هم که کیسینجر فاقد اطلاعات به‌روز از خط مقدم بود، از پیامدهای پیشروی‌های ارتش اسرائیل که او تصور می‌کرد فقط «چند مایلی در بیابان» بود بی‌خبر بود. ولی حوالی ساعت 9:30صبح، «کُرت والدهایم»، دبیر کل سازمان ملل به او [کیسینجر]اطلاع داد که مصری‌ها به دنبال تشکیل جلسه‌ اضطراری شورای امنیت بودند؛ زیرا اسرائیلی‌ها آتش‌بس را زیر پا می‌گذاشتند. او به سرعت با «ورونتسوف»، کاردار روسیه (دوبرینین در مسکو مانده بود) برای ارائه‌ یک قطعنامه جدید شورای امنیت همکاری کرد.

پیش‌نویس این قطعنامه خواستار یک آتش‌بس فوری (ساعت ۷صبح روز ۲۴اکتبر، در مصر و اسرائیل) و بازگشت نیروها به مواضعی بود که در زمان آتش‌بس اولیه (که در ۲۲اکتبر اجرایی شد) در اختیار داشتند و این‌بار، برای دبیر کل تا ناظرانی را برای نظارت بر آتش‌بس مستقر کند. این امر او را مورد سرزنش مایر قرار داد. در پیامی که دینیتز ارسال کرد، او [مایر] به‌شدت از رفتار کیسینجر با اسرائیل شکایت کرد.

مایر هشدار داد که اگر قطعنامه تصویب شود، اسرائیل مجبور به رد آن خواهد شد. او [مایر] نمی‌توانست شرایطی را تحمل کند که در آن مصر آتش بگشاید، اسرائیل واکنش نشان دهد، شوروی تهدید به مداخله کند و ایالات‌متحده بی‌خیالِ اسرائیل شود، اصرار بر عقب‌نشینی آنها کند و باعث گسست در روابط آمریکا و اسرائیل شود.

کیسینجر سعی کرد با رد فراخوان قطعنامه برای عقب‌نشینی به خطوط آتش‌بس از قبل موجود، او [مایر] را آرام کند و اشاره کند که این خطوط «غیرقابل‌تعیین» هستند. او [کیسینجر] به دینیتز پیشنهاد کرد که ارتش اسرائیل نشانه‌ای از یک عقب‌نشینی چند صد یاردی را در برخی مناطق نشان دهد که سپس ایالات‌متحده اعلام کند که الزامات قطعنامه را برآورده کرده است. دینیتز با قاطعیت پاسخ داد که اسرائیل از هیچ منطقه‌ای که پس از حمله‌ اعراب به‌دست آورده است، عقب‌نشینی نخواهد کرد. با ادامه درگیری، اضطراب سادات بیشتر شد. او [سادات] پیام‌هایی دریافت کرده بود که تانک‌های اسرائیلی در حال پیشروی به سمت قاهره هستند. سادات با برژنف تماس گرفت و مداخله‌ شوروی را خواستار شد. سپس به اسماعیل دستور داد که یک پیام فوری به کیسینجر بفرستد و از او بخواهد که دولت آمریکا فورا مداخله کند و اسرائیل را از گسترش موقعیت خود به سمت غربی کانال بازدارد. به دنبال آن نامه‌ای هم به نیکسون داده شد - اولین ارتباط مستقیم آنها- و به‌طور رسمی درخواست کرد که ایالات‌متحده مداخله کند «حتی اگر این امر مستلزم استفاده از زور باشد» تا اجرای قطعنامه آتش‌بس تضمین شود. او گفت فقط به‌دلیل تضمین‌های مشترک ایالات‌متحده و شوروی است که او قطعنامه آتش‌بس را پذیرفته است. سادات نوشت، عدم انجام آن تعهدات، اعتماد به تضمین‌های آمریکا را تضعیف می‌کند.

ترس سادات از اینکه قاهره در معرض تهدید اسرائیل قرار دارد، برژنف را برانگیخت تا او هم به بسیج نیرو اقدام کند. او اقدام غیرمعمولی را انجام داد و آن ارسال یک پیام اضطراری به نیکسون در نیمه‌ روز بود که او [نیکسون] نیز از ایالات‌متحده و شوروی به‌عنوان «کشورهای ضامن» قطعنامه آتش‌بس یاد کرد. او [نیکسون] پیشنهاد داد که هر دو طرف اقدامات قاطعی را برای توقف نقض آتش‌بس انجام دهند، مبادا به روابط دوجانبه آنها لطمه بزند. کیسینجر پاسخ نیکسون به این مساله را دریافت کرد که ایالات‌متحده مسوولیت کامل پایان دادن به عملیات اسرائیل را بر عهده می‌گیرد و شوروی هم باید نقشی مشابهی درباره مصر ایفا کند. برژنف دو ساعت بعد با این اطمینان پاسخ داد که مصر آماده‌ پایان فوری خصومت‌هاست البته درصورتی‌که اسرائیل هم چنین بخواهد. کیسینجر تعهد مشابهی از مایر دریافت کرد. به این ترتیب، با تصویب قطعنامه۳۳۹ به اتفاق آرا در آن شب در شورای امنیت (با رأی ممتنع چین)، به نظر می‌رسید که هر دو طرف در نهایت آماده‌ کوتاه آمدن بودند.

بعدازظهرِ همان روز، کیسینجر به کارکنان وزارت خارجه‌ خود گفت که «رویدادهای دو هفته گذشته در مجموع موفقیت بزرگی برای ایالات‌متحده بوده است.» اعراب حالا فهمیدند که اگر خواهان توافق هستند، باید به ایالات‌متحده روی بیاورند و اسرائیلی‌ها نیز اکنون متوجه شدند که «غرور برتری دیگر ممکن نیست» و اینکه آنها دیگر نمی‌توانستند اصرار ایالات‌متحده بر روند سیاسی را نادیده بگیرید. او با فراستی تعجب‌برانگیز و با توجه به نحوه‌ رخ دادن رویدادها به این نتیجه رسید که ترفند این بود که «این چیزها به‌موقع پایان گیرد، قبل از اینکه یکی از قدرت‌های بزرگ احساس کند که مجبور است طرف دیگر را به شکلی از اشکال تحت‌فشار قرار دهد.» اما اسرائیلی‌ها خودخواهی و غرور خود را از دست نداده بودند. مایر در آخرین پیامش در همان عصر، دوباره ترفند کیسینجر برای ژست کناره‌گیری را رد کرد. طی آن روز، درحالی‌که با کیسینجر بحث می‌کرد، ژنرال آدان لوله‌های آب را در تمام کانال قطع کرد و با هدف آشکار تسلیم شدن ارتش سوم مصر، کنترل شدید ارتش اسرائیل را تضمین کرد.

روز نوزدهم، چهارشنبه، ۲۴اکتبر۱۹۷۳، واشنگتن، دی سی.آن صبح کیسینجر برای اولین‌بار از زمانی که از سفرهایش بازگشته بود، جلسات WSAG را تشکیل داد. وی در این دیدار به تشریح شیوه دیپلماسی خود پرداخت که به ایالات‌متحده دست بالاتری داده بود.

4