نگاه دیگران-بخش شصت وسوم
استاد بازیها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانهای
کیسینجر آن روز صبح یک تماس تلفنی از دوبرینین دریافت کرده بود که پیامی از برژنف را به نیکسون منتقل میکرد، که پس از بحثهای دشوار با سوریه و مصر، اتحاد جماهیر شوروی اکنون آماده یک قطعنامه ساده شورای امنیت بود که خواستار برقراری آتشبس بود. اتحاد جماهیر شوروی رای ممتنع میداد و آمریکا هم. دوبرینین گفت راه واداشتن سادات به پذیرش آتشبس این بود که چنین دیده شود که آن آتشبس از اعضای شورای امنیت بهغیراز دو ابرقدرت سرچشمه میگیرد. آنچه دوبرینین به کیسینجر فاش نکرد این بود که سادات درخواستهای شوروی برای پذیرش آتشبس را رد کرده است و مسکو اکنون برای تغییر نظر او به اعمال فشار بر شورای امنیت وابسته بود. دوبرینین پیشنهاد کرده بود که هر دو ابرقدرت به قطعنامه آتشبس رای ممتنع دهند تا مسکو بتواند از اصطکاک با سادات حذر کند.
با اینحال، کیسینجر تصور کرد که ایده رای ممتنع شوروی بهمنظور ترفیع همکاری با واشنگتن طراحی شده است. به همین دلیل است که او اطلاعاتی را که در آن صبح دریافت کرده بود، کماهمیت جلوه داد و نشان داد که بسیاری از کشتیهای تدارکاتی شوروی به سمت بنادر مصر و سوریه در حال حرکت بودند و به نظر میرسید که یک هواپیمای عظیم ترابری شوروی هم در حال انجام کارهایی است. کیسینجر مصمم به توقف شد: او بهمنظور جلوگیری از واکنش نامطلوب اعراب، عرضه و تدارکات مجدد به اسرائیل را محدود کرد؛ در حالی که سرعت مذاکرات در مورد آتشبس را کند کرد تا برای اسرائیل جهت بازپسگیری قلمروش و اعمال فشار نظامی بر اعراب زمان بخرد. اما با توجه به اینکه روسها اکنون آشکارا شروع به تامین دوباره تدارکات به مصر و سوریه کرده بودند و سایر کشورهای عربی را تشویق میکردند که از تلاشهای جنگی حمایت کنند، او نمیتوانست این رویکرد را حفظ کند.
این بهویژه درست بود زیرا میدانست که نیکسون حاضر به تحمل انتقاد کنگره در وضعیت سیاسی ضعیف او نخواهد بود. کیسینجر در حال حاضر در بند ساختههای خود بود. او در حال تعدیل تدارکات مجدد به اسرائیل بود اما به فشار نظامی اسرائیل نیاز داشت تا پذیرش آتشبس از سوی اعراب را تضمین کند. این امر مستلزم متوقف کردن روسیه در آتشبس بود حتی در حالی که از تمایل آشکارش به همکاری استقبال میکند. تا عصر چهارشنبه، سیستم پیچیده اهرمی که کیسینجر تلاش میکرد به کار بگیرد همچون ماشینی بیمصرف به نظر میرسید.
خوشبختانه برای کیسینجر- به دلیل استعفای معاون رئیسجمهور «اگنیو» در اوایل آن صبح چهارشنبه- او میتوانست به دوبرینین بگوید که پاسخی برای او ندارد تا صبح روز بعد. استعفای اگنیو همچنین امکان به تاخیر انداختن ملاقات با نیکسون را فراهم کرد که کیسینجر هنوز به او اطلاع نداده بود که شوروی مایل به همکاری با او در مورد قطعنامه آتشبس است. او بهسوی رئیس خود دست یاری دراز کرد که او هم زمان بخرد زیرا مطمئن بود که به محض اینکه نیکسون به ماجرا پی ببرد، به کیسینجر دستور داده خواهد شد که توقف فوری خصومتها را تضمین کند.
هنگام ناهار، او با شلزینگر تماس گرفت و از او خواست که اگر در آن روز دینیتز را دید تا حد امکان در مورد تدارکات اسلحه با او صحبت و آمادگی خود را برای این کار اعلام کند. او همچنین از وزیر دفاع خواست که «قبل از اینکه او در جهتی دیگر حرکت کند» به وی برای این کار اعتبار بدهد و اصرار داشت که اسرائیل آتشبس را بهموقع بپذیرد. بعدازظهر، اسکوکرافت به کیسینجر گفت که دینیتز از این موضوع شکایت دارد یکسوم نیروی هوایی اسرائیل ازکارافتاده و تمام چیزی که او توانسته از ایالاتمتحده به دست آورد همانا جایگزینی فوری پنج فروند هواپیما بود. کیسینجر به اسکوکرافت دستور داد که به دینیتز اطمینان دهد که هنوز هیچ خبری از قطعنامه مشترک آتشبس آمریکا- شوروی وجود ندارد.
او از اسکوکرافت خواست که با شلزینگر تماس بگیرد و ببیند آیا میتواند هواپیمای بیشتری بدهد یا خیر. در آن شب، کیسینجر برای اولین بار در دفتر خود در وزارت خارجه میزبان دینیتز شد. اتاق نشیمن اصلی بهگونهای بازسازیشده بود که مطابق سلیقه او برای هنر مدرن باشد، با نقاشیهای انتزاعی اکسپرسیونیستی از «روتکو» و «پوزت-دارت» که جایگزین مناظر سنتی اولیه آمریکا شده بود. او دینیتز را به اتاق مطالعه مجاور و صمیمیتر خود برد که در آنجا چشمانداز یادبود لینکلن (و در آنسوی رودخانه) و پنتاگون قابلرؤیت بود.
کیسینجر با توضیح اینکه رئیسجمهور میخواهد با یک قطعنامه آتشبس به جلو حرکت کند، سخنان خود را شروع کرد اما افزود که تا اینجای کار توانسته او [رئیسجمهور] را متوقف کند. دینیتز آن را نپذیرفت. او با عصبانیت پرسید که چرا ایالاتمتحده تسلیم فشار روسیه شده است آنهم زمانی که روسها در حال تامین و تدارک مجدد سلاح برای عربها هستند اما او در تلاش است تا چیزکی از پنتاگون به دست آورد. او استدلال کرد که آتشبس، اکنون مصریها را در دو سوی کانال قرار میدهد و این یک پیروزی برای اتحاد جماهیر شوروی رقم خواهد زد. کیسینجر به دینیتز گفت که با تحلیل او موافق است اما او تنها کسی بود که اینگونه فکر میکرد.
طبق گزارش دینیتز به بیتالمقدس، کیسینجر خود را بهگونهای به تصویر کشیده که گویی در برابر «کل دولت» ایستاده است. هنگامیکه کیسینجر متعاقبا در مورد این ملاقات به هیگ گزارش داد، او [هیگ] گفت که آنها باید روسها را برای دوازده ساعت دیگر معطل نگهدارند تا اسرائیل بتواند مواضع خود را در زمین بهبود بخشد. در بحث با اسکوکرافت در آن شب، او اضطراب خود را آشکار کرد. اسکوکرافت پاسخ داد که اگر اسرائیلیها از میدان نبرد در چهلوهشت ساعت آینده «فرار نکنند»، کیسینجر با انتخابی بین دو گزینه مواجه میشود: پذیرش قطعنامه آتشبس یا افزایش تلاش برای تدارک گسترده و مجدد تسلیح اسرائیل.