جو بایدن در سالگرد حمله به کاپیتول هیل که گفته می‌شود از سوی طرفداران دونالد ترامپ تدارک دیده شده بود، علیه رئیس‌جمهوری سابق ایالات‌متحده سخنرانی تندی کرد و او را متهم به ایجاد شبکه دروغ کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، سالگرد ششم ژانویه نقطه عطفی برای جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا بود تا به دونالد ترامپ حمله تند و تیزی انجام دهد؛ درحالی‌که در طول این یک سال سعی کرده بود تا از رویارویی مستقیم با سلف خود پرهیز کند. اما رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنج‌شنبه در یک سخنرانی به مناسبت سالگرد حمله گروهی از حامیان خشونت‌طلب دونالد ترامپ به ساختمان کنگره، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا را خطری دائمی برای دموکراسی توصیف کرد.

جو بایدن در بخشی از سخنرانی خود در ساختمان کنگره هشدار داد که ادعای کذب دونالد ترامپ مبنی بر پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ می‌تواند حاکمیت قانون و انتخابات آینده را به خطر بیندازد. او که در این سخنرانی همچون روال سابق سعی کرد اسم رئیس‌جمهور سابق آمریکا را به زبان نیاورد، اظهار کرد: «ما باید در مورد آنچه حقیقت دارد و آنچه دروغ است، کاملا صراحت داشته باشیم. حقیقت این است: رئیس‌جمهوری سابق ایالات‌متحده آمریکا مجموعه‌ای از دروغ‌ها در مورد انتخابات سال ۲۰۲۰ خلق و ترویج کرده است؛ چون قدرت را بر اصول ترجیح می‌دهد.» این نخستین‌بار است که جو بایدن طی یک سال گذشته به‌طور مشخص به ماجرای حمله به کنگره می‌پردازد. او در سال اول دوران ریاست‌جمهوری‌اش روی پیشبرد طرح‌ها و سیاست‌های خود تمرکز کرده بود.

اما دموکرات‌ها و برخی از جمهوری‌خواهان و اکثر سیاستمداران مستقل طی یک‌سال اخیر هشدار داده‌اند که اقدامات دونالد ترامپ در واکنش به شکست در انتخابات سال ۲۰۲۰ از جمله تحریک هواداران خود به حمله به ساختمان کنگره هنوز یک خطر جدی است. جو بایدن در بخش دیگری از سخنانش افزود: «یک سال پیش این مکان مقدس و دموکراسی مورد حمله قرار گرفت. اراده مردم مورد حمله قرار گرفت و قانون اساسی ما با یک خطر جدی روبه‌رو شد.» او افزود: «برای نخستین بار در تاریخ آمریکا رئیس‌جمهوری که در انتخابات شکست خورده بود، تلاش کرد از انتقال قانونی و مسالمت‌آمیز قدرت جلوگیری کند.» او دونالد ترامپ را به‌دلیل تماشا کردن حمله به کنگره در تلویزیون و انجام ندادن هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن طی چند ساعت بعد از وقوع شورش محکوم کرد. در جریان حمله به ساختمان کنگره چهار نفر کشته شدند. یک مامور پلیس که مجروح شده بود روز بعد درگذشت و سه نفر دیگر نیز در روزهای بعد خودکشی کردند. در این حمله حدود ۱۴۰ مامور پلیس نیز مجروح شدند. در همین زمینه، جو بایدن در بخش دیگری از سخنان خود افزود که حامیان رئیس‌جمهوری پیشین، سعی در بازنویسی تاریخ دارند و می‌خواهند قیام و شورشی را که روز ششم ژانویه در این‌جا اتفاق افتاد، به‌عنوان روز انتخابات و بیان حقیقی اراده مردم جلوه دهند.

رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده همچنین با بیان اینکه در دفاع از ملت آمریکا کوتاه نخواهد آمد، تاکید کرد: «اجازه نخواهم داد هیچ‌کس خنجری زیر گلوی این دموکراسی بگذارد.» بایدن گفت که ترامپ با دروغ‌های پیاپی‌اش سعی کرد که نتیجه انتخابات را زیر سوال ببرد، اما برای گفته‌های خود هیچ مدرکی نداشت. دونالد ترامپ اما بلافاصله از فلوریدا به سخنان رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا واکنش نشان داد و با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد که جو بایدن سعی دارد آمریکا را بیش از پیش دچار تفرقه کند. او افزود که این نمایش سیاسی، حواس‌پرتی محض است. این در حالی است که چاک شومر، رئیس اکثریت دموکرات مجلس سنا، روز چهارشنبه گفت تا زمانی‌که رهبران حزب جمهوری‌خواه از دونالد ترامپ حمایت می‌کنند، دموکراسی آمریکا در خطر خواهد بود.

بایدن که در روز مراسم تحلیف خود تاکید کرده بود که رئیس‌جمهور حزبی نخواهد ماند و رئیس‌جمهور تمام مردم آمریکا خواهد بود، اما روز پنج‌شنبه نشان داد آن رئیس‌جمهوری نیست که قرار است با خود صلح بیاورد. بایدن در روز مراسم تحلیف گفته بود که من دو‌چندان بیشتر انرژی مصرف خواهم کرد تا به کسانی خدمت کنم که به من رای دادند، اما وی روز پنج‌شنبه گفت: «من مسبب این جنگ که یک سال پیش به کنگره تحمیل شد، نبودم اما در برابر آن نیز کوتاه نخواهم آمد.»  اظهارات رئیس‌جمهوری آمریکا نشان می‌دهد که او از ترامپیسم ترس دارد و می‌داند که این رویکرد ادامه خواهد داشت. او گفت: «آیا ما ملتی خواهیم بود که نه در پرتو حقیقت، بلکه در سایه دروغ‌ها زندگی می‌کند؟» در گوشه و کنار اینترنت که توسط ترامپ و حامیانش اداره می‌شود، پاسخ روشن به نظر می‌رسد. در پادکستی که توسط استیفن بنن اداره می‌شود، فردی که با گرایش‌های راست‌افراطی، زمانی مشاور ترامپ بود و حتی به دلیل دروغ گفتن به بازرسان اف‌بی‌آی محکوم شناخته شده است، میزبان مت گیتز، نماینده فلوریدا و مارجوری تیلو گرین، نماینده جورجیا بود. این دو به صراحت ترامپ را از این حمله مبرا کردند و این حمله را بخشی از یک توطئه دولتی خواندند. بسیاری از جمهوری‌خواهان تاکنون سعی کرده‌اند که دروغ‌های ترامپ را برجسته و با آنها همراهی کنند. این اتفاق به‌خاطر انتخابات سال ۲۰۲۲ و داشتن حمایت دونالد ترامپ رخ می‌دهد.

درحالی‌که در دوران دونالد ترامپ هشدار داده می‌شد که سیاست‌ها و گفتار ترامپ به شکاف در جامعه آمریکا منجر شده است، سخنرانی روز ششم ژانویه جو بایدن نیز نه تنها کمکی به ترمیم این شکاف نکرد، بلکه آن را عمیق‌تر کرد. بریت بارت‌نیوز که پیش‌تر توسط بنن اداره می‌شد و یک رسانه راست‌افراطی است، سخنان جو بایدن را مورد انتقاد قرار داد و آن را «روز یک دموکرات طرفدار تشنج» نامید. استیو اسکالتز، نماینده جمهوری‌خواه لوییزیانا نیز بایدن را فردی خواند که عقده‌های فراوانی نسبت به دونالد ترامپ دارد. بسیاری از محافظه‌کاران پس از سخنرانی بایدن، گفتار وی را زیر سوال بردند و او را به تندی مورد انتقاد قرار دادند. دموکرات‌ها نیز در این روز دو ساعت پشت درهای بسته جلسه داشتند و از تجربیات تلخ خود از روز ششم ژانویه گفتند و جیسون کرو، نماینده دموکرات از کلورادو گفت که حالا می‌شود در فضای جدید نفس کشید و خبر از میهن‌پرستی جدید داد.