شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

دموکراسی

دموکراسی

  • پیش‌زمینه‌ نهادهای دموکراتیک

    نویسنده: دارون عجم اوغلو / مترجم: علی ارومیه‌ای
    شکست شیلی در پیش‌نویس قانون اساسی جدید (باوجود حمایت گسترده رای‌دهندگان)، نتیجه قابل پیش‌بینی مجوز دادن به احزاب و ایدئولوگ‌ها برای رهبری این روند است. همان‌طور که تاریخ سوسیال‌دموکراسی شمال اروپا نشان می‌دهد، نهادهای دموکراتیک با ارائه آنچه رای‌دهندگان عادی از دولت انتظار دارند و می‌خواهند، ساخته می‌شوند. الگوهای مناسب زیادی برای کمک به کشورهای در حال توسعه و صنعتی وجود دارد تا بتوانند نهادهای دموکراتیک بهتری بسازند؛ اما تلاش‌های ناموفق شیلی برای نگارش پیش‌نویس قانون اساسی جدید، درسی دارد…
  • دموکراسی حاصل اشتباه حاکمان

    نوشته: دانیل تریزمن / ترجمه: جعفر خیرخواهان
    دانیل تریزمن؛ استاد علوم سیاسی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس و نویسنده کتاب «دیکتاتورهای چرخشی: چهره در حال تغییر استبداد در قرن بیست و یکم» است. او می‌گوید بیشتر دانشمندان علوم سیاسی، دموکراسی را نتیجه طبیعی توسعه اقتصادی یا انتخاب استراتژیک و عقلانی حاکمان می‌دانند، اما نگاه دقیق به تاریخ نشان می‌دهد پیدایش دموکراسی اغلب از مسیر دیگری بوده است: اشتباه انسانی. گسترش دموکراسی در سراسر جهان یکی از برجسته‌ترین داستان‌های دو قرن اخیر است. باتوجه به عقب‌نشینی اخیر دموکراسی‌ها، خیلی راحت است این نکته…
  • ملت دارای وحدت، نماد امید و اراده است

    باشگاه خبرنگاران جوان: حجت الاسلام ابوترابی فرد گفت: وحدت ملی و انسجام اسلامی دو راهبرد قطعی برای تحکیم ارکان اقتدار ملی و تبدیل تهدید‌ها به فرصت‌ها است.
  • صدیقی: یمنی‌ها جبهه جدیدی برای بیچاره کردن اسرائیل هستند

    ایسنا: امام جمعه موقت تهران گفت: امروز جریان مقاومت پیروز است چون جبهه‌ای است که معادله سازی می‌کند.
  • افراطی گری احزاب پیشرو

    فرزاد بیگی/دکترای تاریخ و پژوهشگر
    با پیروزی نهضت مشروطه، فضای سیاسی و اجتماعی ایران درگیر تحولات شتابنده و قابل تاملی شد. گروه‌ها و نحله‌های فکری مختلف و متفاوتی ظهور کردند و در پی بسط و گسترش آمال و آرمان‌هایشان بودند. البته در فقدان تجربه فعالیت آزاد سیاسی، این قبیل انجمن‌ها، جمعیت‌ها و بعدتر احزاب، بیش از آنکه برآمده از همگرایی، همنشینی و همانندی دیرپا و بلندمدت متفکران و فعالان سیاسی بوده و محصول شناخت دقیق و ریشه‌ای از بایسته‌ها و نیازهای اجتماعی باشند، نتیجه محتوم فضای ملتهب انقلابی و هیجانات متاثر از دگرگونی‌های به‌وجود…
  • پوتین برنده جنگ اوکراین است

    دنیای‌اقتصاد – گروه بین‌الملل: نشریه اکونومیست در یکی از سرمقاله‌های خود به موضوع جنگ اوکراین پرداخته است و اشاره می‌کند که اکنون بزرگ‌ترین سرمایه ولادیمیر پوتین فقدان دید استراتژیک مقامات اروپایی نسبت به بحران اوکراین است که باعث شده است روسیه فعلا دست برتر را داشته باشد. از منظر تحلیلگران این نشریه، برای اولین‌بار از آغاز جنگ در فوریه۲۰۲۴ به نظر می‌رسد که پوتین می‌تواند برنده باشد. رئیس‌جمهور روسیه کشورش را وارد مسیر جنگ کرده و قدرت داخلی‌اش را نیز تقویت کرده است. او از خارج محموله‌های تسلیحاتی دریافت می‌کند و در ایجاد…
  • دولت و نظام بازنشستگی؛ اصلاحگر یا مخرب؟

    دکتر حجت میرزایی/اقتصاددان
    در دنیای امروز، نظام تامین‌اجتماعی مقوم دموکراسی سیاسی و رقابت‌پذیری اقتصادی به شمار می‌رود. از قرن نوزدهم به این سو، یعنی از زمان سرعقل آمدن سرمایه‌‌‌داری (به تعبیر دکتر علی شریعتی) تامین‌اجتماعی عامل مهم تفاهم نوشته یا نانوشته کارفرمایان، صاحبان سرمایه و کارگران بنگاه‌های تولیدی در ماشین عظیم تولید مدرن‌‌‌ هستند. این نظام، ستون اصلی سیاست‌های امنیت انسانی و توسعه اجتماعی بعد از جنگ دوم تلقی می‌شود و تجارب نیم‌قرن اخیر، به‌ویژه اجرای سیاست‌های آزادسازی و اصلاحات اقتصادی (موسوم به تعدیل…
  • آسیب پدافند اسرائیل در مقابل «فتاح ۲»

    دنیای‌اقتصاد: در پی رونمایی ایران از موشک هایپرسونیک «فتاح ۲» رسانه‌‌‌های انگلیسی با ارائه جزئیاتی درباره قابلیت‌‌‌های آن، این موشک را قدرتمند توصیف و تاکید کردند که قادر است پدافند هوایی رژیم صهیونیستی را شکست دهد.روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی نوشت که جمهوری اسلامی ایران از موشک مافوق صوت جدیدی رونمایی کرده است که می‌‌‌گوید، قادر است ۱۵ برابر سریع‌‌‌تر از سرعت صوت پرواز کند و پدافند هوایی اسرائیل را شکست دهد.
  • چرا‏‌ گذار به دموکراسی دشوار است؟

    سید‌امیررضا انگجی *
    آیا عراق و متعاقبا بقیه خاورمیانه موفق به ایجاد و حفظ نهادهای دموکراتیک خواهند شد؟ بسیاری از اقتصاددانان در مورد چشم‌‌انداز دموکراسی در خاورمیانه و شاید در بسیاری از بخش‌های دیگر جهان که از نظر اقتصادی کمتر مرفه هستند، مانند کشورهای جنوب صحرای‌آفریقا، تردید دارند. زیربنای این شک و تردید، نظریه‌‌ای است که به‌طور گسترده توسط دانشگاهیان، سیاستگذاران و روزنامه‌‌نگاران پذیرفته‌شده‌است، این دیدگاه بر مبنای این است که دموکراسی تنها زمانی مستقر می‌شود که توسط جمعیتی با تحصیلات عالی و یک «فرهنگ…
  • مانع پیش روی راست افراطی در هلند

    رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل در توییتی نوشت: دموکراسی هلند مبتنی بر اجماع است و بنابراین ویلدرز به‌رغم پیروزی شگفت‌آور در انتخابات پارلمانی روز چهارشنبه قادر نخواهد بود بدون همراهی احزاب نسبتا بزرگ دیگر کابینه تشکیل دهد. در هلند تشکیل کابینه گاهی بیشتر از ۲۰۰ روز طول کشیده است و دلیل آن ضرورت اجماع میان احزاب کوچک است.
  • تضعیف دموکراسی به بهانه توسعه

    الینا دزنسکی/ یورونیوز
    با به پایان رسیدن دهمین سالگرد ابتکار «کمربند و جاده»، وقت آن رسیده که کشورهایی که در این مراسم شرکت کردند از خود بپرسند که شهروندانشان از این همکاری برد-برد با چین چه نفعی بردند. سومین نشست ابتکار «کمربند و جاده» و دهمین سالگرد آن، ماه گذشته برگزار شد و مهمانان زیادی از جمله ولادیمیر پوتین و طالبان در آن حضور داشتند. به نظر می‌رسد دهه‌‌‌ها پس از معرفی این ابتکار، خود آن و جهان پیرامونش تغییرات بسیاری کردند. خوش‌بینی و جاه‌‌‌طلبی برای این طرح جای خودش را به وعده‌‌‌های عملی‌نشده، سد‌‌‌های…
  • قمار یک تریلیون دلاری

    کیت برادشر/ نیویورک‌تایمز
    رهبر چین، شی جین پینگ، حدود یک‌دهه پیش ابتکار «کمربند و جاده» را برای استفاده از ظرفیت اقتصادی کشور، گسترش قدرت ژئوپلیتیک خود و مقابله با نفوذ ایالات‌‌‌متحده و دیگر دموکراسی‌‌‌های صنعتی آغاز کرد. از آن زمان تاکنون چین حدود یک‌تریلیون دلار به اکثر کشورهای در حال توسعه عمدتا در قالب وام و برای ساخت نیروگاه‌‌‌های برق، جاده‌‌‌ها، فرودگاه‌‌‌ها، شبکه‌‌‌های مخابراتی و دیگر زیرساخت‌‌‌ها پرداخت کرده است. شی جین پینگ از توان مالی و همچنین تخصص چین برای پیوند با کشورهای آسیا، آفریقا، آمریکای‌‌‌لاتین و…
  • راز سقوط «آلنده»

    دنیای‌اقتصاد- گروه اندیشه: در سپتامبر سال۱۹۷۰، زمانی که اسم «دکتر سالوادور آلنده» از صندوق رای انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی بیرون آمد، دنیا در بهت و حیرت فرو رفت. هیچ‌کس انتظار نداشت که یک «مارکسیست» از دل یک دموکراسی ریشه‌دار آمریکای لاتین بیرون بیاید، آن هم در منطقه‌ای از جهان که کلاشنیکف چریک‌های سیرامائسترا، شبح سوسیالیسم را بر کوبا چیره‌ کرده ‌بود.
  • انتشار کتابی در ستایش عقل

    دنیای اقتصاد: کتاب «در ستایش عقل؛ چرا دموکراسی وامدار عقلانیت است» نوشته مایکل پ. لینچ با ترجمه یاسر میردامادی منتشر شد. لینچ در مقدمه این کتاب می‌گوید که در نوشته‌های فلسفی، شکاکیت عمدتا با این ‌ایده همبسته است که ما از معرفت بی‌بهره‌ایم. علاقه نویسنده به ارزش عقل، تا حدودی ناشی از گمان قدیمی‌اش به این ‌امر است که علاقه واقعی به شکاکیت نه به‌خاطر پیامدهای شکاکیت برای معرفت‌فهمی است، بلکه این‌ علاقه به سبب چالشی است که شکاکیت پیش‌ روی اهمیت عقل‌ورزی و کار و بار دلیل‌آوری می‌نهد. به نظر لینچ، در بیشتر…
  • گذار جهان مدرن از ائتلاف‌های مقدس

    مترجم: فرزاد بیگی/ دکترای تاریخ، پژوهشگر
    درحالی‌که چند روز پیش رهبران ایالات متحده و چین سرگرم مذاکره در «سانفرانسیکو» بودند، جمع قابل توجهی از ناظران و تحلیلگران با ساده‌سازی موضوع و به قیاس تجارب گذشته جهان سیاست، از دو قطبی بزرگ به‌وجودآمده و جنگ سردی جدید سخن می‌گفتند: «غرب در مقابل بقیه! دموکراسی در مصاف با خودکامگی!» این همه در حالی است که «یاکوب بورکهارت» (مورخ شهیر سوئیسی و از پایه‌گذاران تاریخ فرهنگی) خیلی قبل‌تر و در دهه‌های پایانی قرن نوزدهم از جماعت «ساده‌انگار» و ساده‌سازی‌های مهلک آنها بر حذرمان داشته و نسبت به آدرس‌های…
  • تاریخ مفهومی چیست؟

    روش تاریخ مفهومی به مطالعه جوامع گذشته و تغییرات اجتماعی با بررسی چگونگی تغییر مفاهیم سیاسی و اجتماعی اساسی در گذر زمان معطوف است. بنابراین تاریخ مفهومی رویکردی به مطالعه تاریخ است که از تحلیل زبان به‌قصد مطالعه اوضاع اجتماعی و روابط اجتماعی گذشته استفاده می‌کند. چنین می‌شود گفت که تحلیل‌های زبان‌شناختی «ابزار» و جامعه «موضوع» تاریخ‌های مفهومی ا‌ست. در عمل، تاریخِ مفهومی با تمرکز بر یک مفهوم اجتماعی عمده یا اصطلاحا یک «مفهوم اساسی تاریخی» محقق می‌شود. از نمونه‌های این مفاهیم اساسی واژه‌هایی…
  • پیش‏ پرده ترسناک برای مادورو

    دنیای‌اقتصاد: ماریا کورینا ماچادو، یک کاندیدای راست میانه، در انتخاباتی پیشتاز است که نشان‌دهنده ایمان رای‌دهندگان به دموکراسی و نارضایتی از سال‌ها حکومت استبدادی است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، یک نامزد راست میانه روز دوشنبه در انتخابات مقدماتی در ونزوئلا به پیروزی رسید تا نامزد نهایی اپوزیسیون برای رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده شود؛ رایی که می‌تواند برای سرنوشت کشوری که یک دهه بحران اقتصادی و استبداد را تحمل کرده است، تعیین‌کننده باشد.
  • عربستان تندروهای آمریکایی را ناامید کرد

    مارک دوبوویتز مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی در توییتی نوشت: بیانیه عربستان درباره محکوم کردن اقدامات اسرائیل پاسخ بسیار ناامید‌کننده از پادشاهی سعودی بود. این به نفع ایران خواهد بود. اسرائیل در گذشته حملات موشکی حوثی‌ها علیه عربستان سعودی را محکوم کرده بود. این بیانیه پاسخی نیست که باید از کشوری که به دنبال تضمین‌های امنیتی از آمریکاست، انتظار داشته باشیم.
  • خاورمیانه‌ سبز‌تر، آزادتر است؟

    رابطه گذار از سوخت فسیلی و رسیدن به دموکراسی پایدار، موضوعی نیست که در یک یادداشت یا یک مقاله بگنجد. در سال ۲۰۱۷ «آیا خاورمیانه سبز‌تر آزادتر است؟» عنوان یک سوژه تحقیقاتی در دانشگاه اسلو شد. موضوعی که از قول پروفسور برایان لیا موضوع قابل اعتنایی است و بسیار کم به آن پرداخته شده است. بی‌شک این موضوع بی‌ارتباط با تغییر رویه‌ سرمایه‌گذاری در کشورهای تولید‌کننده‌ نفت در خاورمیانه نیست.
  • دموکراسی آفریقا روبه احتضار است

    دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: هفته‌نامه اکونومیست یکی از سرمقاله‌های شماره هفته اول اکتبر خود را به شرح بحران دموکراسی در آفریقا اختصاص داده است. از منظر این نشریه، وخامت شرایط در این قاره به مرحله بحرانی وارد شده است؛ سودان به دره قتل عام سقوط کرده و نسل‌کشی به دارفور بازگشته است. افروبارومتر، سازمان مستقل مستقر در آفریقا، در نظرسنجی اخیر خود عنوان کرد که سهم افرادی که دموکراسی را به هر شکل دیگری از حکومت ترجیح می‌دهند، از ۷۵درصد در سال۲۰۱۲ به ۶۶درصد کاهش یافته است.
  • انتقاد هیلاری کلینتون از آمریکایی‌هایی که از پوتین طرفداری می‌کنند/درکشان نمی کنم

    ايسنا: هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای با ژئوف بنت، مجری شبکه «پی.بی.اس» گفت: «من این که یک آمریکایی طرف پوتین را بگیرد درک نمی‌کنم اما ما چنین چیزی را دیده‌ایم و شنیده‌ایم و باید با آن مبارزه کنیم.»
  • چرا ارمنستان شکست خورد؟

    رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل در رشته توییتی نوشت: «چرا ارمنستان در مساله قره‌باغ شکست خورد؟ ‌۱- اعتماد استراتژیک به روسیه و اطمینان از اینکه روسیه به ارمنستان پشت نخواهد کرد. ‌۲- فقدان استقلال امنیتی از روسیه و سپردن امنیت مرزها به آن ‌۳- هویتی کردن مساله قره‌باغ و ناتوانی در حل دیپلماتیک آن ‌۴- اختلافات شدید داخلی و فقدان هماهنگی میان نهادهای سیاسی، نظامی و قضایی ‌۵- توسعه‌نیافتگی ارمنستان و تبدیل شدن تدریجی آن به یک دولت در حال ورشکستگی که باعث شد این کشور دیگر جذابیتی برای…
  • دموکراسی آب رفت

    دنیای‌اقتصاد–گروه اقتصاد بین‌الملل: «اکونومیست» در تلاش برای شناسایی اینکه کدام جنبه از دموکراسی رو به زوال بوده است، با استفاده از روشی آماری که تاثیر سوگیری انسانی را به حداقل می‌رساند، شاخص ترکیبی خود را طراحی کرده است. در این روش دو جنبه کلیدی حکمرانی در نظر گرفته می‌شود. «جنبه حکومتی» که مستقیما با ظرفیت دولت تعیین می‌شود و «جنبه‌های لیبرالیسم» که توسط باز بودن اقتصاد و امکان رقابت سنجیده می‌شود.
  • اولویت حاکمیت قانون بر دموکراسی

    دنیای‌اقتصاد-البرز نظامی: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کم‌وبیش همگان به این نتیجه رسیده ‌بودند که برای دستیابی به رشد اقتصادی، راهی جز برقراری دموکراسی نیست. به دیگر سخن، دموکراسی به شرط لازم رشد و توسعه اقتصادی بدل شده‌ بود و به‌عنوان یگانه راه رستگاری تلقی می‌شد. آن‌چنان‌که گویی هیچ راهی جز دموکراسی برای رشد و توسعه اقتصادی وجود ندارد.
  • کاتوزیان؛ نظریه‌پرداز اقتصاد سیاسی ایران

    در میان پژوهشگران عرصه‌های مختلف علوم انسانی و از جمله تاریخ، استادان فراوانی هستند که به‌دلیل تسلط بر مباحث مختلف، می‌توانند در ارائه اطلاعات و نظریه‌های قابل طرح در هر مبحث، نقشی مهم و تاثیرگذار ایفا کنند؛ اما پژوهشگران نظریه‌پرداز، چندان پرتعداد نیستند. نخستین موضوعی که باید در بررسی آثار و فعالیت‌های علمی دکتر محمدعلی همایون‌کاتوزیان مورد توجه قرار داد، نظریه‌پردازی اوست.
  • اروپا به دست فاشیست‌ها تسخیر نمی‌شود

    دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: ابرهای تیره راست‌گرایان سپهر سیاست اروپا را فراگرفته است. هفته‌نامه اکونومیست سرمقاله‌ این هفته خود را به خطر قدرت گرفتن احزابی از جناح راست در سرتاسر اروپا اختصاص داده است. از منظر این نشریه، منزوی‌ شدن اقلیت‌ها اشتباهی بزرگ در راه فرمانروایی دموکراسی در این قاره خواهد بود. حزب آلترناتیو برای آلمان (AFD) که از پرچم‌داران بیگانه‌هراسی است، به دومین حزب محبوب این کشور تبدیل شده است.
  • پیشنهاد تاسیس نمایندگی اتاق تهران در عربستان

    دنیای‌اقتصاد: با حضور تعداد زیادی از صاحب‌نظران، فعالان اقتصادی و تحلیلگران، نخستین جلسه اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان در اتاق بازرگانی تهران تشکیل شد. براساس اعلام رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری ۵۵۰ نفر عضو این اتاق فکر شده‌اند. اولین جلسه اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان با دستورکار معرفی و تبیین برنامه‌‌‌‌‌‌‌ها و اهداف این اتاق فکر و ارائه نظرات و دیدگاه‌های صاحب‌نظران این حوزه در رابطه با چگونگی تحقق توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دو کشور، در محل اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در…
  • دو غایب بزرگ گروه۲۰

    دنیای‌اقتصاد- شهلازمانی اسکوئی: رهبران بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان روز شنبه (۱۸ شهریورماه) گرد هم آمدند تا ضمن اینکه راه‌های کاهش بار کشورهای فقیرتر را مورد بحث و بررسی قرار دهند، اجلاس گروه ۲۰ را هم افتتاح کنند؛ اجلاسی که میزبانان هندی امیدوارند برنامه‌های اقتصادی جهانی را پیش ببرند، حتی اگر تحت‌الشعاع جنگ روسیه در اوکراین و عدم حضور رهبران روسیه و چین در این نشست قرار گرفته باشد.
بیشتر