ترامپ و پوتین به جنگ سرد چهارساله پایان دادند
برنده دیدار هلسینکی
عکس: AFP
به نوشته نیویورک‌تایمز دیدار این دو اما اگر عایدی هم برای آمریکا نداشته باشد، برای پوتین یک پیروزی است. دقیقا همان چیزی رخ داده که او می‌خواسته و با ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که برای لغو دیدار از داخل آمریکا تحت فشار بوده، ملاقات داشته است. پوتین با این کار خود توانست تمامی نمادهای ایزوله کردن روسیه را از بین ببرد؛ درحالی‌که کشورش از سال ۲۰۱۴ به‌دلیل اینکه بخشی از خاک اوکراین را ضمیمه خاک خود کرد تحت فشار جامعه جهانی قرار داشت. او حالا نه‌تنها توانسته این مانع را پشت سر بگذارد، بلکه یک روز قبل از دیدار نیز در توییتی از سوی ترامپ مورد تفقد قرار گرفته بود. ترامپ در توییت خود گفته بود که این بهترین جام‌جهانی بوده که تاکنون برگزار شده و البته از پوتین نیز به‌خاطر برگزاری این جام تشکر کرده است. این درحالی است که پیش‌تر به ترامپ هشدار داده بودند از تمجید پوتین خودداری کند.
این تعریف و تمجیدها در حالی صورت گرفته است که وزارت خزانه‌داری آمریکا، روسیه را به‌عنوان یک «خرابکار جهانی» معرفی کرده است. شکاف بین اعضای کابینه با ترامپ مساله‌ای است که بسیاری از کارشناسان در چند روز اخیر به آن اذعان داشته‌اند. ولادیمیر فرولوف، یکی از کارشناسان مستقل سیاست خارجی در مسکو به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «اگر ترامپ بگوید گذشته‌ها گذشته، برای اینکه ما باید با هم دنیا را اداره کنیم، این دقیقا چیزی است که روسیه به آن احتیاج دارد.»
دیدار پوتین و ترامپ موجب شده است تا رئیس‌جمهوری روسیه روی ابرها پرواز کند. او به هر چیزی که در این چند روز می‌خواسته رسیده است. وی در روزی با ترامپ دیدار کرد که توانست یک تورنمنت بزرگ جهانی در کشورش برگزار کند و فردای آن روز نیز دیداری با دونالد ترامپ داشته باشد. از سوی دیگر ترامپ درحالی به دیدار پوتین رفت که همه چیزهایی را که در دل رئیس‌جمهوری روسیه بوده، محقق کرده است. ترامپ پیش از دیدار با پوتین در اجلاس سران ناتو شرکت کرد و سپس به بریتانیا رفت تا با ترزا می و ملکه این کشور دیدار کند. او به‌خاطر انتقادهایی که از کشورهای عضو ناتو داشت و همچنین اینکه در گفت‌وگو با روزنامه سان، ترزا می را نواخته بود، به‌شدت تحت فشار بود.
همچنین بیانیه وزارت دادگستری آمریکا که به موجب آن علیه ۱۲ نظامی روسیه به اتهام هک سایت مرکزی حزب دموکرات‌ها اعلام جرم شده بود، دموکرات‌ها را به این صرافت انداخت که از ترامپ بخواهند این دیدار را لغو کند؛ اما این خواسته به تقویت تئوری توطئه منجر شد و دست بالا را به پوتین داد که دولت پنهان در آمریکا خواستار ضربه زدن به ترامپ شده است تا مانع ارتباط وی با روسیه شود. درست ساعاتی پیش از درخواست دموکرات‌ها، ترامپ پرونده روسیه را از اساس ساختگی خوانده بود که به رابطه آمریکا با روسیه ضربه می‌زند. کارشناسان غربی می‌گویند هر چیزی که موجب تفرقه بین آمریکا و متحدانش می‌شود یک پیروزی به نام کرملین ثبت می‌شود. به همین دلیل دونالد تاسک در یک توییت از اصطلاحی که محبوب ترامپ است استفاده کرد و در توییتی نوشت: «هر کسی که فکر می‌کند آمریکا و اتحادیه اروپا دشمن یکدیگر هستند، درحال پخش اخبار دروغین است.» اخبار دروغین اصطلاحی است که ترامپ از روز اول علیه رسانه‌های منتقد خود، از جمله نیوریوک‌تایمز و سی‌ان‌ان به‌کار برده است. رئیس شورای اروپا به این دلیل این توییت را منتشر کرده است که ترامپ درست یک روز پیش از دیدار با پوتین، اتحادیه اروپا را دشمن آمریکا خوانده بود. ترامپ گفته بود که اتحادیه اروپا به دلیل برخی مسائل اقتصادی و عدم تعهد نسبت به هزینه‌های خود در ناتو مثل چین، اما در سطحی کوچک‌تر بد است. تاتینا پارخالینا، رئیس انجمن روسیه در امور همکاری اروپا و آتلانتیک که چندی پیش در یک برنامه تلویزیون دولتی روسیه حضور پیدا کرد درباره شرایط به‌وجود آمده چنین می‌گوید: ما شاهد چیزهای شگفت‌انگیزی هستیم که اتحاد جماهیر شوروی نیز قادر به انجام آن نبود: اختلاف‌افکنی بین آمریکا و اروپای غربی.» ناظران می‌گویند که پیروزی پوتین درست یک روز قبل از این دیدار رقم خورده بود. ترامپ قدم در راهی می‌گذارد که کرملین مایل به آن است. ترامپ یکجانبه روسیه را مجددا به کلوب جهانی دعوت کرد و به گفته خود که گذشته‌ها گذشته است، جامه عمل پوشاند.
ترامپ اما می‌گوید دیدارش با پوتین مانند دیدار بانوی آهنین مارگارت تاچر، نخست‌وزیر بریتانیا با گورباچف رهبر شوروی سابق در سال ۱۹۸۴ بوده است که پس از آن دیدار نیز گفته بود: ما با یکدیگر می‌توانیم کار کنیم. ترامپ روز گذشته نیز پیش از دیدار با پوتین روی این مساله مجددا تاکید کرده بود که رابطه بد با روسیه احمقانه است. این گفته اما بلافاصله مورد استقبال وزیر امور خارجه روسیه قرار می‌گیرد و پای توییت ترامپ «لایک» می‌زند.
ترامپ همچنین پیش از دیدار رودررو با پوتین، در ساعتی که به صرف صبحانه مهمان رئیس‌جمهوری فنلاند شده بود، مورد استقبال خبرنگاران قرار گرفت و در پاسخ به سوال خبرنگاران که چه چیزی برای گفتن به پوتین دارد، گفت: «ما در مسیر درست قرار گرفته‌ایم.» پوتین نیز در سوی دیگر میز مذاکره رویای رخداد یالتا را در سر می‌پرورانده است. کنفرانسی که در سال ۱۹۴۵ برگزار شد و روزولت، استالین و چرچیل در آن حضور داشتند تا میزان تاثیرگذاری خود را در دنیای پس از جنگ جهانی دوم به رخ یکدیگر بکشند. فارغ از رویای دو رئیس‌جمهور، دیدار روز دوشنبه هنوز منتقدان زیادی دارد. هیلاری کلینتون درست ساعاتی پیش از دیدار این دو در توییتی طعنه‌آمیز نوشت: چه جام جهانی بزرگی. سوال از دونالد که قرار است با پوتین دیدار کند این است: آیا می‌دانی که قرار است برای چه تیمی بازی کنی؟
پوتین و ترامپ به خبرنگاران چه گفتند
رئیس‌جمهوری آمریکا و روسیه پیش از اینکه وارد جلسه رودررو شوند با خبرنگاران گفت‌وگو کردند. این پوتین بود که یخ گفت‌گوبا خبرنگاران را شکست و گفت: جلسه روز دوشنبه در ادامه تماس‌هایی بوده که در ماه گذشته داشته‌ایم. او افزود: ما طی این مدت تلفنی درمورد مسائل محتلف بین‌المللی صحبت کرده‌ایم و در این جلسه صحبت‌هایی برای روابط دو طرفه و مسائل تلخی که به‌وجود آمده خواهیم داشت. ترامپ هم در گفتاری کوتاه به خبرنگاران گفت: ما در مورد هر چیزی صحبت خواهیم داشت. از تجارت تا موضوع نظامی از توسعه تسلیحات موشکی تا برنامه هسته‌ای تا چین. البته ما در مورد چین مختصر صحبت خواهیم کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا تصریح کرد: من فکر می‌کنم که دنیا می‌خواهد ما در کنار یکدیگر قرار بگیریم. ما دو قدرت بزرگ هسته‌ای هستیم و ۹۰ درصد تسلیحات هسته‌ای در دنیا به ما دو کشور تعلق دارد و این چیز خوبی نیست. چیز بدی است و امیدوارم که بتوانیم در این مورد کاری انجام دهیم.
روسای‌جمهوری روسیه و آمریکا پس از این گفت‌وگوی کوتاه وارد اتاقی شدند و گفت‌وگوهای خود را پشت درهای بسته آغاز کردند. این دیدار بنا به گفته دیلی‌میل ۹۰ دقیقه طول کشید.
سی‌ان‌ان نیز در گزارشی نوشت این ترامپ بوده که در خواست گفت‌وگوی یک به یک را داده است. برای این منظور ترامپ سه هدف داشته است: نخست اینکه خود شخصا پوتین را ارزیابی کند و رابطه رهبر با رهبر را گسترش دهد. چنین شرایط مشابهی نیز با رهبر کره‌شمالی وجود داشت و آن دیدار که البته به ۳۰ دقیقه هم نرسید، یک به یک صورت گرفت. دلیل دومی که ترامپ درخواست دیدار تک به تک را داشته این بوده که ترامپ همواره از نشت اطلاعات مهم عصبانی می‌شود و به همین دلیل ترجیح می‌دهد دیدارهایش با رهبران خارجی یک به یک باشد. اما مهم‌ترین دلیلی که برای این دیدار یک به یک وجود دارد این است که ترامپ در هیچ موردی نمی‌خواهد دستیار داشته باشد. دستیارانی که احتمالا دیدگاهی سخت نسبت روسیه دارند و ممکن است در دیدار رودررو اختلالاتی ایجاد کنند. این در حالی است که گفت‌وگوهای روسای جمهوری آمریکا و روسیه تنها گفت‌وگوهایی نبوده که روز گذشته صورت گرفته است. سرگئی لاوروف و مایک پمپئو نیز به شکل موازی با روسای خود در هلسینکی گفت‌وگوهایی داشته‌اند. دونالد ترامپ پس از مذاکرات ۹۰ دقیقه‌ای‌اش با ولادیمیر پوتین، این گفتوگوها را یک شروع خیلی خوب خواند. پس از این مذاکرات نیز روسای جمهور روسیه و آمریکا با هیات‌های همراهشان گفتوگوها را ادامه دادند.
اختلافات روسیه و آمریکا
جلسه روز گذشته بین ترامپ و پوتین در شرایطی برگزار شد که این دو کشور اختلافات اساسی نیز با یکدیگر دارند. این دو در باب موضوعات مختلفی گفت‌وگو کردند؛ اما مهم‌ترین مباحث صورت گرفته بین این دو مربوط به سوریه و اوکراین در حوزه بین‌الملل بوده است؛ اما دخالت روسیه در انتخابات آمریکا نیز که افشای تحقیق ۲۹ صفحه‌ای آن را حساس‌تر نیز کرده است، موضوع دیگری بود که مورد توجه دو طرف بود. درباره اوکراین، کشورهای غربی خواستار عقب‌نشینی روسیه از شبه‌جزیره کریمه هستند؛ اما روسیه آن را جزئی از خاک خود می‌داند. در مقابل نیز آمریکا برای تحدید خطرات روسیه با فروش تجهیزات جنگی به دولت اوکراین موافقت کرده است. فروش این تجهیزات به روسیه را نگران و عصبی کرده است. از دیگر مسائلی که روز گذشته در باب آن بحث شد، چنانکه پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین نیز یک روز پیش از جلسه به آن اذعان کرده بود به موضوع سوریه بازمی‌گردد. این گفت‌وگو در شرایطی انجام شد که جان بولتون اخیرا گفته است که آمریکا از سوریه خارج نمی‌شود. از دیگر موضوعاتی که در روز گذشته صورت گرفت به مسمومیت جاسوس دوجانبه روس در بریتانیا بازمی‌گردد. روسیه متهم است که قصد ترور یک جاسوس دوجانبه را در انگلیس داشته است. کشورهای غربی از آمریکا خواسته‌اند که برای تحت فشار قرار دادن مسکو در این زمینه، روسیه را تحت فشار قرار دهد.
ارسال نظر