افول ابرقهرمان صنعت خودرو

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، طی روزهای اخیر بازداشت کارلوس گوسن به‌دلیل بدهی مالیاتی در صدر اخبار قرار گرفته است؛ چراکه او چهره‌ای شاخص و تاثیرگذار در این زمینه است. او روز دوشنبه به اتهام تخلفات مالی در ژاپن بازداشت شد. بازداشت یکی از برجسته‌ترین مدیران صنعت خودرو پس از آن بود که در یک بررسی مشخص شد او و سایر مدیران ارشد شرکت «نیسان»، سال‌های متمادی تخلف مالی داشته‌اند. به‌دنبال انتشار این خبر شوکه‌کننده، متحد قدرتمند این شرکت، «رنو» فرانسه نیز درصدر اخبار قرار گرفت، شرکتی که گوسن در آنجا نیز سمت مدیرعاملی را بر عهده دارد. به گزارش «سی‌ان‌ان»، نیسان و رنو به همراه دیگر خودروساز ژاپنی، میتسوبیشی موتور، بزرگ‌ترین اتحاد تولید خودروی جهانی را تشکیل می‌دهند و از هر ۹ خودروی فروش رفته در جهان، یک خودرو متعلق به اتحاد این سه خودروساز است. از طرفی این سه شرکت در مجموع بیش از ۴۷۰ هزار نفر نیروی‌کار در حدود ۲۰۰ کشور جهان دارند. نیسان در بیانیه‌ای اعلام کرد که پس از بازداشت گوسن تحقیقاتی را در مورد این پرونده آغاز کرده است.

بازداشت او به‌همراه یکی دیگر از اعضای هیات‌مدیره نیسان به‌دلیل نقض قوانین مالی و همکاری در اعلام گزارش اشتباه در مورد درآمد‌های خود بوده است. بر اساس گفته مراجع قانونی ژاپنی این دو فرد در طول مدت پنج سال گذشته ۴۴ میلیون دلار تخلف مالیاتی داشته‌اند. این در حالی است که بیشترین میزان جریمه قضایی در ژاپن برای اعلام اطلاعات اشتباه درآمدی یا فرار مالیاتی ۱۰ سال حبس و پرداخت جریمه ۸۹ هزار دلاری است. اکنون سرنوشت گوسن که ریاست دو شرکت رنو و میتسوبیشی را نیز عهده‌دار است در دستان دادستان‌های ژاپنی قرار دارد. هر یک از این خودروسازان اعلام کرده‌اند که قرار است نشست‌هایی را برگزار کنند و در مورد عزل گوسن از ریاست تصمیم‌گیری کنند. از سوی دیگر به‌دلیل آنکه ۱۵ درصد از سهام رنو متعلق به دولت فرانسه است، بازداشت گوسن می‌تواند پیامد‌هایی را برای دولت فرانسه درپی داشته باشد. برونو مایر، وزیر اقتصاد فرانسه در واکنش به این خبر تاکید کرد که گوسن دیگر نمی‌تواند ریاست این خودروسازی را بر عهده بگیرد.

او همچنین گفت که از هیات‌مدیره رنو درخواست می‌کند تا به‌طور موقتی رهبری این شرکت را مشخص کنند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز اعلام کرد که دولت به دقت در حال بررسی شرایط است. گزارش‌ها حاکی از آن است که ارزش سهام رنو تا ۱۰ درصد در پاریس کاهش یافته است. با توجه به اهمیت موضوع طی روزهای اخیر خبر بازداشت او به صدر اخبار روزنامه‌های فرانسوی تبدیل شده است. گوسن در سال‌های گذشته ریاست اتحادی میان سه غول بزرگ خودروسازی رنو، نیسان و میتسوبیشی را عهده‌دار بوده است که به این سه شرکت کمک کرده تا به سود‌های فراوانی دست یابند چراکه توانایی آنها برای رقابت با خودروسازانی نظیر تویوتا و فولکس‌واگن را افزایش داده است. کارشناسان خودرو معتقدند عنصری که طی سال‌های اخیر این اتحاد را حفظ کرده شخص گوسن بوده است. او در واقع مغز متفکر پشت این اتحاد بود. پس از اتهامات مالیاتی گوسن اکنون زمزمه‌هایی مبنی‌بر فروپاشی این اتحاد شنیده می‌شود. مشخص نیست که آیا سه شرکت بتوانند در مورد فرد جایگزین برای گوسن به توافق نهایی برسند اما تاکنون هیچ‌یک از طرف‌ها صحبتی را در مورد خروج از این اتحاد مطرح نکرده‌اند.

نیسان، خودروساز بزرگ ژاپنی نیز شاهد کاهش ۵ درصدی ارزش سهام خود طی روزهای اخیر بوده است. این شرکت به‌تازگی به‌دلیل نگرانی‌هایی که در این‌باره ایجاد شده است از سهامداران خود پوزش خواسته است. شرکت میتسوبیشی ژاپن نیز که پس از اعلام خبر بازداشت گوسن اعلام کرده او را از ریاست این شرکت کنار می‌زند، با سقوط ۷ درصدی ارزش سهامش مواجه شد. خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی گوسن را پیش از بازداشتش به یک ابرقهرمان در خودروسازی تشبیه می‌کند. در این گزارش آمده است: شرکت خودروسازی رنو در سال ۱۹۹۹ با نیسان‌موتور ادغام شد. در آن زمان نیسان یک خودروساز ژاپنی با بدهی‌های هنگفت و زیان‌های چشمگیری بود که اعتبارش با صدمه مواجه شده بود. رنو نیز یک شرکت خودروسازی میان‌رده اروپایی بود که به هیچ‌وجه آینده روشنی را پیش‌روی خود نمی‌دید.

گوسن فردی بود که به‌عنوان یک کارشناس خبره در زمینه کاهش هزینه‌ها شناخته می‌شد اما او در آن زمان چهره‌ای ناشناخته برای ژاپن بود. او بعد‌ها اعلام کرد زمانی که مسوولیت‌هایی را در اتحاد میان رنو و نیسان عهده‌دار شد تنها ۵۰ درصد شانس موفقیت را پیش‌روی خود می‌دید. او مدیری آراسته بود که لباس‌های اروپایی گران‌قیمت بر تن می‌کرد و به پنج زبان نیز مسلط بود. او اما توانست تا در سال‌های بعد نیسان را از خطر فروپاشی نجات دهد و به سود‌رسانی برساند. شاید تنها ویژگی او که به ژاپنی‌ها نزدیک بود پشتکارش برای ادامه بهبود عملکرد نیسان و کاهش هزینه‌های این شرکت بوده است. اما از سال ۲۰۱۶ و با توسعه اتحاد میان رنو و نیسان او ریاست این خودروساز را بر عهده گرفت و به یک چهره شاخص در صنعت خودرو بدل شد. گوسن در ژاپن به‌دلیل افزایش کیفیت معیار‌های سنجش آلایندگی در خودروها و تطبیق آنها با استاندارد‌های اروپایی به چهره‌ای محبوب‌تر از گذشته بدل شد. شاید وی اکنون در گردابی گرفتار شده باشد اما به‌نظر می‌رسد که جایگاهش در تاریخ ژاپن باقی خواهد ماند. او نیسان را از خطر ورشکستگی نجات داد و ملتی را که نیاز به کمک داشت یاری کرد.