سعودیها به نتانیاهو آب دهان میاندازند اما او فکر میکند دارد باران میبارد
یک مقام ارشد سیاسی پیشین اسرائیل میگوید: «سعودیها به او (نتانیاهو) آب دهان میاندازند، اما او خود را متقاعد میکند که دارد باران میبارد.» یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل هم به دعوت رسمی این هفته ایران از ملک سلمان بن عبدالعزیز برای دیدار از تهران اشاره کرده، میگوید «با هر معیاری که حساب کنیم، این یک رخداد دراماتیک» است. همزمان روابط ایران با دیگر کشورهای خلیج فارس و خاورمیانه هم در حال گرم شدن است از جمله آنانی که با اسرائیل توافق صلح امضا کردهاند. سفر برنامهریزی شده حماس و لغو یا تاخیر بعدی آن، هر دلیلی که داشته باشد، روشن است که حماس اکنون در حال نوعی احیای منطقهای است؛ از یک سازمان منزوی تحت محاصره که فعالانش در بخش بزرگتری از منطقه، تحت تعقیب قرار داشتند، اکنون به سمت نوعی نقطه اجماع سِیر میکند.
یک مقام ارشد نظامی اسرائیل میگوید که بازتاب چنین تغییری را در بیانیههای حماس علیه اسرائیل هم میتوان مشاهده کرد: «لحن این بیانیهها تغییر کرده و نوعی اعتماد به نفس را نشان میدهند و زبان تهدید به آنها بازگشته است. البته معنیاش این نیست که حماس آماده شروع جنگ میشود، بلکه نشان میدهد که حماس احساس آزادی بیشتری میکند.» یک منبع بسیار ارشد پیشین اسرائیل هم میگوید:«اگر آمریکاییها بروند، روسها به ایران نزدیک شوند و نخستوزیر تازه اسرائیل هم به واشنگتن دعوت نشده و با برخورد سردی روبهرو باشد، چه انتظار دیگری میتوانید داشته باشید؟» از سعودیها و اماراتیها نمیتوان انتظار داشت که به اتحاد راهبردیای تکیه کنند که جلوی چشمشان در حال از هم پاشیدن است. یا باید دور میز حضور داشته باشید یا شما را به عنوان غذای اصلی روی میز میگذارند. حد وسطی هم وجود ندارد. بنابراین، وقتی نتانیاهو مکررا از گامهایی برای «گسترش دایره صلح» حرف میزند، چه منظوری دارد؟ یا این است که لاف میزند - که البته رکورد جهانی لاف زنی را هم دارد - یا چیزی را میداند که ما نمیدانیم...
اگر نتانیاهو، آنطور که نشانههای اخیر نشان میدهد، عقبنشینی کند (همانطور که در ماجرای مسجدالاقصی این کار را کرد) و دست از برنامه اصلاحات قضایی هم بردارد - همان برنامهای که تقریبا چهار ماه اعتراضات انبوه طرفداران دموکراسی را در سراسر اسرائیل برانگیخت - شاید در روابطش با آمریکاییها - و چه بسا سعودیها هم - در مسیر درستی حرکت کند. عادیسازی روابط اسرائیل - سعودی، در درجه نخست، به اراده کاخ سفید برای کاهش تنشها در روابط با ریاض، واگذاری تجهیزات نظامی موردنیاز سعودیها و تقویت پیمانهای ابراهیم وابسته است. اینها هم چندان محتمل نیستند. نتانیاهو برای در پیش گرفتن رویه آشتیجویانه، فاقد پشتیبانی متحدان ملی گرای افراطی متحد خود است.