کارشناسان از اثرات گزارش‌های فصل اول بر بورس می‌گویند
انسداد دوربرگردان بازار سهام
بازار سهام طی روزهای آینده ممکن است شاهد تغییراتی در روند منفی در پیش گرفته‌شده باشد. از نگاه کارشناسان بازار این مهم به عوامل مختلفی بستگی دارد. با این حال باید دید با توجه به ابهامات چند‌وجهی در محورهای سیاست خارجی و اقتصاد کلان کشور، بورس تهران تمایل به پیشروی دارد یا نه. پس از ازدست رفتن کانال ۵/ ۱میلیون واحدی و نزول ارزش معاملات خرد سهام به محدوده ۲هزار میلیارد تومان، این بازار مجددا با تداوم افت شاخص‌‌کل و شدت خروج پول حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مواجه شد. البته در خلال معاملات روزهای گذشته، انتشار برخی گزارش‌های شرکتها مانع از فرو ریختن بیشتر شاخص شد، این در حالی است که بازار همچنان با افزایش ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های انتظاری همراه با چشمانداز منفی قیمت کامودیتیها دست و پنجه نرم میکند. سرنوشت بازار سرمایه در حالی که محرک جدی برای جذب سرمایه‌گذار در اختیار ندارد با اما و اگرهای بسیاری همراه شده است؛ با این حال باید منتظر واکنش بورس‌بازان نسبت به گزارش فصل بهار ماند. برخی کارشناسان عملکرد متفاوت صنایع نسبت به پیش‌بینی‌ها را جزو جذابیت‌های گزارش‌های جدید مطرح می‌کنند و برخی دیگر نیز با بررسی این گزارش‌ها عنوان می‌کنند که برخی از شرکتها به دلیل افزایش هزینه‌های تحمیلی به‌ویژه در بخش انرژی و دخالت در سازو‌کار قیمتی دچار کاهش حاشیه سود و سودآوری مورد انتظار شدند.
شاخص‌‌کل بورس در دو‌‌ماه اخیر نتوانسته آن‌طور که باید انتظارات را برآورده سازد و افزایش ارتفاع دهد. طی هفته‌های گذشته از قدرت تاثیرگذاری برخی از محرک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها که نقش مهمی در بالابردن قیمت سهام از ابتدای سال داشتند کاسته شده است. ردپای رکود در اقتصاد جهانی همراه با چشمانداز سیاست‌های انقباضی فدرال‌‌رزرو، افت قیمت کامودیتیها و طولانی‌شدن روند مذاکرات احیای برجام و مهم‌تر ازآن مصائب به وجود آمده در مباحث مرتبط با قیمت‌گذاری دستوری وضعیتی را به وجود آورده تا گزارش‌های مثبت شرکتها کمترین اثرگذاری را بر جذب و بازگشت سرمایه‌گذار به بازار سهام داشته باشد.
کارنامه شرکتها زیر سایه حواشی
سقوط از ابرکانال ۵/ ۱میلیون واحد سهامداران را ترسانده از این‌رو سهامداران برای ورود سرمایه‌های جدید به گردونه معاملات باید با برگ برنده و بهانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای جدی روبه‌رو شوند اما به نظر میرسد بازار سرمایه هم‌اکنون از چنین آپشن‌هایی خالی است. از این رو فعالان بورسی صرفا با تکیه بر تحلیل گزارش‌های جدید نمی‌توانند برای سرمایه‌های خود تصمیم بگیرند. حسن رضایی‌پور، کارشناس بازارسرمایه، در همین خصوص به نقش برخی سیاستگذاری‌های اقتصادی و پیامدهای منفی آن بر بازار سهام تاکید میکند: سرمایهگذاران در هفته‌های گذشته کمتر سراغ بورس آمده‌اند و همان‌طور که شواهد نشان می‌دهد بازار در حال تهی شدن از سرمایهگذاران حقیقی است. بررسی روند خروج پول از گردونه معاملات بورسی نشان می‌دهد هر گاه سیاستگذار به دنبال کنترل دستوری قیمت‌ها برآمده، بخش بزرگی از بازارسهام از سرمایه‌گذار خرد خالی شده است. این در حالی است که گزارش عملکرد مثبت صنایع بورسی در نخستین فصل بهار موید وضعیت مطلوب شرکت‌های مزبور است.
وی می‌گوید: دخالت وزارتخانه‌ها و اعمال محدودیت‌های جدید برای خرید سیمان در راستای کنترل دستوری قیمت‌ها سبب شده تا بازار نتواند نسبت به گزارش فصل بهار واکنش خوشایندی نشان دهد. وی با اشاره به گزارش عملکرد شرکتها بیان میکند: برخی از گزارش‌ها قابل اتکا و قابل تامل است اما با توجه به وضعیت سختی که سیاستگذار بر سر راه صنایع فعال بورسی قرار داده نمی‌توان چشمانداز روشنی از آینده بازار سهام ترسیم کرد. انتشار گزارش‌های مثبت میتواند محرکی قوی برای تغییر مسیر جریان داد و ستدها محسوب شود، اما این اتفاق نمی‌تواند تداوم داشته باشد. برخی از شرکتها در روزهای گذشته و در مجامع تا ۳۵ درصد سود تقسیم کردند اما همچنان مورد غضب سهامداران هستند. فشار عرضه درکنار انتشار عملکرد مثبت گزارش‌های فصلی حاکی از این نکته است که بازار به تنهایی و با تکیه بر گزارش‌ها نمی‌تواند برای سهامداران جذاب باشد.
به گفته وی، فشار عرضه و عدم حمایت، صدای سهامدار را درآورده به‌طوری که این شرایط درهفته‌های آینده میتواند مشکلات بیشتری را به بازار تحمیل کند. وی در ادامه با بیان اینکه اغلب پیش‌بینی‌ها از وضعیت گزارش‌ها درست از آب درآمده است، عنوان میکند: اکثر گزارش‌ها با پیش‌بینی تحلیلگران منطبق است. به نوعی اطلاعات حتی در برخی صنایع پیشخور نیز شده است. محاسبات تحلیلگران درباره میزان سودسازی شرکتها نشان می‌دهد رشد کامودیتیها انتظارات قیمتی در برخی سهام را برآورده ساخته اما رفتار دولت نسبت به بازار سرمایه که در روزهای گذشته حواشی زیادی به دنبال داشت نمی‌گذارد گزارش‌های مثبت بر بازار اثربخشی لازم را داشته باشد. وی ورود دولت به مباحث قیمت‌گذاری و اعمال محدودیت‌های جدید در بورس کالا را تهدیدی بزرگ برای بورس می‌‌خواند و عنوان میکند: قیمت‌گذاری دستوری از ورود سهامداران به این بازار ممانعت به عمل می‌آورد.
برهمین اساس به نظر میرسد بازار به گزارش‌های منتشر شده واکنش مثبتی نشان ندهد. در روزهای اخیر شاهد انتشار گزارش مثبت از سوی برخی گروه‌های بانکی بودیم اما همان‌طور که مشاهده کردیم به دلیل برخی حواشی ایجاد شده از سوی سیاستگذار اقتصادی سرمایهگذاران نسبت به گزارش عملکرد نسبتا مطلوب برخی گروه‌ها چراغ سبز نشان ندادند و موضع مثبتی نگرفتند. گرچه عملکرد همه شرکتها از ابتدای سال قابل توجیه نبود و برخی از گروه‌ها با نوسان مختلفی مواجه شده بودند اما متاسفانه آن دسته از شرکت‌هایی هم که عملکرد مثبتی ارائه کردند نتوانستند در هفته‌های اخیر نظر سهامداران را به خود جلب کنند.
بلاتکلیفی برجام و صنایع مرتبط
بررسی گزارش‌های فصل بهار از سوی کارشناسان نشان می‌دهد شرکتها عملکرد متفاوتی نسبت به یکدیگر از خود به نمایش گذاشتند. طبق سنت هرساله برخی گروه‌ها که به سودسازی معروفند در این دوره نتوانستند خودی نشان بدهند اما دسته دیگر تحرکات جدیدی را به نمایش گذاشتند. با این حال سرمایهگذاران به دلیل حواشی که این بازار با آن دست به گریبان است تاکنون نتوانسته‌اند دست به ابتکار جدیدی برای ورود به بازار بزنند. برخی کارشناسان معتقدند بلاتکلیفی برجام نقش مهمی در کاهش سودسازی شرکتها ایفا کرده است. در همین رابطه معین محمدی، کارشناس بازار سرمایه بیان میکند: اخبار ضد و نقیض از برجام کاهش سودآوری برخی شرکتها را رقم زده است. درحالی که قیمت دلار رو به فزونی گذاشته بود مخابره اخبار منفی از وضعیت مذاکرات هسته‌ای کشور چشمانداز مبهمی از سرمایهگذاری را ترسیم میکند. در همین حال این مسائل سبب شده تا شرکت‌هایی که با نرخ ارز سر و کار دارند از افت و خیز بیشتری در مقایسه با سایر گروه‌ها برخوردار باشند. معمولا گروه‌های مرتبط با اسکناس آمریکایی هزینه‌های معاملاتی‌شان با هر نوسان تحت تاثیر قرار می‌گیرد. طولانی شدن فرآیند مذاکرات هسته‌ای در ماههای گذشته به‌شدت بازار سهام را هدف قرار داده از این‌رو این دسته از شرکتها همان‌طور که قابل پیش‌بینی بود نتوانستند خواسته‌های اهالی بازار را برآورده کنند.
وی در ادامه اظهار میکند: سلب اعتماد سرمایهگذاران از بازار سهام باعث شده است بورس آخرین گزینه انتخابی آنها برای وارد کردن سرمایه خود باشد. بازارهای دارایی در دو سال گذشته از جانب برخی سیاستگذاری‌ها با آسیب‌های متعددی مواجه شدند. این در حالی است که بازار سرمایه نیز به دنبال برخی بی‌مهری‌ها با موج جدیدی از خروج سهامدار مواجه شده است. به گفته این کارشناس، به‌دلیل برخی حواشی ایجادشده پیرامون نرخ‌گذاری دستوری بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تحرکات مثبتی حتی با وجود انتظارات تورمی نشان ندادند. در سال‌های گذشته سهامداران در فصل مجامع تا حدودی به بازار بازمی‌گشتند و باعث رونق آن می‌شدند؛ اما امسال و با اینکه نرخ دلار در بازار ارز صعودی است فعالان بورسی روی خوشی نسبت به بورس نشان ندادند.
این کارشناس تاکید میکند: بورس در روزهای نزولی اخیر ممکن است باز هم مقاومت‌‌های پیش روی خود را بشکند. این مهم میتواند تحت تاثیر کمبود نقدینگی و نبود تقاضای موثر در بازار سهام مرزهای جدیدی را درنوردد. درصورتی‌که روند خروج پول ادامه‌دار باشد، این مساله میتواند مشکلات بیشتری را برای بازار سرمایه ایجاد کند. وی در پایان خاطرنشان میکند: این روزها اهالی بازار سهام منتظر تکمیل گزارش‌های فصلی شرکتها هستند و فعالان بورسی به انتظار دریافت گزارش کامل اولین فصل۱۴۰۱ بنگاه‌های بورسی نشسته‌اند. گزارش‌هایی که میتواند تصویری واضح از وضعیت بنیادی و سود و زیان شرکتها به سرمایهگذاران ارائه دهد. وضعیت فصل اول صنایع بورسی گرچه زیر سایه چند ابهام بزرگ نمود پیدا خواهد کرد، اما انتشار این گزارش‌ها تا حدودی میتواند از التهابات ایجادشده بکاهد. تا اینجای کار گزارش عملکرد فصل بهار برخی از بنگاه‌های تولیدی از رشد حجم و ارزش فروش ماهانه آنها حکایت دارد و به نظر میرسد با تکمیل گزارش‌ها در روزهای آینده سرمایهگذاران تغییراتی را در نحوه چیدن پرتفوی سرمایهگذاری و انتخاب صنایع و سهام مختلف ایجاد کنند.
افزایش هزینه‌های سربار
سهامداران همچنان نظاره‌گر روند نزولی بازار سرمایه‌اند. این بازار که در ماههای اخیر مشکلات بسیاری را تحمل کرده در حالی که چشم به ارتفاعات بالاتر دوخته بود، کانال ۵/ ۱میلیون واحدی شاخص کل بورس را نیز از دست داد. با این حال انتظار می‌رود با انتشار گزارش‌های فصلی و بهتر شدن وضعیت بازار، شرایط برای توقف اصلاح قیمت سهام فراهم شود. نزدیک شدن بازار سهام به فصل جنجالی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که در صورت حمایت شدن از تقاضا در بازار سهام طی روزهای آتی شاهد تغییراتی جدید در کفه ترازوی عرضه و تقاضا و در نهایت، رشد شاخص به محدوده‌های بالاتر باشیم.
محمد شکری، کارشناس بازار سرمایه، در همین خصوص با اشاره به تورم تولیدکننده عنوان میکند: تورم تولیدکننده بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ که از سوی مرکز آمار منتشر شد، نشان می‌دهد هزینه تولید محصولات صنعتی در کشور با جهش مواجه شده است. این موضوع از آن حیث اهمیت دارد که میتواند تبعاتی بر عملکرد گزارش‌های اولین فصل ۱۴۰۱ داشته باشد؛ موضوعی مهم که در ماههای گذشته نیز کارشناسان بورسی نسبت به پیامدهای منفی افزایش هزینه و عدم‌رشد متناسب درآمد فروش در حال اثرگذاری منفی بر سودآوری شرکتها هشدار داده بودند. در همین راستا و با توجه به تحمل صنایع مختلف نسبت به افزایش چشمگیر هزینه دستمزد، افزایش قیمت‌ها در بخش انرژی و سایر اقلام سربار از ابتدای سال، به نظر میرسد حاشیه سود شرکتها در فصل بهار با تغییراتی مواجه شود که این امر میتواند واکنش مختلف سهامداران را به دنبال داشته باشد.
