شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال تاکنون به بازدهی حدود ۴۲ درصدی دست یافته تا از این منظر در صدر بازارهای سرمایه‌گذاری بایستد. در این میان حدود ۸ درصد از بازدهی شاخص سهام به معاملات روزهای سپری شده در تابستان بازمی‌گردد. در این میان اما نگاهی به زمین بازی معامله‌گران برخلاف سنت همیشگی از غلبه معامله‌گران حقوقی در سمت خرید سهام حکایت دارد. به این ترتیب در مجموع ۱۶ روز معاملاتی سپری شده از تابستان، تنها ۴ روز حقیقی‌ها در سمت خرید سهام ظاهر شدند و باقی روزها خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران عمده بازار رقم خورد و در مجموع افزون بر ۱۸۷ میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی معامله‌گران حقیقی بازار به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. بر این اساس بیش از ۱۰درصد نقدینگی وارد شده از سوی معامله‌گران حقیقی در سال ۹۸، طی معاملات تیرماه از بازار خارج شده است.

عملکرد بازیگران سهام در هفته‌ای کم‌نوسان

در هفته منتهی به ۱۹ تیر، شاخص سهام در روند متعادل و کم‌نوسان به رشد ۳/ ۰ درصدی بسنده کرد. در این هفته، تنها دو روز معاملاتی خالص خرید سهام به نام معامله‌گران خرد بازار ثبت شد و در سایر روزهای هفته این حقوقی‌ها بودند که در مقام خریدار ظاهر شدند. برآیند نهایی چرخش زمین بازیگران در این هفته به خالص تغییر مالکیت ۸/ ۲۲ میلیارد تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی انجامید. گروه‌های کامودیتی‌محور بورس تهران اما بیشترین سهم را در خالص خرید سهامداران عمده بازار در اختیار داشتند. به این ترتیب در هفته منتهی به ۱۹ تیر، زیرمجموعه‌های گروه محصولات شیمیایی شاهد جابه‌جایی بیش از ۶۸ میلیارد تومان نقدینگی به سمت بازیگران عمده بازار بودند. پس از آن نیز دو گروه معدنی و فلزی به ترتیب با خالص خرید ۴/ ۳۷ و ۵/ ۱ میلیارد تومانی از جانب حقوقی‌ها همراه شدند.

شنبه: معاملات نخستین روز کاری هفته مورد بررسی با تغییر مالکیت در زمین بازی بزرگان آغاز شد. به این ترتیب روز شنبه نیز برای هشتمین روز متوالی شاهد انتقال جابه‌جایی در مسیر پرتفوی معامله‌گران حقیقی به حقوقی بودیم؛ به‌طوری که خالص خرید حقوقی‌ها در این روز به بیش از ۷۳ میلیارد تومان رسید. بررسی روند خریدهای مزبور در این روز نشان از ادامه تمایل سهامداران خرد به جمع‌آوری سهام نفت سپاهان داشت. به‌طوری‌که همچنان این نماد در صدر خریدهای حقیقی‌ها قرار داشت. در نهایت خالص خرید حقیقی‌ها در نماد «شسپا» به حدود ۱۷میلیارد تومان رسید. در این میان سهامدار عمده شرکت یعنی گروه پتروشیمی تابان فردا به عرضه‌های خود در نماد مزبور ادامه داد و روز شنبه ۲/ ۲ میلیون سهم را عرضه کرد. این حقوقی در حال حاضر سهامدار ۶۲/ ۷۴ درصدی «شسپا» است.

یکشنبه: معاملات روز یکشنبه با تغییر مسیر جابه‌جایی‌ها به پرتفوی معامله‌گران خرد بازار همراه شد. به این ترتیب خالص تغییر مالکیت‌ها پس از ۸ روز متوالی سرانجام به زمین سهامداران خرد منتقل شد. بر این اساس خالص خرید حقیقی‌ها به بیش از ۱۱میلیارد تومان رسید. بررسی بیشترین نمادهای مورد توجه معامله‌گران در بازار این روز نشان از آن دارد که سهامداران حقیقی به خرید سهام سرمایه‌گذاری پردیس تمایل نشان داده و بیشترین خرید را در این نماد داشتند. این امر با خالص خرید ۶/ ۶ میلیارد تومانی حقیقی‌ها در این نماد دنبال شد. در حالی بیش از ۵۱میلیون سهم «پردیس» در این روز معاملاتی معامله شد که ۹۹درصد از خریدهای مزبور توسط سهامداران خرد بود.

  دوشنبه: تغییر مالکیت‌های روز دوشنبه بورس تهران در حالی با جابه‌جایی ۱۱۶میلیارد تومان نقدینگی در مسیر پرتفوی سهامداران حقوقی به حقیقی دنبال شد که در این میان بخش عمده‌ای از خرید سهامداران خرد به جمع‌آوری سهام سرمایه‌گذاری امید تعلق داشت. بر این اساس در این روز خالص خرید حقیقی‌ها در نماد «وامید» به بیش از ۲۷میلیارد تومان رسید. سایپا نیز در کانون خرید معامله‌گران حقیقی قرار گرفت؛ به‌طوری‌که حدود ۵/ ۱۳ میلیارد تومان نقدینگی به پرتفوی بازیگران خرد منتقل شد. در این میان یک میلیون سهم «خساپا» از سوی شرکت پیشگامان بازرگانی ستاره تابان و ۵۰هزار سهم دیگر نیز توسط سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی نیوان ابتکار خریداری شد. این در حالی است که گروه بهمن به‌عنوان دیگر نماد خودرویی با عرضه ۲۰۰هزار سهمی از سوی سرمایه‌گذاری بهمن مواجه شد.

 سه‌شنبه: در جریان معاملات روز سه‌شنبه بار دیگر معامله‌گران عمده در سمت خرید سهام فعال شدند. روندی که با خالص تغییر مالکیت ۴۷میلیارد تومانی در مسیر پرتفوی سهامداران حقیقی به حقوقی همراه شد. بخش عمده‌ای از این رقم به خالص خرید صورت گرفته در نمادهای شیمیایی تعلق داشت. در صدر این موضوع نیز جمع‌آوری سهام سرمایه‌گذاری صنایع ‌شیمیایی ‌ایران قرار داشت که خالص خرید ۱۲میلیارد و ۵۰۰میلیون تومانی را از سوی سهامداران عمده تجربه کرد. در این میان صندوق سرمایه‌گذاری نماد صنعت ومعدن به‌عنوان سهامدار حقوقی «شیران» به خرید ۱۰میلیون سهم پرداخت. در ادامه این روند نیز حمایت حقوقی‌ها از نماد پلی‌پروپیلن با خالص خرید بیش از ۱۰میلیارد تومانی معامله‌گران حقوقی بود.   

چهارشنبه: آخرین روز معاملاتی هفته منتهی به ۱۹ تیر، با خالص خرید حدود ۳۰ میلیارد تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی دنبال شد. در این روز بار دیگر زیرمجموعه‌های گروه محصولات شیمیایی بودند که مورد توجه بازیگران عمده بازار قرار داشتند و خالص خرید ۵/ ۱۲ میلیارد تومانی را رقم زدند.  در این میان شاهد جمع‌آوری یک میلیون سهم پتروشیمی شازند از جانب شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی بودیم. پس از پتروشیمی‌ها این بانکی‌ها بودند که مورد توجه سهامداران حقوقی بازار قرار گرفتند و خالص تغییر مالکیت ۶/ ۶ میلیارد تومانی را تجربه کردند. در این نمادهای بانکی بانک صادرات شاهد خرید ۶/ ۵۹ میلیون سهم خود از سوی شرکت گروه مالی سپهر صادرات بود. ۱۰۰ هزار سهم «وبصادر» به پرتفوی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سپهرصادرات افزوده شد. این روند در بانک تجارت با خرید حدود ۱۴۶ میلیون سهم از سوی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی تجارت دنبال شد.

چرخش زمین بازیگران در هفته جاری؟

روند معاملاتی بورس تهران در هفته جاری شکلی متفاوت به خود گرفت. گذر شاخص سهام از مرز سخت ۲۵۰ هزار واحدی در کنار عرضه اولیه سهام پتروشیمی نوری از مهم‌ترین رویدادهای بازار سهام در آغاز هفته بود. این عرضه که با مشارکت بیش از ۵۸۰ هزار کد معاملاتی همراه شد، حکایت از عطش نقدینگی برای ورود به گردونه معاملات بازار سهام داشت. در این روز سه شرکت بیش از ۳۰۰ میلیون سهم شرکت پتروشیمی نوری در بورس تهران عرضه کردند. در این میان شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین سهامدار «نوری» ۲۴۱ میلیون و ۶۹ هزار و ۲۰۰ سهم این پتروشیمی را عرضه کرد. دو شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین و شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری نیز به ترتیب ۵۱ میلیون و ۱۹ میلیون و ۳۵۰ هزار سهم پتروشیمی نوری را در بازار عرضه کردند. در مجموع طی معاملات اولین روز معاملاتی این هفته، ۳/ ۲۰ میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد که پتروشیمی‌ها، بانکی‌ها و معدنی‌ها بیشترین سهم در خرید معامله‌گران عمده را در اختیار داشتند. در آن سوی بازار اما زیرمجموعه‌های گروه فرآورده‌های نفتی با خالص خرید ۱۳ میلیارد تومانی از سوی معامله‌گران خرد بازار همراه شدند.

در روز گذشته اما پس از ۴ روز غلبه حقوقی‌ها در سمت خرید سهام، بار دیگر شاهد جلوه‌گری معامله‌گران خرد بودیم. شرایطی که سبب شد تا در مجموع ۴/ ۱۷ میلیون سهم به ارزش ۴/ ۳۵ میلیارد تومانی از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی بازار افزوده شود. در این روز بار دیگر توجه معامله‌گران خرد به نمادهای بزرگ کالایی جلب شد و به موجب آن شاخص سهام رشد ۲/ ۱ درصدی را تجربه کرد و بر قله‌ای جدید ایستاد. تحرکات مثبت معامله‌گران در نماد شرکت‌های معدنی از ویژگی‌های مهم معاملات بورس تهران در دو سه روز اخیر بوده است. دوقلوهای سنگ‌آهنی بازار یعنی «کچاد» و «کگل» در معاملات روز یکشنبه نیز ضمن برخورداری از تقاضای مطلوب نقش زیادی در جهش شاخص کل داشتند. به نظر می‌رسد موضوع افزایش قیمت سنگ‌آهن که در مجمع «کگل» هم بازتاب موثری داشته در حال حمایت از سهام مرتبط است. به این ترتیب دیروز در میان نمادهای زیرمجموعه گروه کانه‌های فلزی بیش از ۸ میلیارد تومان نقدینگی در مسیر پرتفوی حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. در میان فلزی‌ها نیز شاهد تغییر مالکیت ۷ میلیارد تومانی به سمت بازیگران خرد سهام بودیم.