معاملات دیروز فرابورس در شرایطی آغاز شد که بازار جهانی نخستین هفته کاری سال نو میلادی را با بهبود نسبی قیمت کالاهای پایه پشت سر گذاشتند. بروز بارقه‌های امید نسبت به توافق تجاری میان آمریکا و چین در کنار برآوردها از کاهش عرضه نفت اوپک در ماه پایانی سال ۲۰۱۸ بهبود بهای نفت خام را به دنبال داشت. شاخص‌های نفتی در سه روز انتهایی هفته قبل جهش بیش از ۸ درصدی را ثبت کردند تا بهترین هفته نفت طی ۲ سال اخیر ثبت شود.

به این ترتیب، سهام وابسته فرابورسی که در حرکت‌های نزولی نفت تحت فشار عرضه قرار داشتند، با بازگشایی معاملات فرابورس با حمایت تقاضای قوی مواجه شدند و روز سبزی را پشت سر گذاشتند. طی مدت اخیر، تحت تاثیر فضای مبهم بازارهای جهانی و همچنین شوک افزایش قیمت خوراک نمادهای روانکار، سهام پالایشی اصلاح نسبی قیمت را تجربه کردند که در نتیجه آن، بهای این گروه از سهم‌ها در سطوح مطلوب‌تری برای متقاضیان قرار گرفت.

از این رو، در روز گذشته هم رشد قیمت جهانی و هم رسیدن قیمت به سطوح حمایتی دست به دست یکدیگر دادند تا تقاضای سهامداران نسبت به سهام نفتی در روز شنبه تقویت شده و روز مثبتی برای شاخص این صنعت رقم زده شود. سهام پتروشیمی نیز روز گذشته با شدت کمتری تحت تاثیر عرضه‌ها و با وجود قرمزپوش شدن شماری از نمادهای صنعت محصولات شیمیایی از جمله پتروشیمی مارون، رشد قیمت در اکثر نمادهای این گروه به ثبت رسید. از سوی دیگر، در سهام فلزات اساسی، فشار فروش بر سهامی ذوب‌آهن اصفهان بیشتر احساس شد. نماد «ذوب» که در جریان معاملات شنبه عمدتا میان سهامداران حقیقی دست به دست شد، بیشترین افت قیمت را در میان نمادهای گروه فلزات فرابورس به ثبت رساند و در کل در رتبه سوم فهرست نمادها با بیشترین افت قیمت قرار گرفت.

   مروری بر صنایع فرابورسی

دیروز معاملات بازار اول و دوم بخش عمده جریان روزانه نقدینگی را به خود اختصاص داد. طی روز گذشته در این دو بازار بیش از ۳۱۵ میلیون سهم به ارزش بالغ بر ۱۰۴ میلیارد تومان دست به دست شد. گروه فلزات اساسی ضمن کسب رتبه نخست در فهرست بیشترین ارزش معاملات صنایع، افزون بر یک‌چهارم این نقدینگی (معادل بیش از ۲۷ میلیارد تومان) را به نام خود ثبت کرد. این صنعت پرمعامله به همراهی گروه هتل و رستوران و گروه زراعت نزدیک به نیمی از ارزش معاملات خرد روزانه را به خود اختصاص دادند.

در نقطه مقابل، کمترین ارزش معاملات در صنعت خودرو به ثبت رسید. به‌طور کلی، از مجموع صنایع فعال فرابورسی، ۱۲ گروه با رشد شاخص روزانه مواجه شده و متوسط قیمت در ۱۴ گروه دیگر با افت مواجه شد. در این میان، گروه تک‌نمادی پیمانکاری صنعتی به‌عنوان پربازده‌ترین صنعت روز شنبه فرابورس شناخته شد و در مقابل، گروه قند و شکر بیشترین افت شاخص را تجربه کرد. سهام گروه‌های استخراج کانه‌های فلزی، فلزات اساسی و محصولات پتروشیمی نیز از جمله صنایعی بودند که عمدتا در مدار منفی قیمت به کار خود پایان دادند.  در جریان معاملات دیروز، از میان صنایع کالایی، صنعت فلزات اساسی بیشترین افت را به واسطه فشار فروش وارد بر سهامی ذوب‌آهن اصفهان تجربه کرد. نماد «ذوب» از حیث جذب بیشترین نه تنها در معاملات زیرمجموعه خود، بلکه در داد و ستد کل بازار نقشی پررنگ داشت. در همین راستا نماد «ذوب» بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص کل بازار وارد کرد و نزدیک به هشت واحد از ارتفاع آن کاست. نماد شرکت‌های پتروشیمی مارون و سنگ‌آهن گهرزمین نیز در مجموع با کاهش بیش از هشت واحد دیگر از نماگر بازار زمینه عقبگرد بیشتر آن را فراهم کردند. با این حال، پتروشیمی زاگرس و تولید نیروی برق دماوند بیشترین اثر فزاینده را بر آیفکس داشتند و مانع از کاهش بیشتر آن شدند. ضمن اینکه عنوان پرشمارترین صف خرید به سهام صنایع ماشین‌های اداری ایران تعلق گرفت. در سوی مقابل و در سطحی مشابه، بیشترین عرضه در نماد سهامی ذوب‌آهن اصفهان صورت گرفت که صف فروشی به ارزش بیش از سه میلیارد تومان را روبه‌رو‌ی خود دید.

   همگام با بازیگران

دیروز برای پنجمین روز متوالی، مالکیت غالب سهام فرابورسی به نام سهامداران حقوقی  بازارهای اول و دوم تغییر یافت. در این روز، نزدیک به ۱۴ میلیون سهم به ارزش بیش از ۵ میلیارد تومان از سبد سهامداران حقیقی به پرتفوی معامله‌گران حقوقی منتقل شد. رصد صنایع تحت حمایت سهامداران عمده حاکی از توجه غالب آنها به صنایع فلزات اساسی و همچنین استخراج کانه‌های فلزی بود. خالص خرید این دسته از فعالان بازار از دو صنعت یاد شده نزدیک به ۷‌میلیارد تومان رسید. در کانون تمرکز سهامداران عمده دو نماد فلزی سهامی ذوب‌آهن اصفهان و گهرزمین دیده می‌شد که در مجموع نزدیک به ۹ میلیون سهم به ارزش ۵‌میلیارد تومان تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی را به ثبت رسانده بودند. در آن سوی بازار، محصولات غذایی و آشامیدنی بیشترین تقاضای سهامداران حقیقی را برانگیخت. به‌طوری‌که خالص خرید آنها از صنعت نام‌برده بیش از ۲ میلیارد تومان برآورد شد. گروه عرضه برق و گاز و سایر محصولات کانی غیرفلزی نیز  از حمایت فعالان خرد برخوردار شدند. در این میان محصولات شیمیایی تنها صنعت بزرگ بود که خالص خرید مثبت سهامداران حقیقی را رقم زده بود.

   چه خبر از سایر بازارها؟

روز گذشته در بازار اوراق با درآمد ثابت، نزدیک به ۹۰۰ هزار برگه به ارزش بیش از ۷۹ میلیارد تومان داد و ستد شد. معاملات اوراق اسناد خزانه اسلامی نیز با حجم بیش از ۸۰۰ هزار برگه‌ای به ارزش حدودی ۶۹ میلیارد تومان صورت گرفت. در این میان خرید و فروش بلوکی اوراق به نماد معاملاتی «اخزا۷۰۹» بیشترین ارزش معاملاتی را رقم زد. روند افزایش قیمت در اوراق خزانه کماکان ادامه داشت و تنها دو نماد «اخزا۶۰۶» و «اخزا۶۲۳» با افت قیمت معاملات خود را به پایان رساندند. از این رو، متوسط نرخ سود موثر با افزایش محدود یک دهم واحد درصدی نسبت به روز چهارشنبه به سطح ۸/ ۲۰‌درصدی رسید. در صورت تداوم حرکت نرخ بازدهی موثر از این سطح، فرصت سودآوری آن در برابر بانک‌ها بیش از پیش مورد تهدید قرار خواهد گرفت.

10