کاهش سطح معاملات

روند معاملات فرابورس نشانگر خروج حجم زیادی از نقدینگی است. ارزش معاملات خرد بازار اول و دوم روز گذشته با داد و ستد نزدیک به ۲۲۰ میلیون سهم، به بیش از ۱۰۲ میلیارد تومان رسید. این مقدار نقدینگی از ۱۲ شهریور تاکنون تکرار نشده بود. از اواسط شهریور فرابورس شاهد ورود خیل عظیمی از سهامداران جدید (و همین‌طور پول‌های جدید) بود. بدین‌ترتیب ارزش معاملات روزانه در مسیر افزایشی کاملا ملموسی قرار گرفت که منجر به رشد روزافزون نماگر بازار در یک دوره هیجانی شد. اما هم‌اکنون که نقدینگی حاصل از معاملات روزانه به سطح پیش از شروع هیجانات و افزایش یکدست قیمت نمادها رسیده است می‌توان حدس زد معامله‌گران جدیدی که طی ماه قبل وارد بازار شده بودند و بدون هیچ تحلیلی همسو با سایر بازیگران حرکت می‌کردند، سهام خود را به فروش گذاشته‌‎‌اند. این اتفاق همزمان با انتشار گزارش عملکرد میان‌دوره‌ای شروع شد و با گزارش‌های فعالیت منتهی به پایان مهر ادامه پیدا کرد؛ چرا که گزارش مهر ماه، جزئیات اثرات حذف سقف دامنه نوسانی قیمت‌های سهام صادراتی و همچنین افزایش نرخ ارز را با جزئیات بیشتری در عملکرد شرکت‌ها نشان می‌دهد؛ امری که مطمئنا بر تفکیک مسیر سهام بنیادی و غیربنیادی اثرگذار است.

البته از طرفی، نگرانی‌ها برای دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سیزدهم آبان ماه معامله‌گران را محتاط‌تر و بی‌اعتمادتر کرده است. چرا که فشارها بر صدور نفت ایران، صادرات نفت به بسیاری از کشورها را تقریبا به صفر رسانده است. امری که به کاهش ارزش معاملات دامن می‌زند. از سوی دیگر مقامات هندی در تلاشند که معافیت واردات نفت از ایران را به واسطه گفت‌وگو با آمریکا، بگیرند. همزمان ایران برای مقابله با تحریم‌های آمریکا از دیروز خرید و فروش نفت در بورس انرژی را آغاز کرد که به گفته مدیر‌عامل شرکت ملی نفت ایران، خارجی‌ها هم می‌توانند نفت صادراتی ایران را از بورس خریداری کنند.

رصد معاملات بازار اول و دوم

در معاملات روز یکشنبه (دیروز)، نمادهای بسیاری از محدوده قرمز خارج شدند و روز مثبتی را سپری کردند؛ امری که منجر شد ۱۵ صنعت فرابورس رشد شاخص را تجربه کنند. زیرمجموعه هتل بیشترین رشد دیروز را رقم زد و صدرنشین جدول صنایع از این منظر شد. در مقابل ۹ صنعت با افت معاملات روزانه روبه‌رو‌ شدند که در میان آنها محصولات شیمیایی و فرآورده‌های نفتی نیز حضور داشتند. همچنین دو زیرگروه فلزات اساسی و بانک، روز بدون نوسانی را پشت سر گذاشتند. از طرفی بیشترین نقدینگی در معاملات فلزات اساسی به گردش درآمد. در این زیرمجموعه، سهامی ذوب‌آهن اصفهان بیشترین فشار عرضه را تجربه کرد. این فشار به حدی بود که در دقایق ابتدایی معاملات منجر به افت ۵درصدی «ذوب» شد. موضوعی که موجب نوسان قیمتی بیش از ۲۰ درصد طی پنج روز معاملاتی و توقف نماد مزبور شد. به این ترتیب بیش از ۳۲ میلیارد تومان سهامی ذوب‌آهن در صف فروش آن به انتظار نشست.

عنوان دومین صنعت پرمعامله دیروز به محصولات پتروشیمی اختصاص پیدا کرد. از میان نمادهای پتروشیمی، «مارون» بیشترین افت قیمتی را تجربه کرد. در صورتی که پس از اتمام معاملات روز گذشته، با انتشار گزارش فعالیت ماه مهر خود از دو برابر شدن فروش ماهانه خود نسبت به شهریور خبر داد. در ادامه صنایع پرمعامله دیروز، هتل سوم شد. تک‌نماد آن، گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی که پس از انتشار گزارش ۶ ماهه خود، به مدت سه روز زیر فشار فروش، کاهش ارزش چشمگیری را تجربه کرده بود؛ روز گذشته که به سطوح قیمتی جذابی رسیده بود بیشترین تقاضا را به سوی خود جلب کرد. صف خرید آن در انتهای معاملات از یک‌میلیارد‌تومان فراتر رفت.

دیروز، برای شاخص کل بازار فرابورس روز پرنوسانی به شمار ‌رفت. نمادهایی که منجر به این افت و خیزها شدند غالبا در دسته سهام کالایی قرار می‌گرفتند. هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه بیشترین اثر فزاینده را بر آیفکس با بیش از هفت واحد رقم زد. البته سهامی ذوب آهن اصفهان با اثر منفی هفت واحدی خود، آن را خنثی کرد. پتروشیمی مارون به همراه پالایش نفت لاوان و شیراز نیز افت بیش از ۱۰ واحدی نماگر مزبور را موجب شدند. در مقابل پتروشیمی زاگرس و سمگا با افزودن بیش از سه واحد به آیفکس از عقبگرد بیشتر آن جلوگیری کردند.

رصد بازیگران

معاملات دومین روز هفته جاری، با حمایت بیش از ۷ میلیارد تومانی سهامداران حقوقی پایان یافت. سه نماد معاملاتی هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه، پتروشیمی غدیر و سرمایه‌گذاری سرچشمه تقریبا به یک اندازه در کانون توجه این سهامداران قرار گرفتند. در مقابل پتروشیمی زاگرس به‌عنوان اولین ترجیح سهامداران حقیقی ثبت شد. کشت و صنعت شهداب ناب خراسان و همچنین نماد معاملاتی «سمگا» از دیگر سهامی بودند که بازیگران خرد اولویت‌های بعدی خود را به آنها اختصاص دادند.

سایر بازارها

روزی که گذشت بیش از یک میلیون ورقه به ارزش نزدیک به ۱۳۳ میلیارد تومان در بازار اوراق با درآمد ثابت دست به دست شد. افزون بر ۱۰۰ میلیارد تومان از این میزان نقدینگی در معاملات اوراق خزانه اسلامی گردش یافت. نرخ سود موثر اوراق مزبور پس از تجربه افت ۲/ ۰ واحد درصدی به سطح ۶/ ۲۵ درصد رسید. در بازار تسهیلات مسکن نیز داد‌و‌ستد بیش از ۸ هزار برگه، ارزش معاملات آن را در مرز ۵ میلیارد تومانی قرار داد. غالب نمادها با رشد قیمتی، روز خود را به پایان رساندند. همچنین مدت اعتبار ورقه «تسه۹۵۰۸» جهت نقل و انتقال در تاریخ پانزدهم آبان به اتمام می‌رسد. نقدینگی حاصل از معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) نیز در نزدیکی ۱۲۸ میلیارد تومان قرار گرفت. پرمعامله‌ترین صندوق سرمایه‎‌گذاری به نام نماد معاملاتی «اعتماد۴» ثبت شد که ارزش معاملات آن در مرز ۷۰‌میلیارد‌تومانی متوقف شده بود.