در ادامه اما تداوم احتیاط میان معامله‌گران، سبب فروکش نسبی صف‌های خرید و افزایش مقطعی عرضه سهام شد. امری که عقب‌نشینی بیش از هزار واحدی شاخص سهام را به دنبال داشت. در نهایت این نماگر با رشد ۲۲۳۳ واحدی (معادل بیش از ۲/ ۱ درصد)، ضمن عقبگرد از کانال ۱۸۳ هزار واحدی، در سطح ۱۸۲ هزار و ۸۳۴ واحد قرار گرفت. در شرایط کنونی با نزدیک شدن به پایان موعد انتشار گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها روی سامانه کدال، انتظار می‌رود تقویت جریان اطلاعات نقشی موثر در تخلیه هیجان بازار ایفا کند. موضوعی که می‌تواند مبنایی برای تفکیک مسیر سهام و تحلیل‌محور شدن بورس تهران باشد.

سطوح جذاب قیمتی در بورس

روند اصلاحی بورس تهران که از دومین هفته مهرماه آغاز شد، کاهش بیش از ۱۰ درصدی شاخص سهام را به دنبال داشت (از ۱۰ تا ۱۶ مهرماه). در این بازه زمانی، همزمان با کاهش ۲۰ هزار واحدی ارتفاع شاخص کل بورس تهران، قیمت سهام نیز تا حدود قابل توجهی اصلاح شدند و به کف‌های جذاب قیمتی رسیدند. این روند اصلاحی و رسیدن به سطوح قیمتی جذاب باعث شکل‌گیری مجدد تقاضا برای نمادهای بورسی شد. در این میان سهامی که از حمایت عوامل بنیادی برخوردارند، در صدر تقاضای معامله‌گران قرار گرفتند. این شرایط که از روزهای پایانی هفته گذشته در بازار نمایان شد، روز دوشنبه هفته جاری با شدت بیشتری دنبال شد. دیروز نیز صف خرید مناسبی در سهام بنیادی تجربه شد.با این حال دیروز سهام کوچک‌تر بازار نیز مورد اقبال قرار داشت. نگاهی به شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) این روند را نشان می‌دهد. دیروز همگام با شاخص کل بورس تهران، شاخص هم‌وزن نیز رشد بیش از یک درصدی را تجربه کرد. به این ترتیب گروه‌های کوچک‌تر نیز به موج صعودی بازار پیوستند و جریان نقدینگی در میان آنها تقویت شد. رشد کوچک‌ترها باعث شد تا احتمال تشدید مجدد هیجانات در معاملات، فعالان بازار را نگران کند.

جدال عرضه و تقاضای سهام

همان‌طور که در گزارش روز دوشنبه «دنیای اقتصاد» با عنوان «جنس متفاوت چرخش بورس» نیز گفته شد، پس از تجربه دوره نزولی اخیر در بورس تهران، احتیاط میان سهامداران تقویت شده است. این شرایط سبب می‌شود تا با کوچک‌ترین سیگنالی، شاهد سنگین شدن صف‌های فروش و خروج نقدینگی این گروه از سهامداران از بازار باشیم. به این ترتیب معامله‌گران تازه‌واردی که در دوره اخیر، با زیان مواجه شده‌اند، حال به دنبال جبران زیان یا حتی کاهش زیان متحمل شده، محتاط عمل می‌کنند و با کوچک‌ترین سیگنال منفی به دنبال خروج سرمایه خود از بازار هستند. دیروز نیز آمادگی این گروه از معامله‌گران در صف‌های فروش سهام کاملا هویدا بود. بنابراین این روزها رقابت میان عرضه و تقاضا شکلی جدی‌تر به خود گرفته است. همین موضوع نیز سبب شد تا در ساعت پایانی معاملات روز گذشته از شدت رشد نمادهای مثبت بازار کاسته و بازدهی شاخص سهام نیز تا حدی تعدیل شود.

بازار در انتظار گزارش‌های ۶ ماهه

با قرار گرفتن در هفته پایانی مهرماه، فعالان بازار چشم به سامانه کدال دوخته و در انتظار انتشار گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌های سهامی نشسته‌اند. این گزارش‌ها از آنجا برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار از اهمیت برخوردار است که حاوی نکات مهمی از عملکرد شرکت‌ها است. به عبارتی دیگر، در گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌های بورسی، درآمد عملیاتی ۶ ماه نخست سال مشاهده می‌شود که می‌تواند مبنای تحلیل معامله‌گران درخصوص میزان ارزندگی سهام قرار گیرد.

در شرایط کنونی نیز به نظر می‌رسد گزارش‌های ۶ ماهه می‌تواند مبنایی برای تفکیک مسیر سهام و تحلیل‌محور شدن بورس تهران باشد. فعالان بازار انتظار دارند در گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌های بورسی، شاهد اثرگذاری مثبت رشد نرخ دلار، آزادسازی سقف‌های رقابتی محصولات قابل عرضه در بورس کالا و همچنین راه‌اندازی بازار دوم ارزی باشند. با این حال با توجه به وقفه زمانی اثرگذاری تحولات پیرامونی بر عملکرد شرکت‌ها، شاید به‌طور کامل تاثیر موارد مذکور بر روند درآمدی شرکت‌ها دیده نشود. گزارش‌ عملکرد مهرماه شرکت‌ها می‌تواند دیدی تکمیلی در اختیار معامله‌گران قرار دهد. به این ترتیب احتمالا در گزارش‌های پیش‌رو، سیگنال‌های مشخص‌تری به بازار مخابره خواهد شد که برآورد کارشناسان از این گزارش‌ها مثبت است. به این ترتیب انتظار می‌رود تقویت جریان اطلاعات در روزهای آتی با انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای شرکت‌ها در فضای تصمیم‌گیری فعالان بازار موثر واقع شود.

همان‌طور که اشاره شد اهمیت گزارش‌های این دوره شرکت‌های سهامی، به اتفاقات مهم رخ داده در ماه‌های اخیر باز می‌گردد. اولین اتفاق مهم سه‌ماه تابستان، رونمایی دولت از بسته جدید ارزی بود. بسته‌ای که قرار بود ایرادات و انتقادات وارد شده به بسته اول ارزی را پوشش دهد. اولین بسته ارزی دولت در ۲۱ فروردین ماه سال جاری رونمایی شد و به اجرا درآمد. رشد نرخ ارز تا سطح ۶ هزار تومانی سبب شد تا سیاست یک نرخ دلار ثابت به بازار تحمیل کند. بر این اساس در تصمیمی غیرمنتظره، معاون اول رئیس‌جمهوری اعلام کرد که دیگر نرخ‌های موجود در بازار آزاد و معاملات آن را به رسمیت نشناخته و این بازار قاچاق محسوب می‌شود. در عین حال اعلام شد دلار از این پس برای تمامی واردات و نیازها با ۴۲۰۰ تومان تامین خواهد شد. اما به مرور و با مشخص شدن آثار منفی بسته اول و ایرادهایی که در آن وجود داشت، تدوین بسته دیگری در دستور کار قرار گرفت. به این ترتیب ۱۶ مردادماه، شاهد اجرایی شدن بسته جدید ارزی دولت و راه‌اندازی بازار ثانویه ارزی بودیم. در ادامه نیز با ورود به آخرین ماه از تابستان، به تدریج شاهد آزادسازی سقف قیمتی محصولات عرضه شده در بورس کالا بودیم. به این ترتیب به نظر می‌رسد این دو رخداد مهم در کنار جهش قابل توجه نرخ ارز در بازار آزاد، عامل حمایتی مهمی از سودآوری شرکت‌های سهامی باشد. البته این انتظار وجود دارد که در گزارش ۶ ماهه شرکت‌ها، افزایش هزینه‌ها از جانب افزایش نرخ ارز به‌طور کامل منعکس نشود. چرا که با وجود رشد سریع درآمدها، هزینه با یک وقفه‌ زمانی افزایش پیدا می‌کند. این موضوع می‌تواند حاشیه سود جذابی ایجاد ‌کند و فرصتی طلایی برای شرکت‌ها باشد. تا به اینجای کار بخشی از گزارش‌های شش ماهه منتشر شده روی سامانه کدال، محتوای مثبتی را به بازار ارسال کرده و موجب بازگشت توجه به بازار به ویژه درخصوص صنایع بنیادی شده است.برآورد کارشناسان از گزارش‌های دیگر ناشران نیز مثبت ارزیابی می‌شود.

نگاهی به بازارهای جهانی

دیروز به دنبال ورود شاخص دلار به محدوده مثبت و همچنین انتشار گزارش‌های ناامیدکننده از شاخص قیمت تولید‌کننده در چین، شاهد کاهش قیمت محصولات معاملاتی در بازار فلزات پایه بودیم. صبح روز گذشته اداره آمار ملی چین گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده و تولید‌کننده این کشور را منتشر کرد. بر این اساس شاخص قیمت مصرف‌کننده چین در ماه سپتامبر نرخ رشد سالانه‌ای برابر با ۵/ ۲ درصد را تجربه کرد و رشد شاخص قیمت تولید‌کننده در این ماه نسبت به سپتامبر سال ۲۰۱۷ به ۶/ ۳ درصد رسید. نرخ رشد اعلام شده برای شاخص قیمت تولیدکننده کمی از برآوردهای موسسات مالی و تحقیقاتی پایین‌تر بود و همین امر معاملات فلزات را زیر فشار قرار داد. به این ترتیب در ابتدای ساعت معاملاتی بازار سهام، هر تن آلومینیوم در معاملات آتی لندن با رشدی ۲/ ۰ درصدی در سطح ۲۰۳۳ دلار قرار گرفته و روی با کاهشی ۴/ ۰ درصدی به ۲۵۸۶ دلار رسیده است. سرب با افتی ۱/ ۰ درصدی در سطح ۲۰۷۷ دلار قرار گرفته و در این میان مس به میزان ۳/ ۰ درصد ارزان شده و در قیمت ۶۲۲۰ دلار معامله می‌شود.

از دیگر صنایع بورسی چه خبر؟

بررسی روند صنایع بورسی طی معاملات روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ ‌صنعت مورد بررسی، ۲۹ صنعت با افزایش شاخص همراه شدند و در مقابل شاهد افت شاخص ۸ صنعت بورسی بودیم. در این میان گروه‌های کوچک‌تر بازار، بیشترین بازدهی روزانه را به خود اختصاص دادند. به این ترتیب گروه محصولات چوبی با تک‌نماد «چفیبر»، رشد ۵ درصدی را تجربه کرد. گروه استخراج نفت و گاز دیگر صنعتی بود که با رشد تک‌نماد خود یعنی «حفاری»، با رشد ۹۸/ ۴ درصدی همراه شد.

خودرویی‌ها به واسطه بازگشت تقاضا و طولانی‌ شدن صف‌های خرید، دیروز شاهد رشد قیمتی در اغلب نمادهای زیرمجموعه خود بودند. به این ترتیب پس از افت ۲۷ درصدی شاخص صنعت خودرو که از ۷ مهر ماه در مسیر کاهشی قرار گرفته بود، روز گذشته برای دومین روز متوالی، بیش از ۴ درصد رشد کرد تا بخشی از افت شدید آن در سه هفته گذشته را جبران کرده باشد. تغییرات مدیریتی در یکی از مهم‌ترین شرکت‌های زیرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات و همچنین انتظار برای افزایش نرخ خودرو، خود جرقه‌ای برای افزایش توجه به این صنعت بود. این در حالی است که به احتمال قوی گزارش شش ماهه شرکت‌های خودرویی حاوی نکات ارزشمندی نخواهد بود؛ چرا که نرخ دلار و همچنین ریسک‌های سیاسی موجود، هزینه این شرکت‌ها را با افزایش قابل توجهی مواجه خواهد کرد. گروه‌های کالایی بازار سهام اما دیروز روندی متعادل را تجربه کردند. در این میان شاخص گروه فلزات اساسی رشد حدود یک درصدی را تجربه کرد. پالایشی‌ها نیز در این روز با افزایش ۲/ ۰ درصدی شاخص صنعت خود همراه شدند. شاخص صنعت کانه‌های فلزی اما با کاهش ۲/ ۰ درصدی مواجه شد.

همگام با بازیگران

روز سه‌شنبه، برای دومین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران خرد بازار رقم خورد و حدود ۲۹۴ میلیون سهم به ارزش ۵۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی افزوده شد. بیشترین خالص خرید سهامداران خرد در نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی به ثبت رسید. به این ترتیب خالص خرید حقیقی‌ها در گروه  پتروشیمی به ۲۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان رسید. گروه خودرو و ساخت قطعات نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت ۱۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی به نفع حقیقی‌ها بودند. گروه فنی و مهندسی دیگر صنعتی بود که با خالص خرید حدود ۱۰ میلیارد تومانی توسط معامله‌گران خرد بازار همراه شدند.

در صدر خرید معامله‌گران حقیقی، تمایل به جمع‌آوری سهام شرکت داده گستر عصر نوین قرار داشت. خالص خرید حقیقی‌ها در نماد مزبور به ۳۷ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم به ارزش حدود ۲۲ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان بالغ شد. نماد معاملاتی شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین نیز در این روز شاهد جابه‌جایی بیش از ۴۷ میلیون سهم به ارزش ۱۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بود. نماد معاملاتی گروه مپنا از دیگر نمادهای دیروز بورس تهران بود که مورد اقبال معامله‌گران خرد بازار قرار گرفت. به این ترتیب دیروز بیش از ۲۰ میلیون و ۷۰ هزار سهم «رمپنا» به ارزش ۱۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان به پرتفوی حقیقی‌ها اضافه شد.

در آن‌سوی بازار نماد معاملاتی شرکت توسعه معادن و فلزات شاهد جابه‌جایی ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم خود به ارزش ۹ میلیارد و ۱۰۰میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. نماد معاملاتی پالایش نفت تهران از دیگر نمادهای بازار سهام بود که مورد توجه سهامداران حقوقی قرار گرفت. بر این اساس دیروز ۱۲ میلیون و ۲۰۰هزار سهم «شتران» به ارزش ۹ میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی معامله‌گران حقوقی افزوده شد. در مجموع خرید حقوقی‌ها نیز گروه کانه‌های فلزی با خالص خرید ۱۸ میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان قرار داشت.

 

09-01