شاخص سهام ۳۵۴۳ واحد ریزش کرد
هیجان‌سازی در بورس تهران
شاخص کل بورس تهران در جریان معاملات دیروز ۳ هزار و ۵۴۳ واحد کاهش یافت. این، بیشترین افت شاخص کل از بیست‌وششم اسفند سال ۹۳ است؛ به لحاظ افت درصدی هم بیشترین مقدار از دهم تیرماه سال جاری است. پیش‌تر، در دهم تیرماه، شاخص کل تحت تاثیر التهابات بازار ارز افت شدید ۵۴/ ۲ درصدی را از سر گذراند که این رقم در پایان معاملات روز گذشته به ۵۲/ ۲ درصد رسید. به این ترتیب نماگر اصلی سهام پس از سه روز رشد متوالی با افت جدی مواجه شد و ضمن بازگشت از قله تاریخی در ارتفاع ۱۳۶ هزار و ۷۶۶ واحد ایستاد.
اهرم‌های فشار بر شاخص سهام
علاوه بر عقبگرد شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از تصمیم ابتدای هفته خود که معاملات سهام را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار داد، گزارش عملکرد بنگاه‌های بورسی طی مرداد هم به‌طور نسبی بر معاملات بی‌تاثیر نبود. ضمن اینکه جلسه علنی سوال نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهوری هم از متغیرهای اثرگذار بر معاملات بازارها در روز گذشته بود. التهاب بازار ارز و رسیدن نرخ دلار آزاد به مرز ۱۱ هزار تومان از نشانه‌های بازار ملتهب ارز حکایت داشت. پالس منفی این اتفاق نیز به‌طور کمرنگ در بورس تهران آشکار شد که در کنار شوک سیاستی بر شدت عرضه‌های سهام افزود.
شعبده‌بازی «پالایش و پخش»
شامگاه شنبه بود که نامه‌ای از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مبنی بر تعیین قیمت محصولات ویژه این صنعت، اعم از نفتا، لوبکات و وکیوم باتوم بر مبنای ارز بازار دوم منتشر شد و موجی از خوش‌بینی در بین فعالان و کارشناسان اقتصادی نسبت به گشودگی سیاست‌گذار به اصلاح قیمت کالاها را به وجود آورد. این تصمیم از سوی بسیاری از فعالان اقتصادی، خاصه اهالی بورس تهران به معنای گامی اساسی در جهت اصلاح مقررات پس از اعلام بسته جدید ارزی تلقی شد و امیدها را به تعدیل وسیع‌تر قیمت‌ها بر مبنای نرخ‌های تعادلی زنده کرد. در واکنش به این جریان سیاستی که گام دیگرش با برداشتن سقف نوسان قیمت پایه در بورس کالا برداشته شد، تقاضای عمومی در بازار سهام افزایش یافت و شاخص کل رشد قابل ملاحظه ۴۰۰۰ واحدی را در دو روز کاری یکشنبه و دوشنبه ثبت کرد. اما شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی شامگاه دوشنبه طی عقبگردی عجیب از ابلاغیه قبلی، قیمت محصولات فرعی نفت را طبق روال سابق و بر‌اساس ارز مرجع اعلام کرد. مساله‌ای که نه‌تنها سهام تولیدکنندگان بورسی این محصولات را با صف سنگین فروش مواجه کرد، بلکه امید به اصلاح قیمت کالاها در دیگر حوزه‌ها را کمرنگ کرد.
در نتیجه این تصمیم، صبح روز گذشته سریال اطلاعیه‌های شفاف‌سازی از سوی شرکت‌های پالایشگاهی بورس تهران شروع شد و معاملات نمادهای این گروه را متوقف کرد. سرانجام پس از شفاف‌سازی و سپس بازگشایی، موج سنگین عرضه در سهام این گروه شکل گرفت. به این ترتیب سهام تمام تولیدکنندگان موضوع ابلاغیه اخیر «پالایش و پخش» در صدر فهرست طولانی‌ترین صف‌های فروش قرار گرفتند و زیان تقریبا ۱۰ درصدی را به سهامداران خود تحمیل کردند. از آن جمله می‌توان شرکت‌های پالایش نفت اصفهان، تهران، تبریز، بندرعباس و شیراز و پالایش نفت لاوان را مثال زد. در این بین، وضعیت خاص نماد پالایش نفت اصفهان جالب توجه بود. به‌رغم دیگر نمادهای این گروه که با شفاف‌سازی پیش از آغاز معاملات برای ساعاتی در وضعیت متوقف قرار داشتند «شپنا» برای لحظاتی در وضعیت مجاز-ممنوع قرار گرفت اما در نهایت به وضعیت عادی بازگشت و همچون دیگر هم‌گروهی‌ها، ارزش سهامش با توجه به محدودیت مجاز روزانه حدود ۱۰ درصد کاهش یافت و جزو موثرترین نمادها در افت قابل‌توجه شاخص قرار گرفت. به این ترتیب، شاخص گروه پالایشی بورس تهران در پایان معاملات دیروز بیش از ۸ درصد افت کرد.
اما بی‌اعتمادی فراگیر نسبت به تصمیمات خلق‌الساعه سیاست‌گذار نه‌تنها صنعت پالایشگاهی بازار سهام بلکه معاملات دیگر گروه‌های کالایی را تحت‌الشعاع خود قرار داد. به این ترتیب، این فضای هیجانی به دیگر گروه‌های کالامحور بازار هم سرایت کرد و بزرگان این صنایع تحت فشار عرضه قرار گرفتند. گسترش نفت و گاز پارسیان که بخشی از پرتفوی خود را به شرکت‌های پالایشی اختصاص داده است نیز در کنار هلدینگ خلیج فارس از آسیب این تغییرات در امان نماند. گروه فلزات و معدنی‌ها نیز در بین سهامی بودند که در روز گذشته با فشار سنگین فروش مواجه شدند. مروری بر فهرست طولانی‌ترین صف‌های فروش بازار و همچنین جدول نمادهای موثر بر ریزش شاخص کل سهام موید این ادعاست. در جدول تاثیرگذارترین نمادها بر دماسنج بازار، پالایش نفت بندرعباس در صدر نشست و نماد فولاد مبارکه اصفهان در رتبه دوم قرار گرفت و پالایش نفت اصفهان، تهران و همچنین دیگر فلزکار بزرگ بازار یعنی ملی مس ایران در در رتبه‌های بعدی ایستادند.البته ضعف تقاضا در معاملات دیروز بورس کالا نیز در خریدوفروش‌های سهام فلزات و معدنی‌ها بی‌تاثیر نبود. هر کدام از شرکت‌های فولاد خوزستان و فولاد هرمزگان جنوب طی روز گذشته ۷۰ هزار تن تختال تولیدی خود را عرضه کردند که میزان تقاضا ۷۰ تا ۸۰ درصد پایین‌تر از حجم عرضه بود. بنابراین اگرچه دامنه نوسان قیمت پایه طبق دستورالعمل جدید تا ۱۰ درصد افزایش یافته، اما در نبود تقاضای قوی معاملات در همان قیمت پایه انجام شد. معاملات سولفور مولیبدن شرکت ملی مس ایران در معاملات دیروز بورس کالای در سطح قیمت پایه خریدو‌فروش شد.
گزارش‌های عملکرد
یکی از امیدهای فعالان بازار در روزهای اخیر، انعکاس تعدیل قیمت‌ها در آینه عملکرد ماهانه شرکت‌ها بود. اما سایه سنگین شوک قیمت «پالایش و پخش» طی معاملات دیروز مانع از خودنمایی گزارش‌های قابل‌قبول بسیاری از بنگاه‌های بزرگ صنایع کالامحور بازار شد. با این حال، بررسی و مطالعه روند معاملات دیروز حاکی از آن است که سهام آن‌دسته از شرکت‌هایی که در مرداد عملکرد قدرتمندی به لحاظ تولید و مبالغ فروش داشته‌اند در برابر موج ریزشی روز گذشته مقاومت بیشتری از خود نشان داده‌اند.
سوال‌های بی‌پاسخ نمایندگان
همزمان با تشدید هیجان در بازار سهام، رئیس‌جمهوری مهمان مجلس برای پاسخ به ۵ سوال نمایندگان بود. طرح سوال از رئیس‌جمهوری که دهم مردادماه با ۸۰ امضا در جلسه علنی اعلام وصول شد، حسن روحانی را به مجلس کشاند تا به ۵ سوال نمایندگان درباره عدم موفقیت دولت در مدیریت قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریم‌های بانکی، عدم موفقیت دولت در کاهش نرخ بیکاری در چند سال اخیر، رکود اقتصادی شدید چندساله و افزایش روزافزون نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی پاسخ دهد. سرانجام جلسه علنی دیروز برگزار شد و توضیحات رئیس‌جمهوری در مورد افزایش شتابان نرخ ارز، علت رکود اقتصادی، بیکاری و مقابله با قاچاق، نمایندگان را قانع نکرد و به این ترتیب طرح مزبور به دستگاه قضا ارسال شد.از سوی دیگر، مطابق اخبار منتشر شده، طرح استیضاح وزیر صنعت نیز با امضای ۵۱ نفر کلید خورد. عملکرد این وزارتخانه پس از اعلام بسته جدید ارزی و به دلیل ایجاد بستر رانت آفرین به ویژه در بورس کالا شدیدا مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی بود.
رفت و برگشت خودرویی‌ها
همزمان با عرضه سنگین در صنایع کالایی اعم از پالایشی، پتروشیمی و فلزات و معدنی‌ها، تقاضا برای سهام گروه خودرو افزایش یافت. نمادهای این گروه که در روز دوشنبه عمدتا در مدار منفی قیمت قرار داشتند از میانه معاملات دیروز و با پیشتازی «خساپا» با چرخش روند قیمتی مواجه شدند و برای مقاطعی هم صف خرید را تجربه کردند. دیگر نمادهای این گروه نیز به دنبال نوسان «خساپا» در محدوده نزدیک به سقف، وارد محدوده مثبت شدند اما این روند پایدار نماند و در ادامه شاهد افت تقاضا در این گروه و بازگشت بسیاری از نمادهای خودرویی به محدوده منفی بودیم. معاملات گروه خودرو در روزهای اخیر، به‌ویژه پس از اعلام بسته جدید ارزی بر محور گمانه‌ز‌نی‌ها در مورد افزایش قیمت خودرو دنبال شد. در نبود قابلیت‌های بنیادی و کاهش چشمگیر ارزش ریال چشم‌انداز مطلوبی برای صنعت خودرو دور از دسترس به نظر می‌رسد. با این حال توجه فعالان این صنعت در شرایط کنونی معطوف به مواضع سیاست‌گذار و در راس آن شورای رقابت است. در همین راستا، یکی از اعضای شورای رقابت در گفت‌وگو با «ایرنا» اعلام کرد که اگر دولت بپذیرد که ارز موردنیاز با نرخ رسمی ارائه شود، خودروسازان نیز قول داده‌اند که دیگر به‌دنبال افزایش قیمت‌ها نباشند، اما اگر ارزش‌شان تامین نشده یا از بازار ثانویه تامین شود، بسته به میزان وابستگی ارز خودروها، افزایش قیمت رخ خواهد داد.
کام شیرین کوچک‌ترها
در طرف دیگر بازار، دارویی‌ها و سیمانی‌ها و چندین نماد کاشی‌ساز بازار نیز غالبا به لطف تقاضای قوی بر مدار رشد قیمت سهم قرار گرفتند. عملکرد مرداد شرکت‌های سیمانی به پشتوانه افزایش نرخ فروش بیش از ۲۰ درصدی زمینه‌ساز هشتمین صعود متوالی شاخص سیمانی‌ها شد. از طرف دیگر، افزایش قیمت محصولات دارویی که در گزارش عملکرد شرکت‌های زیرمجموعه این صنعت بورسی انعکاس پیدا کرده است نیز در رشد تقاضا گروه دارو طی روز گذشته تبلور یافت. بررسی عملکرد داروسازان بورسی نشان می‌دهد که در برخی موارد قیمت محصولات دارویی بیش از ۸۰ درصد در مردادماه رشد داشته است. اگرچه افزایش قیمت فروش محصولات دارویی در گزارش مرداد عامل رشد قیمت‌ها ارزیابی می‌شود، اما پایداری تقاضای قدرتمند در این گروه مستلزم بررسی وضعیت هزینه‌های این صنعت است.به نظر می‌رسد که بار هزینه‌های مالی در اغلب شرکت‌های این گروه مانع اصلی رشد سودآوری دارویی‌هاست. ضمن اینکه وعده دولت در جهت کنترل تورم دارو به‌عنوان کالای اساسی، دست‌کم تا فروردین‌ماه سال بعد مانع مهم دیگر در جهت بهبود سودآوری این صنعت ارزیابی می‌شود.
بازار جهانی در نقطه کور
نگرانی بورس‌بازان از تحولات اقتصاد داخلی مانع از توجه به روند رو به رشد قیمت فلزات در بازار جهانی طی روز گذشته شد. بهای فلزات رنگین در معاملات دیروز بورس تهران، به‌ویژه پس از بازگشایی بورس فلزات لندن به‌طور نسبی افزایش یافت. هر تن روی در معاملات دیروز بورس فلزات لندن به بالای مرز ۲۵۵۰ دلار رسید. آلومینیوم با رشد بیش از ۵/ ۱ درصدی به بالای مرز ۲۱۰۰ دلار در هر تن بازگشت. همچنین قیمت مس نیز پس از دو هفته با رشد محسوس حدود ۳/ ۱ درصدی از مرز ۶۱۵۰ واحد عبور کرد. با این‌حال صعود قیمت‌های جهانی چندان توجه سهامداران را جلب نکرد.
از صنایع بورسی چه خبر؟
بررسی روند صنایع بورسی طی معاملات روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ صنعت مورد بررسی، ۱۶ صنعت با افزایش شاخص همراه شدند و در مقابل شاهد افت شاخص ۱۹ صنعت بورسی بودیم. گروه پالایشی که در روزهای اخیر رشدهای محسوسی را تجربه کرده بود، در این روز با متوسط ریزش ۲/ ۸ درصدی، عنوان بیشترین افت شاخص را به نام خود ثبت کرد. انتشار خبر آزادسازی نرخ خوراک در روزهای یکشنبه و دوشنبه سبب شده بود تقاضای مناسبی برای سهام تولیدکنندگان این محصولات، شامل نمادهای «شپنا»، «شبندر»، «شبریز»، «شتران»، «شراز» و «شاوان» ایجاد شود. تقاضایی که به تشکیل صف‌های طولانی خرید در این نمادها منجر شده بود. روز گذشته اما به دنبال بازگشت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به روال سابق، فشار فروش سنگینی نه تنها بر نمادهای زیرمجموعه این گروه، بلکه بر کلیت بازار حاکم کرد. گروه‌های کوچک بازار اما دیروز معاملات مثبتی را پشت سر گذاشتند. در این میان گروه استخراج نفت و گاز با تک نماد «حفاری» در صدر جدول بازدهی روزنامه قرار گرفت. گروه فنی و مهندسی نیز با دو نماد «رتکو» و «رمپنا» رشد بیش از ۴ درصدی را در کارنامه روز سه‌شنبه ثبت کرد. گروه محصولات چوبی با تک‌نماد «چفیبر» نیز در این روز توانست با رشد ۲ درصدی همراه شود.
بازگشت حقوقی‌ها پس از ۶ روز
روز سه‌شنبه، پس از ۶ روز غلبه معامله‌گران خرد در سمت خرید سهام، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران عمده رقم خورد و افزون بر ۱۲۴ میلیون سهم به ارزش ۷۳ میلیارد تومان از سبد سهام معامله‌گران حقیقی به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. بیشترین خالص خرید توسط سهامداران عمده در نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی به ثبت رسید. به این ترتیب خالص خرید حقوقی‌ها در میان فلزی‌ها به ۳۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان رسید. گروه محصولات شیمیایی نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت حدود ۱۹ میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها بودند. پالایشی‌ها دیگر گروهی بودند که با خالص خرید ۱۵ میلیارد تومانی توسط معامله‌گران عمده بازار همراه شدند.
در صدر خرید معامله‌گران حقوقی، تمایل به جمع‌آوری سهام شرکت ملی مس ایران قرار داشت. خالص خرید حقوقی‌ها در نماد مزبور به ۳۸ میلیون و ۷۵۰ هزار سهم به ارزش حدود ۱۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بالغ شد. نماد معاملاتی شرکت فولاد خوزستان نیز در این روز شاهد جابه‌جایی ۱۱ میلیون و ۱۱۲ هزار سهم به ارزش ۱۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بود. نماد معاملاتی شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان از دیگر نمادهای دیروز بورس تهران بود که مورد اقبال معامله‌گران عمده بازار قرار گرفت. به این ترتیب دیروز حدود ۲۲ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم «پارسان» به ارزش ۹ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان به پرتفوی حقوقی‌ها اضافه شد. در آن‌سوی بازار نماد معاملاتی گروه مپنا شاهد جابه‌جایی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم به ارزش ۱۰ میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. نماد معاملاتی سرمایه گذاری صنعت بیمه از دیگر نمادهای دیروز بازار سهام بود که مورد توجه سهامداران حقیقی قرار گرفت. بر این اساس افزون بر ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار سهم «وبیمه» به ارزش ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان از پرتفوی معامله‌گران حقوقی به سبد سهام حقیقی‌ها افزوده شد. در مجموع نیز دیروز این گروه‌های کوچک بازار همچون گروه فنی و مهندسی، سایر مالی و استخراج نفت و گاز بودند که مورد توجه معامله‌گران خرد قرار گرفتند.
ارسال نظر