فعالان بازار سهام در چند روز گذشته، بیش از هر عامل دیگری به متغیرهای درونی بازار توجه داشته‌اند. شکل‌گیری چنین شرایطی مرهون تلاش‌های دیپلماتیک وزارت خارجه برای حفظ برجام در روزهای اخیر و به دنبال آن، فروکش‌کردن هیجانات کاذب بازیگران بازار در مواجهه با تلاطم‌های سیاسی است. از نحوه مسیریابی نقدینگی بین صنایع و سهام مختلف، به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام، چنین برداشت می‌شود که سهامداران برآورد مثبتی از سرنوشت توافق هسته‌ای در مذاکره با قدرت‌های اروپایی دارند. این فرآیند منجر به خودنمایی متغیرهای بنیادی در معادلات کنونی بازار شده است، به‌ویژه که جریان اطلاعات در بازار سهام روزهای پرترافیکی را تجربه می‌کند.

 سودای ناکام سودهای موقت

از مهم‌ترین‌ رویدادهای بورس تهران در روز گذشته، انتشار صورت‌های مالی غول‌های خودروساز بود. شرکت‌های سایپا و زامیاد صورت‌های مالی حسابرسی‌نشده خود برای سال ۹۶ را طی روز گذشته روانه سامانه اطلاع‌رسانی ناشران کردند. بررسی صورت‌های مالی این دو شرکت نشان می‌دهد «خساپا» و «خزامیا» به‌رغم پیش‌بینی سود برای سال ۹۶ عملا این سال را با زیان پشت‌سر گذشته‌اند. شناسایی زیان ۲۵۶ ریالی از سوی خودروسازی سایپا و همچنین زیان ۱۴۷ ریالی زامیاد منجر به تعلیق نمادهای مزبور از سوی نهاد ناظر در روز گذشته شد. این رویداد موجب ارسال سیگنال منفی به بازار و در نتیجه فشار عرضه در سهام صنعت خودرو شد. اغلب نمادهای این صنعت در معاملات دیروز با افت قیمت سهم مواجه شدند و زمینه را برای تنزل تقریبی ۲ درصدی شاخص این گروه فراهم کردند. «دنیای‌اقتصاد» پیش از این نیز به ماهیت هیجانی معاملات صنعت خودرو اشاره کرده بود. در دو هفته اخیر به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام شاهد حرکت محسوس نقدینگی به سمت سهام این صنعت بودیم. اما عملکرد دو شرکت سایپا و زامیاد به شهادت صورت‌های مالی آنها در روز گذشته نشان داد که جریان نقدینگی در این گروه موج موقتی بود که برخی سهامداران در سودای سودهای کوتاه‌مدت آن را رقم زدند.

 نمایش کم‌فروغ پالایشی‌ها

علاوه بر معاملات منفی در صنعت خودرو، گروه پالایش بورس تهران نیز در مدار منفی دادوستدهای خود را ادامه داد. دیروز اغلب نمادهای این گروه با افت قیمت به کار خود پایان دادند و در نتیجه افت ۳۶/۰‌درصدی شاخص صنعت پالایشی را رقم زدند. با توجه به جذابیت قیمت‌های جهانی نفت جهت تقویت سودآوری شرکت‌های این صنعت، انتظار می‌رود تقاضا قدرت بیشتری در معاملات این گروه نشان دهد؛ اما برآیند دادوستدها در این صنعت نشان می‌دهد فعالان بازار، روز گذشته تمایل چندانی به خرید سهام این صنعت نداشتند. اما بررسی دقیق‌تر، معاملات این گروه به ویژه پس از انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های پالایش نفت اصفهان و تهران نشان می‌دهد عملکرد این شرکت‌ها برای سال قبل انتظار سهامداران را برآورده نکرده است.

 سیگنال‌های بورس کالا به فولادی‌ها

چنان‌که گفته شد نماگر کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز به لطف رشد قیمت سهام در اغلب نمادهای گروه فلزات اساسی و معدنی افزایش یافت. لیدر گروه فلزات، یعنی نماد «فولاد» در روز گذشته ضمن جذب نقدینگی قابل‌توجه، بیشترین اثر مثبت را بر دماسنج اصلی بازار بر جای گذاشت. استقبال فعالان حقیقی بازار از سهام شرکت فولاد مبارکه در روز گذشته را باید در قیمت‌گذاری محصولات «فولاد» در بورس کالا جست‌وجو کرد.

در واقع، اختلاف قیمت پایه و پایانی محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا در معاملات دیروز حاوی این پیام مثبت به سهامداران بود که بازار همچنان به قیمت‌های جهانی محصولات فولادی و روند نرخ مبنای ارز خوش‌بین است. برآیند این اتفاقات در بورس کالا منجر به استقبال فعالان بازار به‌ویژه سهامداران حقیقی از غول فولادی بورس تهران شد. در دیگر سهام گروه فلزات نیز شاهد رشد قیمت سهم بودیم. بازگشایی مثبت بازارهای جهانی در روز گذشته و افزایش قیمت فلزات پایه، از جمله فلز مس، روی و سرب منجر به افزایش تقاضا و رشد ارزش سهام وابسته در بورس تهران شد، از این‌رو قیمت در نمادهایی نظیر «فملی» و «فاسمین» و دیگر سهام مرتبط با این فلزات در روز گذشته افزایش یافت و ضمن تقویت شاخص صنعت فلزات اساسی، در رشد شاخص کل نیز اثرگذار ظاهر شدند.

نگاهی به تغییر مالکیت‌های روز دوشنبه

بررسی روند خرید و فروش‌های صورت گرفته میان بازیگران بازار در جریان معاملات روز گذشته نشان از تداوم حمایت‌های حقوقی‌ها دارد. به این ترتیب روز گذشته خالص خرید معامله‌گران عمده به حدود ۷ میلیارد تومان رسید.  بررسی جزئیات جابه‌جایی‌‌ها نشان از آن دارد که حقوقی‌ها بیشترین تمایل را به خرید سهام گروه پالایشی نشان دادند ‌طوری‌که تغییر مالکیت بیش از ۵ میلیارد تومانی از سبد سهامداران حقیقی به پرتفوی معامله‌گران حقوقی این صنعت را شاهد بودیم. بیشترین خرید صورت گرفته نیز در نماد پالایش نفت اصفهان بود که به‌نظر می‌رسد این خرید بیشتر جنبه حمایت از سهام مزبور را داشت. در همین راستا تغییر مالکیت بیش از یک میلیارد تومانی در مسیر پرتفوی حقیقی به حقوقی را در دو نماد پالایش نفت تهران و تبریز شاهد بودیم.