با راه‌اندازی و تقویت صندوق‌های کالایی رخ می‌دهد
بازار کالا میزبان سرمایه‌های راکد
مصداق عینی نیاز به صندوق‌های کالایی
بازارهای جهانی روند آرامی را پشت سر می‌گذارند و بعد از افت شدیدی که این بازارها در ماه‌های اخیر تجربه کرده بودند اکنون مسیرخوبی در پیش گرفته‌اند. درحال‌حاضر شاخص دلار از نقطه اوج سه ماهه خود که در ماه ژوئن در رقم ۱۵/ ۹۸ واحد تجربه شد پایین‌تر آمده و آخرین رقم آن ۸/ ۹۶واحد اعلام شده است. نفت آمریکا در مدت یک ماه گذشته ۱۵ درصد و نفت برنت ۹ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. طلا ۶ درصد رشد کرده و شاخص فلزات لندن ۶۲/ ۱ درصد رشد را در کارنامه خود ثبت کرده است.
آمارها نشان می‌دهند شاخص CRB نیز در یک ماه گذشته ۶ درصد افزایش یافته است. به عبارتی ساده‌تر بازارهای کالایی در مقایسه با ماه‌های اخیر روند متعادل تری در پیش گرفته و از رکودی که آن را تهدید می‌کرد تا حدی خود را کنار نگه داشته است. کارشناسان معتقدند دولت ترامپ تمام تلاش خود را خواهد کرد تا رکود را به بعد از انتخابات ۲۰۲۰ بکشاند و به همین دلیل پایمردی بازار سهام در این کشور مانع از افتادن اقتصاد در گرداب رکود شده است. به‌عنوان مثال طی هفته قبل اغلب بازارهای پایه مثبت بودند. طی هفته گذشته مس ۴/ ۱ درصد، سرب ۳۶/ ۶، آلومینیوم یک درصد، روی ۳/ ۱، نیکل ۱/ ۸ و سنگ‌آهن ۷/ ۲ درصد رشد را از سر گذرانده‌اند. تنها قیمت قلع بود که در بازار فلزات پایه به اندازه ۸۲/ ۰ درصد کاهش یافت.
این به معنای آن است که بازار شرایط مساعدی دارد و بازارهای آتی کالا نیز نشان می‌دهد فعلا امیدواری به بازار بازگشته است. در این بین اما موضوعی که همواره در کشورهای توسعه‌یافته دنیا مدنظر فعالان این بازارها است توجه ویژه به حفظ توازن بین نیاز بازار و موجودی کالاها است. درحال‌حاضر بعد از یک دوره نسبتا طولانی قرار داریم که قیمت‌ها مدام روند کاهشی به خود گرفته بود و حالا تجربه نشان می‌دهد زمان خرید کالاها از کف است. اما کف‌نشینی بازارها به دلیل ضعف اقتصادی که در چین به وجود آمده و رشد اقتصادی و شاخص خرید مدیران را در این کشور با افت روبه‌رو کرده در تناقض است.
به عبارتی این موضوع می‌تواند تمایل به خرید از کف را تحت تاثیر خود قرار دهد. در نتیجه باید گفت شرایط نوساناتی را در بازارهای کالایی ایجاد می‌کند که این نوسانات باید به‌وسیله ابزاری خاص کنترل شود. کارشناسان برای این منظور و برای جلوگیری از افت و خیزهای شدید در بازارهای کالایی مدل صندوق‌های کالایی را پیشنهاد می‌کنند که در ایران نیز نمونه‌هایی از آن وجود دارد و اخیرا نیز راه‌اندازی صندوق کالایی مبتنی بر کالاهای کشاورزی مطرح شده است. کارشناسان می‌گویند ریسک‌های ناشی از ناپایداری در فضای اقتصادی باعث شده قیمت نفت را نتوان به خوبی پیش‌بینی کرد. سرمایه‌گذاری در معادن پرریسک شده و بازده آن کاهش یافته است. قیمت برخی مواد معدنی مثل سنگ‌آهن مرزهای ۵ ساله را پشت‌سر گذاشته است و فلزات گرانبها بدون دلیل خاص و روشن درحال رشد قیمت هستند. از طرفی ریسک‌های ژئوپلیتیکی را که بسیار در مقایسه با گذشته افزایش یافته نباید فراموش کرد. از طرف دیگر بعد از یک دهه نرخ‌های بهره پایین حال بازارهای مالی و سهام در حال شناسایی قیمت‌ها هستند و همین مساله شکل بازارهای کالایی را نیز تغییر می‌دهد. در چنین شرایطی اغلب کارشناسان اقتصادی می‌گویند هرچند کالا به میزان مناسب وجود دارد اما باید به ذخیره‌سازی گروه‌های کالایی اندیشید، زیرا به ریسک نگهداری آن می‌ارزد. به عبارتی کالا می‌تواند در قالب یک سبد سرمایه‌گذاری در برابر افزایش تورم یا در شرایط عدم اطمینان استفاده شود. در این ارتباط کارشناسان می‌گویند درست است که تقاضا برای کشورهایی مثل چین که تا پیش از بحران جهانی یکی از کشورهای پرتقاضا برای کالاها بود – و البته هنوز هم هست – کاهش یافته اما واقعیت آن است که با همین میزان تقاضا در دنیا باز هم ذخیره‌سازی این قبیل محصولات از اهمیت زیادی برخوردار است. سرمایه‌گذاران با این استدلال که کشورهای نوظهوری هستند که با رشد جمعیت و تقاضای بالا روبه‌رو هستند، بنابراین ناامیدی از کاهش رشد تجارت با این کشور بی‌مورد است و باید شرایط را برای متعادل ساختن بازار از طریق صندوق‌های کالایی و سایر ابزارها تامین کرد. سرمایه‌گذاران به دنبال مجموعه‌ای از کالاها، مواد اولیه و منابع طبیعی، حامل‌های انرژی، فلزات، فولاد و آهن هستند، بنابراین تشکیل صندوق‌هایی مبتنی بر کالاهای مورد نیاز صنایع پایین‌دستی برای جلوگیری از بروز رکود در اقتصاد ایران اهمیت دارد. مجامع معتبر دنیا نیز به‌دنبال آن هستند تا صندوق‌های امنی برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی مانند انرژی و نفت ایجاد کنند تا بتوانند مانع از رکود یا کمبودهای اقتصادی سیاسی جوابگوی نیاز بازار باشد و از نوسانات نیز بکاهد. به خصوص این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که ریسک‌های ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک بازار یک کالای خاص را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند و استفاده از مکانیزم صندوق‌های کالایی می‌تواند ریسک‌های موجود و ناگهانی را تا حدی کاهش دهد یا مدیریت کند. طلا نیز از جمله کالاهایی است که هر از گاهی در معرض نوسانات شدید قیمتی قرار می‌گیرد. صندوق کالایی مبتنی بر طلا در دنیا از فعالیت دقیق‌تر و جدی‌تری برخوردارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در برابر متغیرهایی مانند تورم یا در شرایط نبود اطمینان اقتصادی نقش متعادل‌کننده‌ای در پیش می‌گیرند که می‌توانند سبد دارایی سرمایه‌گذار را از نوسانات و افت و خیزها حفظ کنند. صندوق‌های کالایی مبتنی بر کالاهای کشاورزی که چند روز است گفت‌وگوهایی پیرامون راه‌اندازی و تقویت آنها در ایران نیز به گوش می‌رسد همین اثرات را به همراه خواهند داشت. زعفران، زیره، گندم، شکر، ذرت، غذای دام و طیور، محصولات دامی و خیلی محصولات دیگر وجود دارند که توانایی آن را دارند که به یک جریان سرمایه‌گذاری تبدیل شوند و منابع مالی را به سمت خود جذب کنند. پرواضح است که سرمایه‌گذاری در این محصولات اولا سرعت بازگشت بالایی دارد و سود ناشی از این سرمایه‌گذاری به سرعت بازمی‌گردد و ثانیا با زندگی مردم در تماس نزدیک است، بنابراین همیشه با حجم بالایی از تقاضا مواجه بوده و رکود در آن معنا ندارد. برآوردها نشان می‌دهند جمعیت جهان به ۵/ ۹ میلیارد نفر تا ۲۰۵۰ می‌رسد در نتیجه تقاضای آینده برای محصولات کشاورزی و صنایعی که با زندگی مردم در ارتباط نزدیک هستند همیشه محل خوبی برای جذب منابع مالی است. البته ریسک‌های خاص خود را هم دارند به‌عنوان مثال مهاجرت و شهرنشینی و همچنین خشکسالی و بیابان‌زایی دو تهدید برای محصولات کشاورزی هستند. اما در میان مدت با توجه به اینکه دلار روند تضعیف شدن خود را آغاز کرده انتظار می‌رود چهار گروه کالایی یعنی نفت و انرژی، کالاهای پایه فلزی، کالاهای صنعتی و کالاهای کشاورزی با رشد قیمت روبه‌رو شوند و این مساله سرمایه‌گذاری در صندوق‌های کالایی مبتنی بر آنها را توجیه‌پذیر می‌سازد. به علاوه رشد اقتصادی دنیا هم مثبت است و اگر رکود اقتصادی در دنیا با اقداماتی که در حوزه تجارت صورت گرفته رخ ندهد روند خروج از رکود که از سال ۲۰۱۴ آغاز شده ادامه خواهد یافت.
ارسال نظر