چه عواملی بر کاهش موجودی مواد اولیه غیرمعدنی فولاد اثر گذاشته است؟
نگرانی‌های حاکم بر عرضه آهن قراضه
حلقه بازار مواد اولیه مورد مصرف در صنعت فولاد کشور
به عقیده بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان حوزه مسکن کشور این حوزه سال آتی سالی رکودی و تورمی را پیش روی خود خواهد داشت. ناتوانی دولت در حمایت موثر و مفید از طریق اعطای تسهیلات بانکی با شرایط منطقی نرخ سود پایین و بازپرداخت طولانی‌مدت از متقاضیان واقعی مسکن در کشور از یکسو و کاهش توان خرید مسکن توسط متقاضیان واقعی به علت کاهش شدید سطح درآمد و توامان افزایش سرسام‌آور هزینه خرید مسکن از سوی دیگر منجر به حذف انگیزه معامله توسط قسمت قابل توجهی از متقاضیان واقعی مسکن در کشور شده است.از طرفی هر‌از‌گاهی نیز به هر بهانه‌ای بر قیمت مسکن افزوده می‌شود؛ روندی بسیار آرام و خزنده اما بسیار کارآمد در ایجاد سیگنال‌های منفی و ناامیدکننده و مایوس‌کننده برای متقاضیان واقعی مسکن در کشور.به این ترتیب نمی‌توان دورنمای پر‌رونقی را در حوزه مسکن کشور انتظار داشت؛ دورنمایی که در سال آتی ساخت و باز‌ساخت مسکن را بار دیگر کاهش می‌دهد تا با رخت بر بستن انتظارها از این حوزه، بازار آهن قراضه شاهد افول یکی از بزرگترین و باکیفیت‌ترین عرضه‌کنندگان این محصول، حاصل از تخریب و ساخت مسکن در کشور باشد.وجود مسائل و مشکلات و معضلات کوچک و بزرگ در سطوح خرد و کلان اقتصاد کشور از گذشته در کنار سوء‌تدبیر مدیران اقتصادی کشور از یکسو و تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا از سوی دیگر منجر به کند شدن چرخش صنعت قراضه کشور شده است؛ امری که روز‌به‌روز بر گستردگی و عمق آن افزوده می‌شود.
تجهیزات فرا‌ساحلی، تجهیزات ساحلی، تجهیزات ترانزیت دریایی، کشتی‌سازی، خودرو‌سازی، لوازم خانگی، قطعات پیش‌ساخته صنعتی و بسیاری از صنایع دیگر که از جمله بخش‌هایی هستند که با بازگشت رونق به آنها می‌توانند عرضه‌کننده ضایعات با کیفیتی حاصل از تولید باشند؛ حال آنکه چنین رونقی همواره طی سالیان گذشته در انتظار رفع مسائل و مشکلات و معضلات ریشه‌ای و بنیادین و اساسی در سطح اقتصاد بوده است و در این راه در انتظار سیاست‌ها و تدابیر مدیران اقتصادی کشور است. با این حال باید خود را آماده رویارویی با اتفاقات بزرگتر - آن هم با وجود تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا علیه ایران - کنیم. حال آنکه نگاه بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان حوزه اقتصاد به صنعت فعلی کشور با نگرانی و تردیدهایی همراه است که آیا صنعت یارای چنین مقابله‌ای را دارد یا خیر.
شاید تنها با قطعیت بتوان گفت که فعالان بازار آهن قراضه همچنان باید چشم به بازار ضایعات خانگی داشته باشند؛ عرضه‌کننده‌ای که اگر چه از نظر حجمی بسیار حجیم است اما از سطح نازلی از کیفیت برخوردار است. البته نباید فراموش کرد که ضایعات خانگی رابطه‌ای مستقیم با میزان مصرف و تقاضا برای کالاهای مصرفی از سوی جامعه دارد که خود متاثر از سطح رفاه عمومی جامعه و سطح درآمد جامعه است؛ سطح درآمدی که حالا از یکسو عوامل بسیاری آن را تهدید می‌کند و از سوی دیگر افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها را در مقابل خود می‌بیند، تا بدین ترتیب سیاست صبر و انتظار و احتیاط را از سوی جامعه به دنبال داشته باشد که تهدیدی برای میزان تقاضا و مصرف به شمار می‌رود. در شرایط و اوضاع و احوال فعلی حاکم بر بازار آهن قراضه، واردات این محصول می‌توانست کمک شایان توجهی به تعادل و نظم‌بخشی به ساختار این بازار کند که متاسفانه این امر نیز به فراموشی سپرده شده است. البته توجه و پرداختن و اجرای چنین موضوعی نیز در درجه اول تصمیمی بزرگ و عزمی جدی و راسخ از سوی مدیران مربوطه و برنامه‌ریزی علمی و منسجم را در درجه دوم می‌طلبد که بنا بر تجارب سال‌های گذشته نه تصمیم و عزم و اراده‌ای از سوی مدیران به چشم می‌خورد و نه اساسا برنامه‌ای در این زمینه وجود دارد؛ ضمن آنکه این راهکار راهبردی بلند مدت بوده و نمی‌توان آن را در کوتاه مدت مورد استفاده و بهره‌برداری قرار داد.
به عقیده بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان حوزه مواد اولیه معدنی انتظار پدیدار شدن پارامتری موثر که بتواند تاثیری گسترده و عمیق بر این بازار داشته باشد برای این حوزه متصور نیست و کماکان در سال آتی نیز این بازار به نسبت بازار آهن قراضه (مواد اولیه غیرمعدنی) آرامش نسبی بیشتری را در پیش رو خواهد داشت. بنابراین برای بازار مواد اولیه غیرمعدنی سال آتی با شاخصه‌های زیر همراه خواهد بود:
۱) تضعیف منابع عرضه‌کننده آهن قراضه
۲) احتمال حذف برخی از منابع عرضه‌کننده آهن قراضه
۳) کاهش سطح کمی آهن قراضه عرضه شده در بازار
۴) کاهش سطح کیفی آهن قراضه عرضه شده در بازار
۵) رشد بلند مدت قیمت آهن قراضه به علت کمبود آن از یک سو و رقابت شدید بر سر تصاحب آن از سوی شرکت‌های ذوب فولاد
۶) نوسان قیمت مداوم و افزایش و ریزش مستمر قیمت آهن قراضه در حلقه شرکت‌های ذوب و نورد در صنعت فولاد کشور.
با چنین وضعیتی در بازار مواد اولیه مورد مصرف در صنعت فولاد کشور شرایط و اوضاع و احوال شرکت‌های ذوب و نورد فولاد با دشواری‌ها و سختی‌ها و پیچیدگی‌های عمیق‌تری روبه‌روخواهد بود. از یکسو شرکت‌های ذوب و نورد فولاد باید خود را برای یک جنگ تمام عیار در بازار مواد اولیه برای حفظ سهم و جایگاه خود و همچنین ارتقا و افزایش این سهم آماده سازند و از سوی دیگر به اتخاذ سیاست‌های علمی و منطقی در مقابل فشار رقبا روی آورند؛ ضمن آنکه شرکت‌های ذوب فولاد به عللی که در فوق در زمینه کلیت بازار مواد اولیه به آن اشاره شد ناچار به خرید گران آهن قراضه و به تبع آن شرکت‌های نورد فولاد مجبور به خرید گران شمش فولاد خواهند بود. این درحالی است که قطعا شاهد افزایش برخی از هزینه‌های جاری خود از جمله هزینه‌های مرتبط با نیروی انسانی، انرژی و ارزش افزوده خواهند بود. کاهش سطح تولید به علت ضعف در تقاضای محصولات میانی فولاد، افزایش زمان خواب محصول در انبار از زمان تولید تا فروش و افزایش زمان بازگشت سرمایه نیز از جمله نکاتی هستند که شرکت‌های ذوب و نورد فولاد باید مد نظر خود قرار دهند. شایان ذکر است که این موضوعات برای شرکت‌های نورد فولاد با شدت بیشتری همراه خواهد بود.
سالی همراه با فضایی مه‌آلود و ناشفاف
پیش‌بینی ادامه روند رکود تورمی در حوزه مسکن کشور با نگاهی به عللی که در فوق به آن اشاره شد مورد بررسی واقع شد اما پیش‌بینی ادامه شرایط و اوضاع و احوال حاکم و جاری بر حوزه صنعت کشور چگونه خواهد بود؟ در پاسخ به این سوال می‌توان موارد زیر را به‌عنوان پیش‌بینی مطرح کرد:
۱) ادامه اوضاع و احوال رکود کنونی و کندی در اجرای پروژه‌های عمرانی کشور
۲) امکان صادرات موردی محصولات فولادی با بازگشت تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران
۳) نبود یک سیاست واحد و منسجم مشخص و برنامه‌های علمی و منطقی در مقابله با عوامل و فاکتورهای دارای تاثیر منفی بر صنعت فولاد از سوی مدیران سیاست‌گذار و تصمیم‌ساز در این صنعت.
با توجه به موارد فوق متاسفانه باید گفت فضای حاکم بر صنعت فولاد در سال آینده فضایی روشن برای فعالان این عرصه نخواهد بود.
ارسال نظر