موتورهای نوظهور رشد در بازار فولاد

عوامل نوظهور در بازارهای جهانی، عواملی هستند که طی مرور زمان و با رشد سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه فولاد میان فعالان بازارها شکل می‌گیرند و عواملی از پیش تعیین‌شده نیستند. در واقع این اتفاقات و روند بازار است که به بروز این عوامل منجر می‌شود و باعث تعریف معانی جدیدتر از کنش‌ها و واکنش‌ها در بازارها می‌شود و در ادامه شدت تاثیر‌گذاری این عوامل در بازارها هستند که میزان پایداری و روند تبدیل شدن به عاملی ثابت را درخصوص این مولفه‌ها تعیین می‌کنند. یکی از عوامل نوظهور تاثیرگذار بر روند قیمتی بازارهای جهانی فولاد عامل «تنش تجاری» است. در توضیح این مولفه باید گفت طبق آنچه در گزارش سازمان جهانی فولاد آمده، این عامل حول و حوش بحث نرخ بهره‌ اروپاییان است و رابطه آن با نرخ بهره آمریکا که تعیین می‌کند با چه نرخ بهره‌ای پول باید در دنیا جابه‌جا‌ شده و از طریق تسهیلات بانکی در اختیار فعالان اقتصادی قرار بگیرد تا متناظر با آن بتوان در قالب تجارت یا تامین مالی تجاری از این امکانات استفاده کرد. این موضوع به‌عنوان یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در بازار جهانی فولاد مطرح است و در واقع نتیجه برآمده از دل این تنش تجاری یکی از عوامل تاثیرگذار نوظهور در مسیر آینده بازار فولاد خواهد بود. اما عامل نوظهور دیگر که در بازارهای جهانی فولاد تاثیرگذار است را می‌توان در فاکتورهایی همچون پول دیجیتال، پول‌های منطقه‌ای و سوآپ‌‌های ارزی دانست که هفته گذشته در گزارشی به بررسی بخشی از آن پرداختیم.

روند تاثیرگذاری عوامل نوظهور در بازارهای جهانی فولاد به شیوه‌ای است که کارشناسان معتقدند این عوامل فاکتورهای مهم دیگری همچون شاخص دلار و قیمت نفت را طی مرور زمان تحت‌تاثیر خود قرار خواهد داد، با این حال نقش برجسته قیمت نفت به‌عنوان مهم‌ترین سوخت فسیلی دنیا و از سوی دیگر شاخص دلار را هنوز نمی‌توان نا‌دیده گرفت.به گزارش «دنیای‌اقتصاد» شاخص دلار طی هفته گذشته همچنان به روند صعودی خود ادامه داد و به رقم ۲۰/ ۹۱ واحد رسید و به این ترتیب در یک بازه هفتگی ۴/ ۱ درصد رشد را از سرگذراند.‌ از سوی دیگر نفت آمریکا به ۶۸ دلار و ۱۰ سنت رسید و در یک هفته گذشته بیش از ۵/ ۴ درصد رشد را تجربه کرد. این در حالی است که قیمت نفت برنت با رشد ۹/ ۵ درصدی به ۷۴ دلار و ۲۱ سنت رسید که نشان می‌دهد این دو شاخص با روند صعودی روبه‌رو‌ است. با این حال قیمت فولاد در بازارهای جهانی در روزهای پایانی هفته روند صعودی به خود گرفته درحالی‌که در روزهای پیش از آن شاهد میل کاهشی در بازار مذکور بودیم.

در این‌باره و درخصوص اثرگذاری «قیمت نفت» روی بازارهای جهانی فولاد، کیوان جعفری‌طهرانی کارشناس ارشد بازارهای جهانی فولاد و سنگ‌آهن به «دنیای‌اقتصاد» گفت: از آثار مشهود و کاربردی که افزایش قیمت نفت روی بهای فولاد می‌گذارد می‌توان از یک سو به افزایش قیمت سوخت کشتی، و افزایش هزینه حمل دریایی از سوی دیگر اشاره کرد که به افزایش قیمت تمام شده انتقال بار منتهی خواهد شد. در طرف دیگر، اما عامل دیگر شاخص دلار است، به‌طوری‌که افزایش آن تاثیری معکوس بر روی فولاد و بقیه کامودیتی‌ها دارد.  به گفته وی با این حال مولفه‌هایی که بر روند قیمت فولاد تاثیر می‌گذارند بیش از شاخص دلار و قیمت نفت هستند، به‌عنوان مثال «عرضه و تقاضا» همچنان مهم‌ترین اصل در تمام معادلات اقتصادی است، به‌طوری‌که در سطح بازار داخلی اگر بخواهیم روند تغییرات شاخص دلار و نفت را مورد بررسی قرار دهیم باید گفت در حال حاضر با توجه به اینکه قیمت سوخت افزایش پیدا کرده، انتظار داریم که محموله‌های فله از بندرعباس به چین افزایش نرخ حمل پیدا کند؛ ولی مشاهده‌ای میدانی در بندرعباس چه در خصوص کشتی‌های صادرکننده سنگ‌آهن و چه درمورد کشتی‌های حمل فولاد ( به طور همزمان حداقل ۶-۵ کشتی در این بندر واقع است که در حال بارگیری هستند)، نشان از کاهش قیمت حمل دریایی به علت کاهش تقاضا نسبت به قبل از تعطیلات نوروز دارد، یعنی کاهش تقاضا اثر بیشتری نسبت به افزایش قیمت سوخت روی حمل دریایی دارد و وقتی تقاضا کم می‌شود، نرخ حمل دریایی حتی با افزایش قیمت سوخت کاهش می‌یابد.

وی در ادامه با اشاره به نرخ حمل دریایی می‌گوید: اما درخصوص نرخ حمل دریایی و با توجه به عواملی که گفته شد، در وهله دوم بسته به موجود بودن یا عدم حضور کشتی‌ها نرخ حمل دریایی تعیین می‌شود، به این معنا که وقتی تقاضا بالا و تراکم از نظر تعداد کشتی‌هایی که می‌خواهند به منظور بارگیری به اسکله ورود کنند زیاد یا کم باشد، تاثیر این دو مولفه به مراتب از تاثیر افزایش قیمت نفت و سوخت بیشتر است، به‌طوری‌که هرچند قیمت نفت بالای ۷۰ دلار رفته است ولی به علت تقاضای کمتر محموله‌های صادراتی باعث عدم افزایش متناسب قیمت فولاد شده است. طهرانی درخصوص اتفاق مهمی که در حال‌حاضر برای صادرکنندگان ایرانی فولاد به‌وجود آمده و روند صادرات را با چالش‌هایی مواجه کرده، می‌گوید: خیلی از صادرکنندگان ایرانی از زمانی که ارز تک‌نرخی اعلام شد، بر سر دوراهی مانده‌اند، در این‌باره بخش دولتی مجبور است ارز حاصل از صادرات را با نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان وارد کند و بخش خصوصی در این باره بر سردوراهی مانده است، چرا‌که به همان نسبت حجم صادرات کاهش پیدا کرده تا یک وضعیت ثبات نسبی ایجاد شود، با این حال باور من درخصوص این اتفاق این است که به‌طور طبیعی یک دوره‌ گذار باید طی شود و نیاز به یک زمان حس می‌شود.

طهرانی درخصوص تاثیراتی که شاخص دلار بر بازار داخلی فولاد می‌تواند داشته باشد، می‌گوید: تاثیر افزایش شاخص دلار حداقل در ایران از نظر من کمتر از افزایش نرخ نفت است که باعث افزایش نرخ بانکر(حمل دریایی) می‌شود، درخصوص فولاد هم با توجه به اینکه ما از سوخت فسیلی استفاده نمی‌کنیم، طبیعتا در آن مورد خاص تاثیر افزایش قیمت نفت در رابطه با افزایش نرخ فولاد باز‌هم پایین است.وی درخصوص عوامل دیگر که در روند قیمت فولاد تاثیرگذار هستند، می‌گوید: بررسی‌های گسترده‌تر درخصوص عوامل تاثیرگذار روی قیمت فولاد نشان می‌دهد که علاوه بر عوامل «شاخص دلار» و «قیمت نفت» که روی قیمت فولاد تاثیر می‌گذارد، عوامل متعدد دیگری نیز دخیل است، از آن جمله نقش سوخت‌های فسیلی در تولید فولاد و نقش سوخت‌های فسیلی در حمل دریایی که سوخت کشتی و بانکر است، قابل ذکر هستند.درخصوص افزایش شاخص دلار و روندی که روی قیمت تاثیر گذار است باید گفت تاثیر افزایش شاخص دلار (که روندی معکوس روی قیمت فولاد دارد) می‌تواند از افزایش نرخ نفت در رابطه با فولاد بیشتر باشد، به این دلیل که در صادرات قدرت رقابت خارجی تاثیرگذار است و این موضوع در سطح جهانی متفاوت از ایران است.