نفت از ابتدای سال‌جاری نزدیک به ۱۴ درصد رشد قیمت را تجربه کرده است که ریسک‌های ژئوپلیتیک را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین عامل چنین رشد قیمتی در‌نظر گرفت. اما افزایش قیمت نفت در هفته گذشته سرعت بیشتری یافت و قیمت نفت‌های شاخص به سطوحی رسید که از اواخر سال ۲۰۱۴ تجربه نکرده بود. نشست کمیته نظارت بر اجرای توافق که در جده برگزار شد و وزیر نفت عربستان در حاشیه آن خبر از تداوم اجرای توافق داد، از مهم‌ترین‌ عوامل رشد قیمت‎‌ها در هفته گذشته بودند.

با این حال نگرانی‌ از رشد تولید آمریکا قیمت نفت را روز گذشته قدری کاهش داد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» بهای نفت‎خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۶ به وقت تهران) ۲۹ سنت کاهش یافت و به ۱۱/ ۶۸ دلار بر بشکه رسید. نفت برنت نیز با ۱۰سنت کاهش در قیمت ۹۶/ ۷۳ دلار بر بشکه معامله شد.

 نگرانی از افزایش عرضه آمریکا

هفته گذشته مجددا شاهد افزایش تعداد دکل‌های حفاری در میادین نفتی آمریکا بودیم. آن‌طور که شرکت خدماتی بیکرهیوز خبر داده، تعداد دکل‎‌های فعال در صنعت نفت این کشور در هفته گذشته مجددا افزایش ۵ موردی را تجربه کرده و به ۸۲۰ دکل رسیده است. بر این اساس تعداد دکل‌های نفتی آمریکا در هفته گذشته به بیشترین سطح از ۲۰ مارس ۲۰۱۵ یعنی بیش از ۳ سال رسید.

در سال ۲۰۱۴ با افت قیمت نفت، تعداد دکل‌های نفتی نیز شروع به کاهش کردند و این مسیر کاهشی را تا میانه‌های سال ۲۰۱۶ ادامه دادند به‌طوری‌که در ژوئن ۲۰۱۶ تعداد دکل‌ها به حدود ۳۰۰مورد رسید و بیش از ۸۰ درصد افت را تجربه کرد. با این حال روند کاهشی دکل‌ها از میانه سال ۲۰۱۶ متوقف شد و با افزایش قیمت‌ها به‌خصوص بعد از مطرح شدن احتمال توافق اوپک برای کاهش عرضه، تعداد دکل‌های حفاری در میادین نفتی آمریکا افزایش یافت. در حال‌حاضر تعداد دکل‌ها نشان از رشد ۱۶۰ درصدی آنها نسبت به ژوئن ۲۰۱۶ و رشد بیش از ۶۰ درصدی نسبت به پیش از اجرای توافق اوپک و متحدانش برای کاهش تولید دارد.

افزایش تعداد دکل‌ها مهم‌ترین سیگنالی که به بازار نفت می‌دهد، افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت آمریکا به‌خصوص در میادین نفتی شیل و احتمال افزایش تولید نفت این کشور است. تولید نفت آمریکا به موازات تعداد دکل‌های حفاری با تاخیر چند ماهه نوسان می‌کند. به‌طور مثال درحالی که افت تعداد دکل‌ها در اواخر سال ۲۰۱۴ آغاز شد، استارت کاهش تولید نفت از میانه‌های سال ۲۰۱۵ زده شد.

در حال‌حاضر تولید نفت آمریکا از مرز ۵/ ۱۰ میلیون بشکه در روز عبور کرده که بیشترین سطح در تاریخ صنعت نفت آمریکا محسوب می‌شود. حال تداوم افزایش تعداد دکل‌ها نشان می‌دهد در ماه‌های آینده شاهد تداوم افزایش تولید نفت این کشور هستیم. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌‌بینی کرده متوسط سطح تولید این کشور در سه ماه پایانی سال‌جاری میلادی از ۱۱ میلیون بشکه در روز بگذرد و آمریکا به بزرگ‌ترین‌ تولیدکننده نفت جهان بدل شود، از این‌رو نگرانی از رشد عرضه آمریکا با افزایش مجدد تعداد دکل‌ها موضوعی بود که روز گذشته بازار را تحت‌تاثیر خود قرار داد.

در کنار این موضوع افزایش شاخص دلار از عوامل موثر در کاهش قیمت نفت بود. روز گذشته شاخص دلار ۴/ ۰ واحد درصد افزایش یافت و به ۷۳/ ۹۰ رسید. این بیشترین سطح شاخص دلار در بیش از سه ماه گذشته است.

افزایش ارزش دلار موجب می‌شود قیمت نفت و دیگر کالاهایی که با ارز دلار آمریکا معامله می‌شوند، کاهش یابد چراکه به معنای گران شدن این کالاها برای خریدارانی است که ارز مرجع آنها غیر از دلار آمریکا است و کاهش تقاضا در بازارهای جهانی را به دنبال دارد. شاخص دلار نیز به دلیل افزایش نرخ بهره اسناد خزانه آمریکا به بیشترین سطح از سال ۲۰۱۴ رخ داد چراکه این موضوع در کنار افزایش تورم و بهبود دیگر فاکتورهای اقتصادی این کشور، احتمال افزایش نرخ بهره بین بانکی را بیشتر کرد.

با این حال برخی وقایع از جمله حمله به یکی از پایانه‌های مهم صادراتی لیبی که کاهش ۸۰ هزار بشکه‌ای عرضه این کشور را به دنبال داشت و همچنین اظهارات وزیر نفت امارات‌متحده عربی از تداوم اجرای توافق کاهش تولید تا پایان سال از قیمت‌ها حمایت کرد.

 فشار اوپک و ریسک‌های ژئوپلیتیک

با وجود افت قیمت نفت در روز گذشته، اما معامله‌گران و کارشناسان بازار نفت انتظار ندارند، این افت قیمت ادامه‌دار و قابل‌توجه باشد. در واقع چشم‌انداز بازار نفت همچنان صعودی است. یکی از دلایل وجود چنین چشم‌اندازی، به احتمال خروج آمریکا از برجام باز‌می‌گردد. ۱۲ ماه مه موعد مقرر اعلام تصمیم ترامپ درخصوص برجام است و این اقدام می‌تواند مجددا تولید و صادرات نفت ایران را محدود کند، از این‌رو احتمالا تا فرا رسیدن اعلام تصمیم ترامپ درخصوص برجام، نفت سطوح قیمت‌های کنونی را حفظ کند.

موضوع دیگر احتمال تمدید مجدد توافق اوپک و متحدانش در خارج از این سازمان است. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی هفته گذشته در حاشیه نشست کمیته نظارتی با اعلام اینکه در حال‌حاضر ۹۷ درصد از نفت مازاد حذف شده است، گفت: «توافق کاهش تولید همچنان باید تا دست‌‌یافتن به هدف مهم دیگر یعنی افزایش سرمایه‌گذاری در تولید نفت و گاز تا سطوح کافی، ادامه پیدا کند.» او تاکید کرد که رشد قیمت‌ها نمی‌تواند بر تقاضای نفت اثرگذار باشد، چراکه پیش از این اقتصاد جهانی قیمت‌های بسیار بالاتر از سطوح کنونی را دیده است.

عربستان در تلاش است تا با همراه کردن روسیه، اتحاد نفتی بین کشورهای عضو و غیرعضو اوپک را برای سال‌های متمادی ادامه‌دار کند. تا تداوم رشد قیمت نفت تضمین شود. در این میان ‌وزیر انرژی امارات متحده عربی گفت: همه تولیدکنندگان نفت عضو و غیرعضو اوپک از جمله روسیه متعهد هستند تا پایان سال ۲۰۱۸ محدودیت تولیدشان را حفظ کنند. سهیل محمد المزروعی در حاشیه کنفرانس نفت و گاز خاورمیانه در ابوظبی گفت: به‌طور کلی از نظر عوامل عرضه و تقاضا در بازار، ماموریت ما کامل نشده است. ما باید به تلاش ادامه دهیم تا شاهد ایجاد تعادل واقعی در بازار باشیم.