رئیس کمیسیون قیر و عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی مطرح کرد

چالش‌های قیمتی در صنعت قیر

عارفه مشايخي : سه هفته پیش شورای رقابت پیرو شکایت‌های انجمن‌های صنفی تصمیم گرفت خرید مواد پایه برای تولیدکنندگان قیر را بر اساس نرخ ارز آزاد محاسبه کرده و از طرفی عرضه وکیوم‌باتوم مورد‌نیاز شرکت‌های قیرسازی نیز از کانال بورس کالا صورت بگیرد. بررسی‌های شورای رقابت در آن دوره حکایت از آن داشت که قیمت‌های جهانی برای وکیوم‌باتوم نمی‌تواند چندان مورد استناد باشد و در عمل قیمت باید بر‌اساس بهای قیر و نفت سفید به‌دست‌ آید. بر‌اساس اعلام شورای رقابت، تولید وکیوم‌باتوم مستلزم وجود برج‌های تقطیر است و پالایشگاه‌های کشور با توجه به برخورداری از این زیرساخت‌ها، عرضه‌کنندگان انحصاری این محصول هستند. علاوه ‌بر این، حمل این محصول مستلزم وسایل خاص گرم‌کننده است و از این‌رو هزینه حمل بالایی دارد، بنابراین می‌توان استدلال کرد پالایشگاه‌های مختلف در عمل دارای انحصار جغرافیایی هستند، از این‌رو تولیدکنندگان قیر در مناطق مختلف کشور برای تامین وکیوم‌باتوم با عرضه‌کنندگان انحصاری این محصول (پالایشگاه‌های مختلف) مواجه هستند.

در عین حال بررسی‌های شورای رقابت نشان می‌دهد انگیزه مهم تولیدکنندگان قیر در کشور صادرات است که برآوردها در این زمینه از صادرات نزدیک به سه میلیون تن قیر در کشور خبر می‌دهد. در این بین فعالان صنعت قیر معتقدند اینکه قیمت نفت نیز بر اساس ارز آزاد محاسبه و به پالایشگاه‌ها فروخته شود، اثرات مختلفی را بر صنایعی همچون قیر وارد خواهد ساخت.وحید شیخی، رئیس کمیسیون قیر و عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی درخصوص احتمال ایجاد مشکلاتی در صنعت پالایش نفت و قیر گفت: کارگروه تنظیم بازار و شورای ملی رقابت اخیرا مصوباتی را تنظیم کرده‌اند که برخی بندهای آنها باعث جلوگیری از پیشرفت پروژه‌های عمرانی کشور می‌شود.وی در ادامه افزود: در شرایطی که صورت‌های مالی ارائه شده از طرف پالایشگاه‌ها نمایشگر سود جزئی و غیر‌منطقی است محاسبه نرخ ارز آزاد برای نفت خام مصرفی آنها می تواند مشکل ساز باشدکه گام اول می‌تواند با محاسبه نرخ وکیوم‌باتوم با ارز آزاد باشد و این اتحادیه مخالفت خود را با نحوه اجرای آن اعلام می‌دارد.

شیخی می‌گوید: با توجه به اینکه برخی پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها عضو این اتحادیه هستند و بر اساس بخشنامه معاون اول رئیس‌جمهوری کلیه سازمان‌ها و ارگان‌ها موظف به اخذ نظر اتحادیه‌ها و توجه به آنها به‌منظور تدوین یا اصلاح بخشنامه‌ها و رویه‌های قانونی هستند، بر این اساس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی وظیفه خود می‌داند درخصوص اجرای این تصمیم توصیه‌هایی را به اطلاع مسوولان برساند.  شیخی عنوان کرد: از جمله نقدهای وارده به مصوبات فوق‌الذکر می‌توان به آزاد‌سازی نرخ ارز برای محاسبه بهای نفت، قراردادهای بلند مدت بورسی و تعیین قیمت ۱۵ روزه خوراک اشاره کرد و اینکه با شروع فصل سرما که مصرف قیر در بازار‌های داخلی و بازارهای صادراتی کم می‌شود، اجرای این ۳ بند می‌تواند خطر بزرگی برای صنعت پالایش محسوب شود.عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی می‌گوید: این اتفاق در آبان ماه سال گذشته تحقق یافت و قیمت با نرخ ارز آزاد محاسبه شد که این امر ثمره‌ای جز توقف کامل بازار و لغو آن مصوبه و صدمات جدی به بازار به همراه نداشت.شیخی می‌گوید: توجه به این نکته بسیار مهم و قابل تامل است که در دوران تحریم نباید خودمان شرایطی به وجود آوریم که شرکت‌های داخلی را به دست خودمان تحریم کرده و منافع ملی را به خطر بیندازیم.وی یکی از مزیت‌های فروش وکیوم‌باتوم با نرخ منطقی برای پالایشگاه‌ها را اینگونه تشریح کرد: خروج وکیوم‌باتوم از پالایشگاه‌ها مسبب آن است که پالایشگاه‌ها به تولید سوخت ادامه دهند و مبحث پالایش نفت خام متوقف نشود.شیخی اظهار کرد: این در حالی است که قبل از ایجاد شرایط بازاریابی و ورود گسترده به بازارهای صادراتی قیر، وکیوم‌باتوم به دره‌هایی در میان کوه‌ها منتقل می‌شد تا پالایشگاه‌ها بتوانند به کار خود ادامه دهند و ضمن اتلاف سرمایه ملی، محیط‌زیست نیز آلوده می‌شد تا چرخه پالایش نفت ادامه یابد.

رئیس کمیسیون قیر و عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: تصمیمات نباید پالایشگاه‌ها را به سمت توقف تولید برده و شرایطی به‌وجود آورد که مخازن پالایشگاه‌ها ظرف مدت کوتاهی پر شوند.شیخی در ادامه درخصوص برندهای معتبری که در صنعت قیر مشغول به کارند، گفت: شرکت‌های جی و پاسارگاد به‌عنوان شرکت‌های معتبر قیر عضو اتحادیه سال‌هاست که به‌منظور برندینگ قیر ایران در بازارهای صادراتی زحمت کشیده‌اند. این در حالی است که طی سال‌های اخیر تعداد تولید‌کنندگان قیر به بیش از ۱۰۰ واحد افزایش پیدا کرده؛ البته در حال‌حاضر فقط ۳۰ شرکت در زمینه تولید و صادرات قیر نقش دارند، نباید با تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای و تغییرات دائمی باعث شکست این شرکت‌ها و بیکاری کارکنان آنها در این مقطع حساس بشویم.شیخی در ارتباط با طریق تداوم توزیع قیرهای رایگان وزارت راه می‌گوید: به باور من شرکت ملی نفت می‌تواند خوراک لازم را در ازای اخذ ضمانت‌نامه در اختیار شرکت‌های تامین‌کننده قیر مورد تایید وزارت راه بگذارد تا شرکت‌ها بتوانند قیر استاندارد مورد‌نیاز کشور را تامین کنند.

همچنین اجرای آزاد‌سازی نرخ ارز خوراک و ۲ بند دیگر اشاره شده در مصوبات بدون برنامه‌ریزی جامع باعث اخلال در محاسبات صورت‌گرفته در بودجه در نظر گرفته شده سال ۹۶ در مجلس برای قیر می‌شود و با توجه به مذاکرات صورت‌گرفته با مسوولان قیر و عمران در وزارت راه و مجلس آنها نیز درخواست تنظیم جلساتی برای مشخص کردن وقت و شرایط اجرای آن را دارند و همه بخش‌ها و ارگان‌های ذی‌نفع باید برای ایجاد زیر‌ساخت مناسب چنین تصمیماتی نقش داشته باشند تا در زمان اجرا کمترین هزینه به کشور وارد شود.شیخی می‌گوید: با توجه به هماهنگی‌های ایجاد شده در اتحادیه و همکاری شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار و طبق مقررات تنظیم‌شده و اصلاح رویه‌های قانونی به‌زودی شاهد ایجاد جایگاه ارزشمند این صنعت خواهیم بود و با تسریع در تشکیل نهاد رگلاتوری از وارد آمدن چنین تنش‌هایی به صنایع جلوگیری شود و پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و صنایع پایین‌دستی را با تنظیم مقررات سازنده و بلند‌مدت ایمن کنیم تا هر‌یک بتوانند نقش موثر خود را در افزایش ارزش افزوده با گسترش بازارها و تحقیق و توسعه محصولات ایفا کنند.