هشدار غذایی برای آسیا

اگرچه آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که ایران در زمینه درصد شیوع سوءتغذیه در هشت کشور، کمترین درصد شیوع سوءتغذیه را به خود اختصاص داده است اما در موارد دیگر نظیر مرگ‌و میر ناشی از مصرف کلسترول و چاقی مفرط آمار نگران‌کننده‌ای را به خود اختصاص داده است. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، با توجه به اینکه حدود نیم میلیارد نفر از افراد دارای سوءتغذیه در آسیا-اقیانوسیه زندگی می‌کنند و در راستای اجرای هدف سازمان ملل، برای محو گرسنگی در جهان تا ۲۰۳۰، چهار سازمان فائو، سازمان بهداشت جهانی، برنامه جهانی غذا و یونیسف در گزارشی مشترک خواستار اجرای اقدامات فوری برای کاهش نرخ گرسنگی و انواع سو‌‌ءتغذیه شدند و تاکید کردند که باید برای نخستین‌بار در آسیا-اقیانوسیه اقدامات هماهنگ و قاطعی صورت بگیرد تا بحث تغذیه به مرکز برنامه‌های حمایت اجتماعی بدل شود.  آخرین آمار این گزارش که گرسنگی و فقدان ریزمغذی‌ها (گرسنگی پنهان) در برخی از افراد را بررسی می‌کند، نشان می‌دهد که گرسنگی و کمبود وزن در کودکان به‌عنوان چالش‌های نوظهور تغذیه مطرح شده‌اند و البته این مساله به‌دلیل بحران اضافه وزنی است که همزمان این منطقه را تحت‌تاثیر خود قرار داده است.  بر همین اساس، نرخ شیوع گرسنگی و کمبود وزن در این منطقه بالا است و از این میان نرخ گرسنگی در اغلب کشورهای منطقه به بالای ۲۰ درصد می‌رسد. بنابر تخمین‌ها، ۲/ ۷۷ میلیون کودک زیر پنج سال در سال ۲۰۱۸ گرسنه بوده‌اند و ۵/ ۳۲ میلیون کودک هم از کمبود وزن رنج بردند. در همین حال اضافه وزن مفرط در بین کودکان و بزرگسالان آسیا-اقیانوسیه شیوع یافته است که می‌تواند اثرات منفی بر سلامت افراد برجای بگذارد. بیماری‌های غیرواگیر و وابسته به رژیم غذایی نظیر دیابت، فشار خون بالا و مشکلات تنفسی هم‌اکنون بخش عمده‌ای از بودجه‌های سلامت در این کشورها را به خود اختصاص داده‌اند و فشارهای جسمی ناشی ازاین نوع بیماری‌ها موجب کاهش میزان بهره‌وری افراد شده است. در بسیاری از کشورهای این منطقه، کودکان دچار سوءتغذیه، اضافه وزن، چاقی مفرط و کمبود ریزمغذی‌ها، همزمان معضلی در سطح ملی و خانوار‌ها هستند و حتی در برخی از موارد تمامی این مشکلات  در یک فرد روی می‌دهد. این گزارش پیشنهاد می‌دهد که برای رفع این معضلات باید یک رویکرد چندگانه اتخاذ کرد تا چالش‌های سوءتغذیه از بین بروند.  از سوی دیگر حمایت اجتماعی یکی از شیوه‌های مهم برای کمک به کاهش نابرابری و تعدیل پیامدهای فجایع است. برخی تجارب گذشته نشان می‌دهد که طراحی و اجرای برنامه‌های غذایی می‌تواند روند ریشه‌کن شدن گرسنگی و سوء تغذیه را تسهیل کند. فائو تاکید می‌کند که «اصول ویژه غذایی» بهتر است چه در زمان‌های عادی و چه دوره‌های بحرانی، در طراحی، اجرا، نظارت و تکمیل برنامه‌های حمایت اجتماعی اعمال شوند.

در ادامه اما به برخی از پیشرفت‌هایی که در این منطقه برای بهبود امنیت غذایی و تغذیه اجرا شده است نیز اشاره می‌کند. برخی از این تحولات نظیر قانون ملی تقویت غذایی و اجرای برخی از سیاست‌های مالی برای سالم‌سازی رژیم‌های غذایی، موثر واقع شده‌اند. به‌علاوه تداوم رشد اقتصادی در این منطقه نیز می‌تواند در بهبود امنیت غذایی و تغذیه تاثیر مثبتی داشته باشد. با این‌حال رشد نابرابری‌ها موجب تضعیف دستاورد‌های این تحولات مثبت می‌شود. از سوی دیگر شوک‌ها و فجایع آب‌و‌هوایی نیز نقش مخربی ایفا می‌کنند.

اگرچه حمایت اجتماعی ظرفیت بالایی در کمک به ریشه‌کن شدن گرسنگی و سو‌ءتغذیه دارد، این گزارش یادآور می‌شود که باید تحقیقات و مطالعات بیشتری در زمینه بررسی آثار برنامه‌های حمایت اجتماعی در سلامت و تغذیه افراد فقیر، به ویژه زنان و کودکان و افراد معلول جسمی و ذهنی انجام شوند. این چهار سازمان ملل متحد، ابراز امیدواری کرده‌اند که یافته‌های ارائه شده بتواند به برقراری گفت‌و‌گوهای منجر به اقدامات نوآورانه و موثر در کشورهای عضو سازمان ملل شود تا امنیت غذایی و تغذیه در سراسر آسیا-اقیانوسیه توسعه یابد.  اما آمارهای مربوط به ایران در این گزارش هم به چشم می‌خورند که در قیاس با دیگر کشورهای آسیایی، جایگاه بهتری دارند. برای نمونه در نموداری که به درصد شیوع سوءتغذیه در هشت کشور ایران، نپال، سریلانکا، مالدیو، هند، بنگلادش، پاکستان و افغانستان پرداخته است، ایران کمترین درصد شیوع سوءتغذیه را به خود اختصاص داده است.  با این حال در جمع بیست و چهار کشوری که در زمینه چاقی مفرط بین بزرگسالان مورد بررسی قرار گرفتند، ایران با نرخ شیوع ۸/ ۲۵ درصدی، بیشترین میزان را در سال ۲۰۱۶ به خود اختصاص داده است. این درحالی است که نرخ مذکور در سال ۲۰۰۰ برابر با ۶/ ۱۶ درصد بوده است.  به علاوه در رابطه با شیوع کم‌خونی در زنانی که در سن بارداری قرار دارند، نرخ کم‌خونی زنان ایرانی در سال ۲۰۰۰ برابر با ۵/ ۲۹ درصد بوده و این میزان در سال ۲۰۱۶ با رشد یک درصدی به ۵/ ۳۰ درصد رسیده است. به‌علاوه این گزارش ایران را یکی از ۱۰ کشوری در این منطقه دانسته است که به علت وجود میزان بالای اسید چرب ترانس، مرگ‌و‌میر بالای ناشی از مشکلات قلبی و عروقی دارند.