در جدیدترین گزارش شاخص مدیران خرید مشخص شد
خوش‌بینی به تولید تابستانه
اما خوش‌بینی مدیران خرید بنگاه‌های اقتصادی همچنان نسبت به آینده ادامه دارد؛ چراکه انتظارات تولید آنها برای ماه مرداد بالاتر از ماه قبل است. اگرچه انتظار آنها از وضعیت تولید در تیرماه، محقق نشد اما امیدواری آنها برای بهبود تولید در ماه مرداد نه تنها تداوم دارد، بلکه خوش‌بینانه‌تر است. در مجموع، از میان ۱۲ شاخص مدیران خرید، ۶ شاخص در تیر ماه نشان از بهبود وضعیت دارد و ۶ شاخص نیز نسبت به ماه ماقبل آن (خرداد) وضعیت بدتری دارد. شاخص‌هایی که به اعتقاد مدیران خرید بنگاه‌های اقتصادی نسبت به ماه خرداد وضعیت بهتری داشته‌اند، عبارتند از «سرعت انجام و تحویل سفارش»، «موجودی مواد اولیه خریداری شده»، «میزان استخدام و به کار‌گیری نیروی انسانی»، «قیمت خرید مواد اولیه»، «قیمت محصولات تولید شده» و «انتظارات تولید در ماه آینده». شاخص‌هایی که نسبت به خرداد وضعیت بدتری داشته‌اند نیز شامل «مقدار تولید محصولات»، «میزان سفارش‌های جدید مشتریان»، «موجودی محصول نهایی در انبار»، «میزان صادرات کالا»، «مصرف حامل‌های انرژی» و «میزان فروش محصولات» است. براساس یافته‌های این طرح، نکته امیدوارکننده در شامخ تیرماه امسال، ادامه کاهش روند شاخص قیمت مواد اولیه و به‌تبع آن قیمت محصولات تولیدی نسبت به ماه‌های گذشته است. در مقابل، ادامه روند کاهش موجودی اولیه در این ماه نیز باعث شد تا میزان تولید در خردادماه کمتر از انتظارات پیش‌بینی شده از سوی فعالان اقتصادی رقم بخورد. شامخ یا همان شاخص مدیران خرید (PMI) مقیاسی است که مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران، از طریق دریافت پاسخ بنگاه‌های نمونه در صنایع مختلف به سوالات مشخص استخراج می‌کند. شاخص شامخ که اوایل هرماه منتشر می‌شود، رونق، رکود یا ثبات کسب‌وکارهای مورد بررسی و چشم‌انداز انتظاری آنها در آینده را نشان می‌دهد. در جریان استخراج این شاخص، اگر عدد شامخ بیش از ۵۰ واحد باشد، نشان می‌دهد که اقتصاد درحال توسعه است، درحالی‌که هر رقمی زیر ۵۰ واحد، از قرار داشتن اقتصاد در شرف انقباض و رکود حکایت دارد. این شاخص که براساس پایش پرسشنامه‌ای به دست می‌آید، بینش آنی و تصویر سریعی از شرایط اقتصاد کلان به‌ویژه وضعیت رونق و رکود در بخش‌های صنعت و خدمات ارائه می‌دهد. در طرح شامخ، از پاسخ‌دهندگان خواسته می‌شود به ۱۲ پرسش مطرح‌شده در قالب سه معیار وضعیت نسبت به ماه پیش (بهتر شده، بدتر شده یا تغییری نکرده است) پاسخ دهند. در صورت انتخاب گزینه بیشتر از ماه قبل: عدد ۱، گزینه بدون تغییر: عدد ۵/ ۰ و گزینه کمتر از ماه قبل: عدد صفر برای آن پرسش ثبت می‌شود. مجموع حاصل‌ضرب درصد پاسخگویان به هریک از گزینه‌ها در عدد همان گزینه، مبین عدد شامخ در آن پرسش است. درنهایت معیار سنجش این شاخص عددی بین صفر تا ۱۰۰ است. عدد صفر و ۱۰۰ به ترتیب به معنای آن است که ۱۰۰ درصد پاسخگویان گزینه «بدتر شده است» و «بهتر شده است» را انتخاب کرده‌اند، عدد ۵۰ نشان‌دهنده عدم‌تغییر وضعیت نسبت به ماه قبل، بالای ۵۰ نشانه بهبود وضعیت نسبت به ماه قبل و زیر ۵۰ به معنای بدتر شدن وضعیت نسبت به ماه قبل است. بر این اساس، چنانچه عدد محاسبه‌شده زیر ۵۰ باشد، اما از عدد محاسبه‌شده ماه قبل بیشتر باشد، نشان می‌دهد که سرعت بدتر شدن وضعیت، کاهش یافته است. در مقابل، چنانچه عدد محاسبه‌شده بالای ۵۰ باشد اما از عدد ماه قبل کمتر باشد، نشان می‌دهد که سرعت بهبود وضعیت در مقایسه با ماه قبل، کاهش یافته است. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، با انجام بررسی‌های لازم، برای نخستین بار در مهرماه ۱۳۹۷ به اجرای طرح شامخ پرداخته و این شاخص را برای بخش صنعت ارائه کرده است. پرسشنامه الکترونیکی شامخ در انتهای هر ماه توسط حدود ۴۰۰ کارگاه صنعتی فعال و بزرگ که سهم عمده‌ای در اشتغال، تولید و ایجاد ارزش‌افزوده اقتصادی در صنعت کشور دارند، تکمیل می‌شود. در این طرح بنگاه‌ها با استفاده از طبقه‌بندی بین‌المللی کلیه فعالیت‌های اقتصادی (ISIC.Rev۴) در ۱۲ گروه صنعتی به شرح زیر طبقه‌بندی و از آنها آمارگیری اینترنتی به عمل می‌آید: ۱- صنایع غذایی، ۲- صنایع نساجی، ۳- صنایع پوشاک و چرم، ۴- صنایع شیمیایی، ۵- صنایع فلزی، ۶- صنایع لاستیک و پلاستیک، ۷- صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی، ۸- صنایع فرآورده‌های نفت و گاز، ۹- صنایع کانی غیرفلزی، ۱۰- صنایع تولید وسایل نقلیه و قطعات وابسته، ۱۱- صنایع چوب، کاغذ و مبلمان و ۱۲- سایر صنایع.
ارزیابی شاخص شامخ کل برای تیرماه نشان می دهد اقتصاد بخش صنعت کشور نسبت به ماه گذشته تغییر خاصی نداشته است. عدد حدود ۵۰ که در ماه‌های خرداد و تیر به دست آمده است حکایت از آن دارد که اتفاقات جدید یا سیاست‌های اثرگذار محسوسی در این ماه‌ها رخ نداده است و فعالان اقتصادی در نوعی فضای تعلیق و بلاتکلیفی، صرفا عملکرد خود را ثابت نگه داشته‌اند. مقدار تولید و سفارش‌ها، اندکی نسبت به ماه قبل کاهش داشته است. در بین ۱۲صنعت مورد بررسی نیز ۵ صنعت در تیرماه وضعیت بهتری نسبت به خرداد، ۶ صنعت وضعیت بدتر و یک صنعت هم بدون تغییر را ثبت کرده‌اند.
وضعیت صنایع در تیرماه
پوشاک و چرم: از نظر فعالان صنعت پوشاک و چرم، وضعیت کلی در تیرماه تفاوت چندانی با ماه قبل نداشته (عدد شامخ این صنعت در تیرماه 20/ 50 و در خردادماه 33/ 50 بوده است) و تنها به میزان بسیار اندکی از سرعت بهبود صنعت در ماه قبل کاسته شده است. نکته قابل‌توجه در این میان، افزایش سرعت انجام و تحویل سفارش در صنعت پوشاک و چرم (با عدد شامخ 75) نسبت به ماه گذشته (با عدد شامخ 60) و نیز کاهش موجودی مواد اولیه (با عدد شامخ 5/ 37) نسبت به ماه گذشته (با عدد شامخ 50) است. ازآنجاکه موجودی محصول در انبار نیز نسبت به ماه قبل افزایش داشته، می‌توان گفت محصولاتی که در این ماه تولید شده، در انبار قرار گرفته تا به فراخور تقاضا در بازار عرضه شود. این مساله به همراه کاهش موجودی مواد اولیه تا حدی می‌تواند توضیح دهنده کاهش انتظارات تولید در ماه آینده نیز باشد.
از سوی دیگر مقداری از کاهش موجودی مواد اولیه به دلیل کاهش کشتار دام در داخل کشور و افزایش واردات گوشت بدون پوست به دلیل تنظیم قیمت در بازار است که فعالان حوزه چرم را تحت تاثیر قرار داده است. کاهش چشمگیر میزان صادرات در تیرماه (با عدد شامخ ۴۰/ ۳۴) در مقایسه با ماه گذشته (با عدد شامخ ۵۰)، بهرغم رشد صادرات گزارش شده در بخش پوشاک، لزوم حمایت از صنایع چرم را به‌منظور استفاده از ظرفیت‌های بالقوه این صنعت برای صادرات و ارزآوری، یادآور می‌سازد.
وسایل نقلیه و قطعات وابسته: در گزارش شامخ این صنعت تمامی مولفه‌های اصلی شامخ به‌غیراز موجودی مواد اولیه (عدد شامخ 40) برای سومین ماه پیاپی در شرایط بهبود گزارش شده‌اند که سبب شده است شامخ کل رقم بالای 50 یعنی عدد 50/ 53 را کسب کند، هرچند بهبود ضعیفی را در این صنعت نسبت به ماه قبل گزارش می‌کند. مولفه اصلی موجودی مواد اولیه به‌غیراز اسفندماه 1397 در تمامی گزارش‌های ماهانه شامخ در صنعت مذکور در شرایط بد ارزیابی شده است. این امر خبر از مزمن شدن مشکل تامین مواد اولیه در این صنعت دارد. بهرغم معضل عنوان شده، رقم شامخ بالای 50 مولفه‌های میزان سفارش‌های جدید، میزان فروش محصولات و انتظارات تولید در ماه آینده حاکی از آن است که فعالان حوزه تولید وسایل نقلیه و قطعات وابسته در شرایط بهبود به نسبت ماه قبل به سر می‌برند و امیدوار هستند که این روند حداقل طی ماه آینده نیز ادامه داشته باشد. بااین‌حال اشاره به این نکته خالی از اهمیت نیست که عدد شامخ برای انتظارات تولیدکنندگان از میزان تولید در ماه آینده، در صنعت وسایل نقلیه و قطعات وابسته، از اردیبهشت‌ماه تاکنون نسبت به ماه قبل کاهش نشان می‌دهد که به معنای آن است که هرماهه فعالان اقتصادی کمتری انتظار افزایش تولید برای ماه آتی را داشته‌اند.
چوب، کاغذ و مبلمان: ازنظر فعالان صنایع چوب و کاغذ، وضعیت این صنعت در تیرماه مناسب ارزیابی نشده و عدد شامخ صنعت (30/ 44) نسبت به ماه قبل (20/ 51) نیز تاییدکننده بدتر شدن وضعیت است. بهرغم بهبود در موجودی مواد اولیه، میزان سفارش‌های جدید (با عدد شامخ 50/ 29 در تیرماه در مقایسه با 50 در خردادماه) و میزان فروش محصولات (با عدد شامخ 80/ 31 در تیرماه در مقایسه با 50 در خردادماه)، برخلاف بهبود گزارش شده در اردیبهشت‌ماه و عدم‌تغییر وضعیت بهبود یافته در خردادماه، کاهش چشمگیری داشته است. بدون شک این وضعیت تابعی از التهابات قیمتی و رکود حاکم بر بازار این محصولات است. اگرچه از سرعت افزایش قیمت مواد اولیه در خردادماه کاسته شده، اما همچنان قیمت مواد اولیه در بازار بالا است. این امر سبب بالا رفتن قیمت تمام‌شده و کاهش میزان فروش شده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد کاهش قیمت محصولات تولید شده موقتی بوده و بازار در ماه‌های آینده شاهد افزایش قیمت نیز باشد. علاوه بر آن عدم نوسازی تکنولوژی تولید در حوزه محصولات چوبی به دلیل تحریم و عدم دسترسی آسان به قطعات موردنیاز برای تعمیر نیز می‌تواند سبب افزایش قیمت محصولات شود. به همین منوال، بازار کاغذ نیز همچنان در انتظار کاهش قیمت و افزایش عرضه است. افزایش موجودی مواد اولیه و بهبود انتظارات تولید در ماه آینده، نشان‌دهنده انتظار تولیدکنندگان برای افزایش قیمت محصولات و بنابراین کسب سود بیشتر از تولید در ماه‌های آتی است.
صنایع شیمیایی: بهرغم آنکه عدد شامخ مربوط به انتظارات تولید در ماه آینده در خردادماه نشان می‌داد (50/ 55) و نیز بهرغم این مساله که وضعیت کلی این صنعت در تیرماه (با عدد شامخ 68/ 53) نسبت به ماه قبل (با عدد شامخ 40/ 48) بهبود یافته، میزان تولید در این ماه نسبت به ماه قبل اندکی کاهش یافته است (با عدد شامخ 12/ 49 در مقایسه با 80/ 50). بنابراین آنچه با عنوان بهبود در وضعیت کلی این صنعت گزارش شده عمدتا ناشی از بهبود در میزان سفارشات جدید، افزایش سرعت انجام و تحویل سفارش و افزایش میزان استخدام نیروی انسانی است. میزان فروش محصولات که در خردادماه نیز کاهش یافته بود، در این ماه مجددا به میزان بسیار اندکی بدتر شده است.
درواقع ازآنجاکه اغلب محصولات شیمیایی به‌عنوان مواد اولیه برای تولید سایر محصولات در صنایع دیگر به‌کار می‌رود، ممکن است این رکود به‌دنبال بهبود چشمگیری که در اردیبهشت‌ماه در میزان تولید، فروش و سفارش‌ها وجود داشت تا حدی طبیعی باشد. درواقع ممکن است سایر صنایع مرتبط، مواد اولیه شیمیایی موردنیاز خود را در اردیبهشت‌ماه تهیه کرده باشند. بهبود انتظارات تولید در ماه آینده نیز می‌تواند موید همین مساله باشد. هرچند قیمت مواد اولیه در این ماه هم افزایش داشته است؛ اما تعداد فعالان اقتصادی که این افزایش قیمت را گزارش کرده‌اند نسبت به ماه قبل کاهش محسوسی را نشان می‌دهد.
این مساله به همراه کاهش گزارش شده در قیمت محصولات تولیدی، می‌تواند منجر به افزایش تقاضا شده و به بهبود انتظارات تولید در ماه آینده کمک کند.
صنایع غذایی: عدد شامخ گروه صنایع غذایی در تیرماه ۱۳۹۸ رقم ۱۴/ ۴۷اعلام شده که اندکی نسبت به ماه قبل (عدد شامخ ۸۵/ ۴۹) بدتر شده است. در تیرماه شامخ مربوط به مولفه‌های اصلی این صنعت شامل مقدار تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی به ترتیب ارقام ۲۴/ ۴۵، ۸۶/ ۴۲، ۷۶/ ۵۴، ۶۲/ ۴۷ و ۵۰ عنوان شده‌اند که به نسبت خردادماه تغییرات قابل‌توجهی در آنها مشاهده نمی‌شود. همانند خردادماه تنها دو شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی توانسته‌اند رقم اندکی بالای ۵۰ که حاکی از مشاهده بهبود وضعیت است را کسب کنند؛ بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که به‌طورکلی فعالان بخش خصوصی در صنایع غذایی، شرایط کلی این صنعت را مساعد ارزیابی نمی‌کنند و حتی نسبت به ماه قبل کمی اوضاع را بدتر عنوان کرده‌اند. از مشکلاتی که مکرر در صنعت غذا مشاهده شده است، مشکل تامین مواد اولیه است که در دو مولفه موجودی مواد اولیه و قیمت خرید مواد اولیه نمود پیدا می‌کند. بهرغم آنکه عدد شامخ مربوط به دو مولفه مذکور حکایت از تغییرات منفی موجودی مواد اولیه به نسبت ماه پیش و افزایش قیمت خرید مواد اولیه به نسبت ماه پیش دارد، ولی اعداد شامخ این دو مولفه در تیرماه به نسبت خردادماه در حال نزدیک شدن به عدد ۵۰ و وضعیت ثبات هستند. از دیگر نکات قابل‌توجه، میزان سفارش‌های جدید و میزان فروش محصولات در گزارش شامخ صنایع غذایی است. درحالی‌که این دو شاخص در اردیبهشت‌ماه به نسبت ماه قبل بهتر ارزیابی شده بودند در ماه‌های خرداد و تیر به نسبت ماه قبل خود بدتر ارزیابی شده‌اند.
صنایع فلزی: شاخص کل شامخ صنایع فلزی در تیرماه 1398 رقم 54/ 52 ارزیابی شده است. رقم بالای 50 شاخص کل، ناشی از شرایط بهبود مولفه‌های اصلی مقدار سرعت انجام و تحویل سفارش (عدد شامخ 16/ 60) و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (عدد شامخ 03/ 57) است؛ به‌عبارت‌دیگر در تیرماه تنها مولفه اصلی که بد ارزیابی شده، مولفه موجودی مواد اولیه است که همچنان همانند آنچه در گزارش‌های شامخ هفت ماه گذشته عنوان شده است در شرایط نامناسب قرار دارد. البته با توجه به آنکه رقم شامخ موجودی مواد اولیه نزدیک به رقم 50 است (عدد شامخ 09/ 46) می‌توان شرایط کلی این صنعت را در تیرماه به نسبت خردادماه بهتر ارزیابی کرد. ضمن آنکه مولفه قیمت خرید مواد اولیه نیز پس از هفت ماه که همواره درحال افزایش، گزارش شده است در تیرماه به رقمی زیر 50 دست یافته است که این امر در صورت استمرار، می‌تواند خبر خوشی برای فعالان اقتصادی حوزه صنایع فلزی باشد. به‌طورکلی گزارش شامخ تیرماه صنایع فلزی حاکی از تضعیف بازار تقاضای محصولات فلزی (داخلی و خارجی) است، به‌گونه‌ای‌که کاهش میزان فروش محصولات، عدم‌تغییر قابل‌توجه میزان سفارش‌های جدید نسبت به ماه قبل و افزایش موجودی محصول در انبارها طی ماه تیر به نسبت ماه قبل آن مشاهده می‌شود. دلیل این امر را می‌توان تحریم فلزات اساسی ایران و رکود بخش مسکن عنوان کرد.
صنایع کانی غیرفلزی: شامخ کل گروه صنایع کانی‌های غیرفلزی در تیرماه 98، رقم 9/ 51 را به خود اختصاص داده است. این رقم نشان از بهبود خیلی اندک وضعیت این صنایع نسبت به ماه گذشته دارد. بهبود شاخص شامخ این صنعت به علت مشاهده بهبود در شاخص‌های مقدار تولید محصولات (عدد شامخ 9/ 61)، سرعت انجام و تحویل سفارش (عدد شامخ 9/ 61) و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی کار (عدد شامخ ۴/ ۵۲) است. از نکات قابل‌توجه در گزارش شامخ صنایع کانی غیرفلزی می‌توان به رقم بالای شامخ مولفه قیمت خرید مواد اولیه (عدد شامخ ۸/ ۷۳) اشاره کرد که همانند خردادماه بالاترین میزان این مولفه در بین صنایع است.
به‌طورکلی از دی‌ماه سال ۱۳۹۷ عدد شامخ مولفه قیمت خرید مواد اولیه هرماه به نسبت ماه قبل در حال افزایش گزارش شده که بالاترین میزان عدد شامخ مربوط به این مولفه در فروردین ۱۳۹۸ عدد شامخ ۱۰۰ ثبت شده است. علاوه بر مولفه قیمت خرید مواد اولیه صنایع کانی غیرفلزی که در تیرماه در صدر عدد شامخ در بین ۱۲ صنعت موردبررسی قرار گرفته، مولفه قیمت محصولات تولیدشده نیز با ثبت عدد شامخ ۹/ ۶۱ صدرنشین شده است. بهرغم آنکه میزان سفارش‌های جدید در این صنعت کاهش یافته، ولی بهتر شدن میزان فروش محصولات سبب شده است که فعالان این حوزه، انتظارات تولید در ماه آینده را برای خود مثبت ارزیابی کنند. البته شروع فصل ساخت‌وساز (تابستان) با توجه به آنکه اغلب تقاضای محصولات این صنعت در بخش ساخت‌وساز است تا حدود بسیاری خوش‌بینی فعالان اقتصادی نسبت به آینده را توجیه می‌کند، ولی باید دید که با توجه به رکود حاکم در بخش مسکن تا چه میزان از انتظارات آنها تحقق می‌یابد.
ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی: شامخ گروه صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی در تیر 1398 رقم 53/ 50 ثبت شده است که به نسبت اردیبهشت و خرداد حاکی از کاهش تدریجی فعالانی در این حوزه است که به بهبود در این صنعت در هرماه به نسبت ماه قبل اذعان داشته‌اند. در تیرماه سه مولفه اصلی مقدار تولید محصولات، سرعت انجام و تحویل سفارش و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی کار با مقادیر اندکی تغییر به نسبت ماه قبل همچنان بهتر ارزیابی شده‌اند اما دو مولفه اصلی موجودی مواد اولیه و میزان سفارش‌های جدید به نسبت ماه قبل بدتر ارزیابی شده‌اند. به‌صورت خاص میزان سفارش‌های جدید از رقم شامخ 50 در خردادماه به رقم شامخ 33/ 33 کاهش یافته است که تغییر منفی قابل‌توجهی است. کاهش قدرت خرید در کاهش تقاضای لوازم‌خانگی تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای دارد. این امر افزایش موجودی محصولات در انبارها را نیز توجیه می‌کند؛ به‌عبارت‌دیگر کاهش فروش محصولات منجر به افزایش موجودی آنها در انبارهای تولیدکنندگان شده است.
صنایع نساجی: فعالان صنایع نساجی مانند ماه قبل، در تیرماه نیز وضعیت صنعت را منفی و بدتر از ماه گذشته ارزیابی کرده‌اند. بهرغم اینکه در مقایسه با ماه قبل تعداد فعالان اقتصادی که بدتر شدن وضعیت موجودی مواد اولیه و میزان سفارش‌های جدید و همین‌طور افزایش قیمت مواد اولیه را گزارش کرده‌اند کمتر است، اما مقدار تولید محصولات در این صنعت نسبت به ماه گذشته کاهش داشته و عدد شامخ مرتبط با آن ۵/ ۳۸ نشان‌دهنده شدت این کاهش است. علاوه بر کاهش چشمگیر تولید، نکته مهم دیگر در اعداد شامخ صنعت نساجی، کاهش شدید قیمت محصولات تولید شده در مقایسه با ماه قبل است که می‌توان کاهش قیمت محصولات پتروشیمی و در نتیجه کاهش هزینه تولید نیز ماهیت فصلی تقاضای این صنعت را در این روند موثر دانست. از سوی دیگر انتظارات تولید در ماه آینده بهبود یافته و در مقایسه با ماه قبل می‌توان گفت که فعالان این صنعت به تولید در ماه آینده بسیار امیدوارترند. درمجموع از بررسی اطلاعات موجود در این صنعت می‌توان گفت که تولیدکنندگان با توجه به نرخ نزولی دلار که علامت کاهش بیشتر در قیمت مواد اولیه وارداتی را در آینده نزدیک می‌دهد، تولید خود را اندکی به تعویق انداخته‌اند. اگرچه این مساله نافی مشکلات موجود در واحدهای فعال صنعت نساجی ازجمله کمبود نقدینگی نیست. علاوه بر آن در صنعت فرش نیز مشکل صادرات به دلیل تحریم‌های بین‌المللی که سبب از دست دادن بازار آمریکا به‌عنوان مقصد صادراتی حدود ۳۰ درصد از فرش دستباف ایرانی شده، همچنان گریبان‌گیر بافندگان است. همچنین مجموع این شرایط می‌تواند توضیح دهنده عدم‌تغییر در وضعیت صادرات صنایع نساجی در ماه جاری نسبت به ماه قبل (که وضعیت صادرات بسیار بدتر از ماه قبل از آن گزارش شده بود)، نیز باشد.
صنایع فرآورده‌های نفت و گاز: فعالان اقتصادی در صنایع فرآورده‌های نفت و گاز اذعان داشته‌اند که در تیرماه وضعیت کلی صنعت همچنان نامساعد بوده اگرچه نسبت به ماه قبل اندکی از سرعت بدتر شدن آن (با عدد شامخ ۹۰/ ۴۴ در تیرماه نسبت به ۵۰/ ۴۲ در خردادماه) کاسته شده است. همچنین روند کاهشی مقدار تولید محصولات و موجودی مواد اولیه اندکی تعدیل شده، ولی همچنان نامساعد است. قیمت خرید مواد اولیه و قیمت محصولات تولید شده در این ماه مانند چند ماه گذشته افزایش داشته، اگرچه در مقایسه با ماه گذشته، از تعداد فعالانی که این افزایش را گزارش کرده‌اند، کاسته شده است. علاوه بر آن، روند افزایشی قیمت ارز نیمایی که در روزهای پایانی تیرماه کمترین فاصله را با نرخ ارز آزاد ثبت کرد، سبب ایجاد ابهاماتی در بازار مواد اولیه شده که در کنار خبر توافق اخیر اوپک برای کاهش تولید نفت، قدرت پیش‌بینی تولیدکنندگان را مختل کرده است. بهرغم این وضعیت، میزان استخدام نیروی انسانی در تیرماه بهبود داشته که می‌تواند به علت افزایش ظرفیت تولید برخی از پالایشگاه‌ها و نیز افتتاح پروژه‌های جدید در حوزه این صنعت باشد. اگرچه انتظارات تولید در ماه آینده با عدد شامخ ۹۲/ ۵۱ افزایش اندکی را نشان می‌دهد، اما در یک نگاه کلی می‌توان گفت رشد تقاضا در صنایع متقاضی محصولات پتروشیمی ازجمله صنایع خودرویی و حمل‌ونقل و عملکرد مثبت شرکت‌های پتروشیمی در بورس کالا، می‌تواند نویددهنده چشم‌انداز روشنی برای این صنعت باشد.
صنایع لاستیک و پلاستیک: شامخ کلی به‌دست آمده برای صنایع لاستیک و پلاستیک در تیرماه معادل ۸/ ۵۲ است که حکایت از بهبود اندک در وضعیت عمومی این صنعت دارد. در بین ۵ شاخص اصلی توضیح‌دهنده شاخص کل این صنعت، تنها دو شاخص مقدار تولید محصولات و موجودی مواد اولیه به نسبت خردادماه بدتر ارزیابی شده‌اند. افزایش موجودی کالا، کاهش موجودی مواد اولیه، افزایش قیمت‌های خرید مواد اولیه در تیرماه به نسبت ماه پیش می‌تواند توضیح‌دهنده علت کاهش تولید محصولات در تیرماه باشد. نکته قابل‌ملاحظه مشاهده بهبود در شاخص میزان سفارشات جدید است که توانسته عدد شامخ ۶۰ (بالاترین میزان این مولفه در بین همه صنایع) را ثبت کند. این در حالی است که عدد شامخ مربوط به این مولفه در خردادماه رقم ۷/ ۳۶بوده است؛ اما با توجه به آنکه فعالان این حوزه در بیان انتظارات تولید در ماه آینده خود، عدم‌تغییر شرایط را ابراز کرده‌اند به نظر می‌رسد این فعالان افزایش سفارشات جدید را پایدار نمی‌بینند و در بهترین حالت ممکن متصور هستند که در ماه آتی نیز به همین میزان سفارشات را دریافت کنند؛ بنابراین استراتژی فعالان این حوزه پاسخ به افزایش سفارشات ماه تیر از طریق موجودی انبار است.
ارسال نظر