گزارش تورم کالاهای وارداتی در فصل پاییز منتشر شد
تکمیل پازل افت تورم در پاییز
مفهوم شاخص قیمت کالاهای وارداتی
مرکز آمار در گزارشی به بررسی شاخص قیمت کالاهای وارداتی در فصل پاییز1400پرداخت. قیمت کالاهای وارداتی یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر میزان مبادلات خارجی کشورهاست. این شاخص یکی از عوامل تعیین‌‌کننده رابطه مبادله بوده و تغییرات آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادبیات اقتصادی رابطه مبادله به رابطه میان قیمت کالاهای صادراتی و قیمت کالاهای وارداتی گفته میشود که میتوان آن را از تقسیم شاخص بهای کالاهای صادراتی به شاخص بهای کالاهای وارداتی به‌دست آورد. بهبود این رابطه نشان میدهد با مقدار معینی صادرات میتوان به کالاهای وارداتی بیشتری دست یافت و به این ترتیب سطح زندگی مردم را ارتقا داد. به عبارت دیگر میتوان گفت منظور از بهبود رابطه مبادله، افزایش قیمت کالاهای صادراتی به نسبتی بیش از افزایش کالاهای وارداتی است. درنتیجه بهبود یا افزایش رابطه مبادله موجب بهبود تراز پرداخت‌‌های کشور میشود. مورد دیگر اینکه در طرح شاخص قیمت کالاهای وارداتی و صادراتی از کلیه کدهای تعرفه وارداتی و صادراتی کشور سال ٩٥ (سال پایه) استفاده میشود.
روش جمع‌‌آوری اطلاعات با استفاده از آمارهای ثبتی گمرک نیز سیستم طبقهبندی نظام هماهنگ‌‌شده توصیف و کدگذاری (HS) است. نتایج حاصل از این طرح در سطح کل کشور و برای ٢٠ گروه اصلی طبقهبندی HS به تفکیک دلاری و ریالی بیان شده است. نکته دیگر اینکه برای محاسبه شاخص فصل بهار1400 از داده‌های مقدماتی گمرک جمهوری اسلامی استفاده شده است. از این‌‌رو نتایج اعلام‌شده به‌صورت مقدماتی است و استفاده از آنها باید با ملاحظه انجام شود.
کد تعرفه یا همان کد HS، یک کد بین‌‌المللی 8رقمی منحصر به فرد در بین تمام کشور‌‌ها طبق سیستم نمانکلاتور است که تمام کالاها را با توجه به مشخصات دقیق طبقهبندی می‌‌کند و 21 قسمت (دو عدد اول)، 99فصل (دو عدد دوم) و دو عدد بعدی شماره اصلی و دو عدد آخر شماره فرعی است.
کاهش 40 درصدی تورم نقطه‌ای
شاخص مهمی که در این گزارش به آن اشاره شده، تورم نقطه‌ای است. در بخش نخست به تورم نقطه‌ای کالاهای وارداتی پرداخته شده است. بررسی گزارش‌های رسمی نشان میدهد تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های ریالی در فصل پاییز نسبت به فصل مشابه سال قبل معادل 9/ 445درصد بوده که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه تابستان (برابر با 4/ 485درصد) حدود 5/ 39واحد درصد کاهش داشته است.
همچنین تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های دلاری در فصل مذکور نسبت به فصل مشابه سال قبل برابر 9/ 54درصد بوده که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه فصل قبل (برابر با 1/ 52 درصد) حدود 8/ 2واحد درصد رشد داشته است. دیگر اینکه در گروه‌های اصلی طبقهبندی مربوط به گروهHS کمترین نرخ تورم نقطه‌ای در بخش ریالی مربوط به گروه «چوب و اشیاء چوبی » (6/ 9 درصد) و بیشترین نرخ مربوط به گروه «آلات و دستگاه‌هاى اپتیک، عکاسى، سینماتوگرافى» (7/ 640درصد) بوده است. همچنین بیشترین کاهش مربوط به گروه «پوست خام، چرم، پوست‌‌هاى نرم و اشیای ساخته‌شده از این مواد» (منفی 7/ 0 درصد) است.
افت 15 درصدی تورم فصلی
شاخص دومی که در این گزارش به آن اشاره شده، تورم فصلی است. بررسی گزارش‌های رسمی نشان میدهد تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های ریالی در فصل پاییز نسبت به فصل قبل معادل 6/ 48درصد بوده که در مقایسه با تورم فصلی تابستان (برابر با 7/ 63درصد) حدود 1/ 15واحد درصد کاهش داشته است. همچنین تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های دلاری در فصل مذکور نسبت به فصل قبل برابر 1/ 12درصد بوده که در مقایسه با تورم فصلی تابستان (برابر با 7/ 8درصد) حدود 4/ 3واحد درصد رشد داشته است.
دیگر اینکه در گروه‌های اصلی طبقهبندی مربوط به گروهHS کمترین نرخ تورم فصلی در بخش ریالی مربوط به گروه «مروارید طبیعی یا پرورده، سنگ‌های گرانبها » (معادل یک درصد) و بیشترین نرخ مربوط به گروه «فلزات معمولی و مصنوعات آنها» (7/ 63 درصد) بوده است. همچنین بیشترین کاهش مربوط به گروه «محصولات صنایع غذایی، نوشابه‌ها» (منفی1/ 1درصد) است.
کاهش 36درصدی تورم سالانه
شاخص سومی که در این گزارش به آن اشاره شده، تورم سالانه است. بررسی گزارش‌های رسمی نشان میدهد تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های ریالی در چهار فصل منتهی به فصل پاییز معادل 3/ 478درصد بوده که در مقایسه با تورم سالانه تابستان (برابر با 8/ 513درصد) حدود 5/ 35واحد درصد کاهش داشته است. همچنین تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های دلاری در چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال جاری برابر 3/ 55درصد بوده که در مقایسه با تورم سالانه تابستان (برابر با 3/ 54درصد) حدود یک واحد درصد رشد داشته است. دیگر اینکه در گروه‌های اصلی طبقهبندی مربوط به گروهHS کمترین نرخ تورم سالانه در بخش ریالی مربوط به گروه «چوب و اشیای چوبی» (معادل 4/ 9درصد) و بیشترین نرخ مربوط به گروه «آلات و دستگاه‌های اپتیک» (4/ 716درصد) بوده است. همچنین بیشترین کاهش مربوط به گروه «پوست خام، چرم» (منفی 1/ 0درصد) است.
در نهایت کارشناسان بر این باورند که کاهش تورم نقطه‌ای، فصلی و سالانه کالاهای وارداتی (مبتنی بر داده‌های ریالی) در کنار رشد سه شاخص مذکور بر مبنای داده‌های دلاری به دلیل ثبات و حتی کاهش نرخ ارز رخ داده است. کاهش تورم تولیدکننده در بخش خدمات و بخش صنعت در فصل پاییز در کنار افت تورم کالاهای وارداتی می‌تواند پازل کاهش تورم در سومین فصل سال را کامل کند.
این موضوع به آن معناست که مصرف‌کننده در ماه مذکور با افزایش قیمت کمتری نسبت به فصل‌های قبلی روبه‌رو بوده است. پیش‌تر «دنیای‌اقتصاد» در گزارش‌هایی با نام «بازگشت نرم تورم پیشنگر» و « علامت دوم افت تورم پیشنگر» به افت تورم تولیدکننده بخش خدمات و صنعت پرداخته بود.
