نقش زیست بوم نوآوری

این رشد قابل توجه مرهون رشد در ابعادی همچون خروجی‌های دانش و فناوری (از جایگاه ۹۰ در سال ۲۰۱۵ به جایگاه ۴۱ در سال ۲۰۱۸) و خروجی‌‌های خلاق (از جایگاه ۱۱۶ در سال ۲۰۱۵ به جایگاه ۵۹ در سال ۲۰۱۸) است که بی‌شک توسعه زیست بوم نوآوری و کارآفرینی و همچنین توسعه استارت‌آپ‌های فعال در بخش‌های مختلف اقتصادی نقش بی‌بدیلی در کسب این جایگاه داشته است.

ارائه خروجی‌های نوآورانه مطلوب

بر اساس گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان جهانی مالکیت فکری، ایران با رشدی ۱۰ پله‌ای یکی از بیشترین رشدها را در میان کشورهای همتراز خود داشته است. نکته قابل توجه اینکه جایگاه کشورمان در شاخص کارآیی نوآوری (Innovation Efficiency Ratio)، از رتبه ۵۶ در سال ۲۰۱۷ به رتبه ۱۱ در سال ۲۰۱۸ رسیده است. این امر بیشتر مرهون وضعیت مناسب شاخص‌های مربوط به ابعاد خروجی است و نشان از این موضوع دارد که ایران توانسته است به‌رغم ضعف در برخی شاخص‌های مربوط به ورودی‌ها، خروجی‌‌های نوآورانه بسیار مطلوبی را ارائه دهد. بر اساس گزارش مذکور، ایران در میان ۳۴کشور با درآمد متوسط به بالا (upper-middle-income countries) در رتبه ۱۶ و در میان ۹ کشور آسیای مرکزی و جنوب غربی آسیا در رتبه دوم قرار دارد.

رشد قابل اعتنای سرمایه انسانی

براساس جدولی که در آن، جایگاه کشورها در رتبه‌بندی کلی شاخص جهانی نوآوری ارائه شده است، رتبه کشورمان از جایگاه ۱۰۶ در سال ۲۰۱۵ به جایگاه ۶۵ در سال ۲۰۱۸ رسیده است که در مقایسه با گزارش سال ۲۰۱۷، بعد سرمایه انسانی و پژوهش نیز همانند سال‌های قبل رتبه قابل اعتنایی داشته است و در رتبه ۴۵ بین کشورهای مورد بررسی قرار دارد. بعد زیرساخت با ۱۲ رتبه بهبود از جایگاه ۹۹ به جایگاه ۸۷، پیچیدگی کسب و کار با ۷ پله بهبود از رتبه ۱۱۵ به رتبه ۱۰۸، پیچیدگی بازار با ۶ پله بهبود رتبه از جایگاه ۱۱۲ به جایگاه ۱۰۶، در آخر بعد نهادها با ۴ رتبه تنزل، از جایگاه ۱۰۶ به جایگاه ۱۱۰ در بین کشورهای مورد بررسی رسیده است.

لزوم توجه جدی‌تر به ورودی‌های نوآوری

بنابر این گزارش، یکی از ویژگی‌های گزارش شاخص جهانی نوآوری، نگاه همه‌جانبه و متوازن به همه ابعاد اثرگذار بر نوآوری است و مرور داده‌های جدول جدید رتبه‌بندی کشورها در سازمان جهانی مالکیت فکری نشان از این دارد که رشد شاخص‌های کشور، چه در بازه‌های چهارساله (از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸) و چه در مقایسه با سال گذشته، در اغلب قریب به اتفاق ابعاد، با رشد همراه بوده است. اما نکته قابل توجه اینکه به‌رغم رشد رتبه کلی کشور در سال‌های اخیر، برخی از ابعاد که به ورودی‌های نوآوری برمی‌گردد رتبه مطلوبی ندارند و این ضعف و عدم توازن در رتبه ابعاد، نباید با رشد قابل توجه و رتبه بسیار خوب ابعاد دیگر که منتج به بهبود در رتبه کلی شده است، نادیده گرفته شود.