گفته‌ها

سر هنری ساویچ لندور مامور انگلیسی در اوایل قرن بیستم، در گزارشی که از وضع ایران ارائه کرده است، نبود سرمایه‌داری ملی در ایران یا عدم حضور تجار ایرانی در تجارت‌های بزرگ را ناشی از «ناآشنایی و نابلدی» آنها دانسته است.

وی در گزارش خود چنین نوشته است: «آنها [تجار ایرانی] نمی‌توانند تفاوت بین ذخیره و پس‌انداز را درک کنند. فقط پس‌انداز است که تشکیل سرمایه می‌دهد، (...) در ایران ثروت زیادی وجود دارد ولی تمام آنها بی‌مصرف است، مبالغ زیادی پول نقد، جواهرات، طلا و نقره در سرداب‌های تاریک سال‌ها است مخفی و پنهان است. اینها نه به درد کار تجارت می‌خورد، نه به درد مملکت. مثل این است که هیچ وجود ندارد. (...) علت اساسی آن این است که از همسایه خود یا از اطرافیان خود ملاحظه می‌کند و می‌ترسد. آسیایی به این خوش است که دارایی خود را در اختیار دارد.»

منبع: بخشی از یک مقاله از زهره روحی منتشر شده  در انسان‌شناسی و فرهنگ.