سفرنامهنویسان اروپایی در عصر صفوی
بیشتر سفرنامههای بازدیدکنندگان اروپایی در دوره صفویه، در بازه سالهای ۱۶۰۰ تا۱۷۵۰ میلادی (۱۱۶۳-۱۰۰۸ ق) نگاشته شده است. سفرنامههای: برادران شرلی(۱۵۹۸)، دن گارسیا فیگوئرا (۱۶۱۴)، پیترو دلاواله (۱۶۱۷)، تاورنیه (۱۶۳۲)، آدام اولئاریوس (۱۶۳۶)، شاردن (۱۶۶۴)، سانسون و نیز کمپفر (۱۶۸۳)، کروسینسکی (۱۷۰۷) که به فارسی برگردان شده و برخی مانند سفرنامه رافائل دومان (۱۶۶۰) که هنوز ترجمه نشده است مربوط به همین دوره از تاریخ ایران است.
در این میان، سفرنامه شاردن را به لحاظ مدت زمان زیاد سکونت نویسنده در ایران، آشنایی دقیق با فرهنگ ایرانی و اشتمال جنبههای مردمشناسی و جغرافیایی، باید جامع تر و معتبرتر از بقیه شمرد. سفرنامه اولئاریوس و کمپفر به لحاظ اشتمال بر توصیف اماکن، مناصب دولتی، شهرها و اقوام ایرانی بسیار حائز اهمیت است. برخی پژوهندگان مهمترین ویژگیهای سفرنامههای خارجی را اینگونه برشمردهاند: اشتمال بر گزارشهای عینی با برداشتهای کاملا آنی، توجه به احوال اجتماعی و ظرایفی که از دید ایرانیان قابلتوجه نبوده است، توصیف مظاهر زندگی و اخلاق و روحیات مردم ایران با کنجکاوی، پرداختن به اوضاع اقتصادی و جغرافیایی، بیان وضعیت مذهب و عقاید مذهبی و وضع تعلیم و تربیت، گردآوری افسانهها و اساطیر ملی و باستانی، آگاهی از کیفیت نفوذ تدریجی دول اروپایی در ایران.
ارسال نظر