شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

سفرنامه

سفرنامه

  • گناباد در سفرنامه ناصر خسرو

    چون از شهر تون برفتیم آن مرد گیلکی مرا حکایت کرد که وقتی ما از تون به گنابد (گناباد) می‌رفتیم، دزدان بیرون آمدند و بر ما غلبه کردند. چند نفر از بیم خود را در چاه کاریز افکندند. بعد از آن، از آن جماعت یکی را پدری مشفق بود.
  • زیبایی‌ها و زشتی‌های ایران عهد قاجار

    دنیای اقتصاد -گروه تاریخ و اقتصاد: کتاب «شرح سفری به ایالت خراسان»، سفرنامه «مک گِرگور» وابسته نظامی انگلیس در هندوستان است که سال۱۸۷۵ در جریان سفر وی از بمبئی به برخی مناطق جنوبی، مرکزی و شرقی ایران آن زمان نوشته شده است. سی.ام مک گرگور در مقدمه کتاب آورده است: «باید بگویم نتایج آن سفر مرا از ایران بیزار کرد.» گزارش گرگور بی‌شک با انگیزه و اهداف سیاسی و نظامی تنظیم شده است. او طراح بوده و ضمن توصیف دقیق برخی مکان‌های استراتژیک و شاخص ایران، آنها را طراحی کرده است. در جایی از کتاب آشکارا هدف از این مسافرت را بیان کرده؛…
  • مک گرگور؛ طراح نقشه‌های استعمار

    مطالعات پسااستعماری که به سلطه فرهنگی و رسانه‌ای استعمار توجه نشان می‌دهد، از منظر پژوهش‌های تاریخی، به آثار و تبعات فرهنگی سلطه می‌پردازد و مهم‌ترین منابع خود را در متون باقی‌مانده از این دوران به‌دست می‌آورد. گزارش مستشاران استعمار از سفر به سرزمین‌های پیرامون مستعمرات از جمله اسناد مهم تاریخی و انسان‌شناختی این سرزمین‌ها محسوب می‌شود.
  • روایت‌گری، پیش‌درآمدی بر پژوهش حول تاریخ شهر

    محمدسروش جوشش *: از دیرباز آنچه که منجر به ثبت دقیق و درست وقایع بوده، به روی کاغذ آوردن اتفاقات و حواشی آن بوده است. این ثبت رخدادها، توانسته به آیندگان یک جامعه کمک کند تا با هویت و تاریخچه محیط پیرامونی خود آشنا شوند.
  • «صداع قبله عالم» در بازار کتاب

    دنیای اقتصاد: کتاب «صداع قبله عالم» نوشته صادق عاشورپور منتشر شد. این کتاب مجموع دو نمایش‌نامه به نام «صورت سفرنامه» و «صداع قبله عالم» است. صادق عاشورپور کارگردان تئاتر و از نویسندگان و پژوهشگران پیشکسوت عرصه هنرهای نمایشی به‌ویژه نمایش‌های ایرانی است. وی در این زمینه با نگارش مجموعه ۱۵جلدی نمایش‌های ایرانی و نیز انتشار ۴۰ مجموعه نمایش‌نامه، نام خود را به عنوان یکی از هنرمندان بین‌المللی در زمینه هنر تئاتر مطرح کرده است.
  • ناگفته‌های جالب از خاطره‌نویسی ناصرالدین‌شاه

    مجید عبدامین، کارشناس متون تاریخی، در ویژه‌برنامه گفت‌وگوی اختصاصی «پشت صحنه کتاب سفرنامه ناصرالدین‌شاه به فرنگ» که آخر هفته گذشته در سرای خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، گفت: ناصرالدین‌شاه در پنجاه سالی که سلطنت کرد مشغول خاطره‌نویسی هم بود؛ اما آنچه امروز در اختیار داریم مجموعا ۳۵ سال از خاطراتش است و پانزده سال باقیمانده فعلا موجود نیست. با مشاهده یادداشت‌های پراکنده‌ای که از او باقی مانده است، می‌بینیم که از ابتدا پختگی‌ قلم داشته است، چرا که ناصرالدین‌شاه به‌روزترین رمان‌ها را مطالعه م…
  • خرمشهر در سفرنامه‌ها

    منابع تاریخی و سفرنامه‌های بسیاری به خرمشهر اشاره کرده‌اند و مطالبی را در وصف و معرفی این دیار و تعلق آن به ایران آورده‌اند. «فتوح‌البلدان» بلاذری، «احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم» مقدسی و «المسالک‌ و الممالک» اصطخری، قدیمی‌ترین منابعی هستند که به خرمشهر اشاره کرده‌اند. درباره تاریخ خرمشهر دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که با در نظر گرفتن این نظرها می‌توان آغاز تاریخ خرمشهر را به پادشاهی هخامنشی نسبت داد.
  • تصاویر جالبی از مازندران ۹۰ سال پیش

    اطلاعات آنلاین: ۲۴ مرداد ۱۳۱۲ روزنامه اطلاعات در صفحه اول خود سفرنامه‌ای به مازنداران منتشر کرده که از نکات جالب آن چاپ ۳ گراور (تصویر) از نقاط مختلف این استان شمالی است.
  • شرح سفر حیرت انگیز با هدف صلح

    دنیای اقتصاد: رونمایی از ترجمه فرانسوی سفرنامه «برادران امیدوار» با حضور ژان لویی اوزوات، مترجم کتاب و عیسی امیدوار برگزار شد. عیسی امیدوار در این مراسم به بیان دلایل و نحوه سفر ۱۰ساله خود به دور دنیا پرداخت و در ادامه مترجم فرانسوی سفرنامه «برادران امیدوار»، با تاکید بر شعار جهانی این دو برادر با عنوان «همه متفاوت، همه خویشاوند» که با هدف گسترش صلح و دوستی میان تمام ملت‌ها و فرهنگ‌هاست، نحوه آشنایی و علاقه خود به سفر این دو برادر و سفرنامه ایشان را روایت کرد. مترجم فرانسوی سفرنامه «برادران امیدوار» گفت: در…
  • قنات؛ اختراع بزرگ ایرانیان

    در زمان حکومت طاهریان کتابی تحت عنوان «قنّی» نوشته شد که به مقررات حفر قنات و احداث آن و نیز حق استفاده از آن پرداخته شده بود و تا سده ۴هجری قمری که کتابی تحت عنوان «استخراج آب‌های پنهانی» توسط ابوبکر محمدبن‌حاسب کرجی درباره ساختمان و نگاهداری قنات‌ها نوشته شد، اهمیت شایانی داشت (بهنیا/ ۱۳۶۷/ ص۱۰۲).
  • روایت سال‌ها عشق و زندگی

    دنیای اقتصاد: مراسم بزرگداشت استاد کاظم‌سادات اشکوری، شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار و پژوهشگر فرهنگ عامه، به پاس ۶ دهه حضور تاثیر‌گذار در شعر معاصر ایران در رویداد جایزه شعر خبرنگاران برگزار شد. در ابتدای این مراسم افشین نادری، پژوهشگر فرهنگ عامه، گفت که صحبت کردن از کاظم‌سادات اشکوری با توجه به فعالیت‌هایش در حوزه شعر، روزنامه‌نگاری، فرهنگ عامه و سفرنامه‌نویسی سخت است. او افزود: شعر او تصویری زلال و صیقل‌خورده است؛ او شعری سهل و ممتنع دارد که عمیق‌ترین مفاهیم انسانی را در زلال‌ترین واژه‌ها بیان می‌کند. نادری…
  • تاریخیات - ۱۴۰۲/۰۳/۱۳

    «کوتاه، خشک، خشن، به سختی طبیعت و زندگی همان سامان. با تکرار پیاپی فعل‌های ضربی و چکشی در اول جمله و خلاف معمول که اول آزار می‌دهد و بعد عادی و حتی خوشایند می‌شود. کتاب تک‌نگاری جامعه‌شناختی یا سفرنامه، جغرافیای انسانی، تاریخ، کشاورزی، اقتصاد و معیشت و چیزی این‌گونه، هیچ‌ یک از اینها نیست و همه اینهاست.
  • دو شهر مستحکم ایرانی به سبک اروپایی

    در سراسر ایران فقط دو شهر دارای استحکامات به سبک اروپایی است. این دو شهر خوی و عباس‌آباد است. ولی استحکامات آنها به حدی تنگ و باریک ساخته شده است که بر بالای سکوی آن دو عراده توپ به زحمت می‌‌توانند مانور دهند. ضمنا قلاع مزبور فاقد پوشش و راهرو مخفی و خاکریز جلوی استحکامات و پلکان است. اما شیب بیرون قلعه به هیچ وجه قابل اعتماد نیست؛ زیرا با نردبام نسبتا بلندی می‌‌توان از آن بالا رفت. این قلعه‌ها به دست یکی از افسران انگلیسی پرمدعایی که در خدمت کمپانی هند شرقی بوده، ساخته شده است.
  • همه «انعام» و «مداخل» می خواستند!

    دکتر ویلز (Wills) پزشک انگلیسی، در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار به ایران سفر کرده است. او درواقع مامور و جاسوسی در لباس و شمایل پزشک بوده است. ذکر نکردن نام همراهان، اداره اعزام و دانشکده پزشکی‌اش این ظن را تقویت می‌کند. در اینجا بخشی از سفرنامه او را می‌خوانید.
  • برگزاری جشن یکصدسالگی «محمدعلی موحد»

    دنیای اقتصاد: شب یکصدمین زادروز استاد دکتر «محمدعلی موحد» توسط مجله بخارا با همکاری مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار می‌ شود. در این مراسم که با حضور شاگردان، دوستان و دوست‌داران استاد موحد برپا می‌شود، اندیشمندان، ادیبان، مولوی‌شناسان، عرفان‌پژوهان، تاریخ‌نگاران، حقوق‌خوانان و فلسفه‌دانان‌ به ایراد سخن خواهند پرداخت.
  • زیارت پرهزینه و دشوار

    ایرانی‌ها در دوره قاجار برای رفتن به حج می‌توانستند یکی از این چهار مسیر را انتخاب کنند: مسیر دریایی از جنوب ایران به جده، راه جبل، راه شام و راه اسلامبول به جده. بدیهی است که در این میان، موضوع امنیت راه‌ها اهمیتی فوق‌العاده داشت و درخصوص امنیت راه، حمله‌داران آگاهی‌های مهمی داشتند و صد البته مصالح خود را نیز در این میان در نظر می‌گرفتند. در واقع، مهم‌ترین تجربه‌ای که یک حمله‌دار - به‌تعبیر امروزی مدیر کاروان - در آن دوره می‌آموخت، یاد گرفتن این مسیرها و دریافت اطلاعات درست درباره امنیت آنها…
  • زنان قاجار در حال ساز زدن+عکس

    فرادید: بر اساس روایت‌های تاریخی، از جمله آنچه سفرنامه‌نویسان نوشته‌اند، برگزاری مجالس رقص و موسیقی یکی از سرگرمی‌های همیشگی درباریان در طول دوره‌های مختلف بوده است. حضور زنان رقصنده یا نوازنده نیز در اینگونه مجالس سابقه‌ای طولانی داشته است.
  • رویداد رونمایی از نسخه جدید وب سایت و اپلیکیشن تترلند

    همزمان با آغاز ششمین سال فعالیت مجموعه تترلند، رویداد رونمایی از نسخه ۷ وب سایت و اپلیکیشن تترلند با شعار «گام ششم؛ اصل سادگی» در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ماه برگزار شد. در این رویداد همچنین از گزارش سال ۱۴۰۱ تترلند رونمایی شد.
  • تهران قابل زندگی نیست؛ فرار کنید

    همشهری آنلاین: جهانگرد ایتالیایی «مادام کارلا سرنا» در سفرنامه‌اش در سال ۱۲۵۶ شمسی نوشته است: شهر تهران که در وسط دشتی بی‌آب و علف قرار گرفته است هیچ‌گونه سایبانی ندارد.
  • نوروز ایرانی در سفرنامه‌های غربی

    «در روزهای اول سال، مردم برای تامین هزینه‌های عید نوروز احتیاج به پول دارند به‌طور کلی در تمام موارد سرور و شادمانی یا عزاداری و خدا می‌داند که تعداد این روزها و به‌ویژه ایام جشن و سرور نزد ملتی که بزرگ‌ترین مشغولیاتش تفریح است چقدر زیاد است، مردم شهرنشین ایران در جست‌وجوی پول هستند.»
  • درگذشت مترجم باسابقه در ۷۷سالگی

    دنیای اقتصاد: غلامحسین میرزاصالح، پژوهشگر و مترجم نامدار و نوه میرزاصالح شیرازی (از نخستین دانش‌آموختگان ایرانی در اروپا و ناشر روزنامه کاغذ اخبار، نخستین روزنامه ایران)، یک‌شنبه ۱۴ اسفند درگذشت.
  • میزبانی پُر چالش اصفهان

    گروه گزارش: گردشگری در استان اصفهان سابقه‌ای چند صدساله دارد و سفرنامه‌های قدیمی گویای توجه ویژه مردم داخل و خارج ایران به این نقطه هیجان‌انگیز تاریخی است.اما در سال‌های اخیر بخصوص پس از بحران سخت کرونا،اصفهان نیز مانند دیگر نقاط کشور درگیر تعطیلی در حوزه گردشگری و سفر شد که به‌مرورزمان این روند در راستای بازگشت به جایگاه پیشین طی شد اما هنوز اصفهان به جایگاه اساسی خود در زمینه جذب توریست دست نیافته است که شاید بخشی از آن به علت عدم توجه به زیرساخت‌ها،فقدان تبلیغات،عدم ایجاد فضاهای تفریحی و مراکز خرید…
  • یادداشت اعتراضی از باغ ملی تهران به منطقه سبز بغداد

    تسنیم: ناصر‌کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص استفاده برخی نهادها و مقامات عراقی از جمله نخست‌وزیر این کشور از عنوان جعلی برای خلیج فارس توضیح داد: «نام خلیج فارس برای این پهنه آبی یک واقعیت تاریخی، همیشگی، مستند و انکارناپذیر است و تکرار نام ساختگی، حقیقت را تغییر نمی‌دهد و مشروعیتی برای آن پدید نمی‌‌‌آورد.» کنعانی تاکید کرد: «خلیج فارس از هزاران سال پیش در اسناد، نقشه‌ها، سفرنامه‌ها و متون کهن به همین نام بوده و تا ابد به همین نام باقی خواهد ماند.» سخنگوی وزارت امورخارجه…
  •  وضعیت نابسامان چینی‌سازی در دوره قاجار

    براساس سفرنامه‌های جهانگردانی مانند پولاک، المر و دست‌نوشته‌های ایرانیانی مانند اعتمادالسلطنه، بلاغی و حسین‌خان تحویلدار، ساخت کاشی و ظروف سفالی و چینی در اقصی نقاط ایران وجود داشته است که در این بین سهم شهرهایی چون تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، کاشان، نائین، قم، میبد، نطنز و لالجین بیش از بقیه شهرها بوده است.
  • خروج، اعتراض و وفاداری در عمل

    کتاب «پیش رفتن با جمع»۱ آلبرت هیرشمن همان‌گونه که خود در پیش‌گفتار این کتاب بیان می‌دارد، نه یک رساله دانشگاهی که یک سفرنامه مستدل است. سفرنامه‌ای مستدل که مشاهدات عینی هیرشمن از کوشش‌های جمعی گروه‌های مختلف برای نیل به «بهتر کردن شرایط» را به تصویر می‌کشد. هیرشمن در اوایل سال۱۹۸۳، در سفری ۱۴هفته‌ای به آمریکای لاتین، از ۶کشور جمهوری دومنیکن، کلمبیا، پرو، شیلی، آرژانتین و اروگوئه بازدید و در طی این بازدید، از ۴۵ «پروژه مردمی» دیدار می‌کند. پروژه‌هایی که قصد داشته‌اند تا در فقدان حضور دولت‌ها،…
  • پیش از سفر به آنتالیا، این پادکست ها را گوش دهید

    امروزه پادکست ها طرفداران زیادی دارند و در بین مردم بسیار محبوب هستند. پادکست مجموعه ای از محتوای دیجیتال است که از طریق اینترنت توزیع می‌شود و می‌توان آن را در پخش کننده های موسیقی دیجیتال، تلفن های همراه یا رایانه شنید.
  • دانش، شغل، مقام و دارایى؛ مایه سرافرازی

     میان ایرانیان با کشورهاى خارجى هیچ‌گونه وسیله شناسایى و آشنایى نیست؛ نه سفرنامه دارند، نه روزنامه، نه مجله و نه دفاترى که در آن نشانى موسسات بزرگ و فحول دانشمندان و بزرگان درج شده باشد. شاید باورکردن این مطالب در نظر کسانى که هر روز ساعاتى از عمر خود را به کسب اخبار مى‌گذرانند و آرامش و آسایش‌ خویش را صرف این کار مى‌کنند و با دقت و مواظبت، تمام سفرنامه‌ها و نقشه‌هاى جغرافیایى را مطالعه مى‌کنند، دشوار آید، اما اینها همه حقیقت است و چنان‌که یاد کردم این‌گونه تحقیقات و مطالعات و شناسایی‌‌‌ها…
  • سفرنامه بی‌بی‌کوکب بختیار

    در میان سفرنامه‌نویسان ایرانی، بی‌بی‌کوکب بختیار، دختر نصیرخان، سردار جنگ بختیاری از اهمیت بسیاری برخوردار است. سفرنامه بی‌بی‌کوکب نخستین سفرنامه شناخته‌شده‌ یک زن ایرانی درباره سفر فرنگستان به شمار می‌رود. او خاطرات، دیدارش از شهرهای مختلف و وقایع سفر به اروپا را با دقت، تیزبینی و نکته‌سنجی به رشته تحریر درآورده است. بی‌بی‌کوکب از چنان شخصیتی برخوردار بود که سرآرنولد ویلسون، رئیس شرکت نفت ایران و انگلیس در خاطرات خود پس از آنکه او را در زمره اشخاص دانا و با اطلاع زمان توصیف می‌کند، درخصوص…
  • گناه «حذف»

    سفرنامه‌ها به‌عنوان منابع مکمل تاریخ اجتماعی در ایران از اهمیتی ویژه برخوردارند؛ چراکه در برهه‌های مختلف تاریخ این سرزمین، تاریخ به مثابه راوی عملکرد زندگی شاهان عمل کرده و توجه چندانی به سبک زندگی عامه مردم و طبقات مختلف اجتماعی نداشته است. از این رو سفرنامه‌ها به‌عنوان روایت ناظران بیرونی فرهنگ و جامعه ایرانی می‌‌توانند راهگشا مطالعه زندگی عامه مردم ایران در ادوار گذشته باشند.
بیشتر