مناظره اقتصادی

پرهام پهلوان: با شروع رقابت‏‏‌های انتخاباتی فرصت خوبی برای بررسی و مباحثه پیرامون سیاست‏‏‌های کلان نظام ایجاد شده است. می‏‏‌توان در برنامه‏‏‌های کاندیداهای مختلف ادعای فعالیت در سه‌روند مشخص را مشاهده کرد: ادامه روند موجود، بازگشت به روندهای آزمون‌شده قبلی و ایجاد تغییرات.

مناظره دوم اقتصادی کاندیداهای ریاست‌جمهوری برگزار شد. در مورد همه محورهای بحث نمی‌توان سخن گفت؛ به همین دلیل بر چند نکته در این مناظره تاکید می‌شود.

دنیای اقتصاد: در جلسه اول مناظرات ریاست جمهوری، مباحثه‌ای بر سر نقش سرمایه خارجی در میزان رشد اقتصادی صورت گرفت. در این جلسه، برخی نامزدها نقش کمی برای سرمایه خارجی قائل بودند. اما بر اساس علم اقتصاد، سرمایه خارجی از طریق تکنولوژی، فرهنگ سازمانی و ارتباطات نقشی فراتر از منابع مالی دارد.

۵نماینده مجلس و ۴فعال سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگاران «دنیای‌اقتصاد» از شیوه و چارچوب مناظره انتخاباتی و همچنین عملکرد نامزدها در مناظره اول انتقاد کردند. اگرچه در این میان برخی از هواداران، نامزد مورد علاقه خود را فرد پیروز در مناظره دانستند، ولی بخش بزرگی از مصاحبه‌شوندگان ساختار مناظره را بدون جاذبه خواندند و همه نامزدها را به بی‌برنامگی به‌ویژه در حوزه اقتصادی متهم کردند. به اعتقاد این دسته از نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی بعید است مناظره‌ها با چنین سبک و سیاقی تاثیرگذار باشند.

بالاخره انتخابات از دوشنبه شب و با مناظره‌های تلویزیونی وارد آخرین و حساس‌ترین مرحله شد، اما این مناظره‌ها با کیفیت برگزار نشد و نتوانست تنور انتخابات را داغ کند. برنامه‌های تلویزیونی نامزد‌ها بیش از حد زیاد و خسته‌کننده شده و این خستگی در چهره نامزد‌ها در مناظره دوشنبه کاملا معلوم بود. تا جایی که برخی از آنها مجبور شدند از روی متن مکتوب بخوانند و نظرات خود را بیان کنند که طبعا تاثیر خوشایندی بر رای‌دهنده ندارد. شکل جدید مناظرات اثرات محدود‌کننده خود را بر نامزد‌ها داشت. سوالات کارشناسی طرح…

«اقتصاد ایران در وضعیت کنونی، از نظر مسائل و چالش‌هایی که با آن مواجه است در مقطعی ویژه به سر می‌برد. مشکلات اقتصادی انباشته‌شده در طول سال‌های گذشته، مانند زخم‌هایی کهنه، یکی پس از دیگری سر باز کرده‌اند و به دنبال آن، مرهم‌گذاری بر این زخم‌ها، جای علاج بیماری را گرفته است. انباشت مشکلاتی که در دهه‌های گذشته برای حل آنها چاره‌اندیشی نشده، سبب شده است اقتصاد ایران امروز از نظر تعداد و عمق مسائل، در وضعیت تجربه‌نشده‌ای قرار گیرد. همین امر باعث شده است که نه‌تنها آینده میان‌مدت، بلکه آینده…

دنیای اقتصاد: در جریان مناظره اول انتخابات ریاست‌جمهوری، صحبت‌های زیادی درباره روش‌های مهار تورم، رشد اقتصادی و اثر تحریم‌ها به میان آمد. یکی از صحبت‌های مطرح‌شده نامزدها درباره اقتصاد ترکیه با این محور بود که این کشور«حتی با وجود عضویت در FATF و سازمان تجارت جهانی، دارای تورم ۷۰درصدی است.» «دنیای‌اقتصاد» این ادعا را بررسی کرده که آیا عامل اصلی تورم، پیوستن ترکیه به سازمان‌های جهانی بوده است؟ مطابق بررسی‌ها، در دو دهه اخیر اقتصاد ترکیه توانسته با تعامل با اقتصادهای جهان، رشد اقتصادی میانگین خود را در بین…

دنیای‌اقتصاد: نخستین دور از مناظرات انتخاباتی تلویزیونی در رابطه با موضوعات اقتصادی برگزار شد و نامزدهای انتخابات هر یک در پاسخ به سوالات به اظهارنظرهای متفاوتی پرداختند. آنچه مشخص است این است که در میان نامزدها به‌طور کلی اجماعی در رابطه با اثر تورمی خلق نقدینگی و کسری بودجه مزمن دولت وجود دارد. با این حال، ایده‌هایی همچون دلارزدایی از اقتصاد یا ارتباط با دنیا به‌عنوان راهکار این معضل مطرح شده است که به نظر نمی‌رسد ارتباط مستقیمی با این مورد داشته باشند.

دنیای اقتصاد: اعضای هیات تحریریه روزنامه «دنیای‌اقتصاد» مناظره اول نامزدهای ریاست‌جمهوری حول موضوعات اقتصادی را مورد بحث و بررسی قرار دادند. به نظر می‌رسد که این مناظره نه از منظر فرم برگزاری و نه از منظر پاسخ‌های ارائه‌شده از سوی نامزدها نتوانسته نمره قبولی را کسب کند.

سه‌شنبه شب اولین برنامه تلویزیونی که اصلا شبیه به مناظره‌‌‌‌‌ تلویزیونی نبود و بیشتر معارفه بود تا مناظره، برگزار شد. جدا از اینکه به هیچ‌کدام از سوالات به‌صورت دقیق و کارشناسی پاسخ‌داده نشد، عمیقا از اینکه برخی از کاندیدا‌ها بعد از سال‌ها تصدی مناصب سیاسی مختلف این حد درکشان از اقتصاد و بازار سرمایه ناقص است، انسان را افسرده می‌کند! جدا از اینکه حتی هیچکدام منظومه‌‌‌‌‌ فکری مشخصی حول اقتصاد و بازار سرمایه نداشتند، باید کاملا بی‌تعارف و با عدد و رقم صحبت کنیم. بازار سرمایه ما از روزی زمینگیر…

در اولین جلسه مناظره کاندیداهای ریاست‌جمهوری که با محوریت موضوعات اقتصادی برگزار شد بیشتر به کلی‌گویی پرداخته شد؛ اما آنچه مشهود بود نیمی از کاندیداها شرایط و سیاست‌های فعلی را در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی ایده‌آل توصیف کردند که در واقع به معنی افزایش تمرکز دولتی، اداره اقتصاد به صورت دستوری و کنترل متغیرهای اقتصادی با وضع قوانین و مقررات بدون اتکا به مکانیسم‌های بازار است و در این رویکرد بازار سرمایه جایگاهی ندارد. نیمی دیگر از کاندیداها شرایط فعلی را نامطلوب ارزیابی کردند که در این بین دو تن…

صحبت‌های دوشنبه‌شب کاندیداهای ریاست‌جمهوری حول موضوعات اقتصادی فاقد راهکار برای مشکلات مطرح‌شده بود. از این‌رو مردم عادی و کارگزاران اقتصادی با راه‌حل‌های عملی کاندیداها آشنا نشدند. در حال حاضر لیست کردن مشکلات اقتصاد ایران کار خیلی سختی نیست. مدت‌هاست که کارشناسان اقتصادی یک‌سری از موارد از قبیل فقدان ‌ثبات مالی و کسری بودجه، ناترازی نظام بانکی، ناترازی صندوق‌های بازنشستگی، عدم‌قطعیت‌های اقتصاد ایران و... را به‌عنوان مهم‌ترین مشکلات نام می‌برند. بنابراین در حال حاضر اگر از تمامی کاندیداها…

دوشنبه‌شب گذشته، اولین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری با محوریت مباحث اقتصادی برگزار شد. در دو بخش اول مناظره به‌رغم مطرح شدن موضوعاتی مانند «برنامه هفتم توسعه و اهداف کلیدی آن»، «ثبات‌‌‌بخشی به اقتصاد کشور» و «سیاست‌‌‌های اصل ۴۴» هیچ‌کدام از نامزدها در مورد اصلاح نظام بانکی موضوعی را مطرح نکردند. در حالی که از اهداف کلیدی برنامه هفتم توسعه، می‌‌‌توان به رعایت نسبت کفایت سرمایه ۸درصدی توسط بانک‌ها و کاهش سالانه ۲۰‌درصد از ناترازی شبکه بانکی اشاره کرد که مستلزم منابع قابل‌توجه و…

انتظار از مناظره اقتصادی بین کاندیداهای تایید صلاحیت‌شده این است که بتوانند راه‌حل‌های خود برای رفع مسائل اقتصاد کشور و مهم‌تر از آن اقدام مشخص و چگونگی انجام آن را با توجه به فائق شدن عملی بر محدودیت‌های موجود در منابع، شیوه تجهیز منابع انسانی و سرمایه، شیوه تحریک انگیزه‌‌‌ها، قوانین و کیفیت آنها، فرآیندهای تو در توی تصمیم‌گیری در کشور و موازی‌کاری‌ها، اختیارات رئیس‌جمهور، وجود قدرت‌های سیاسی مختلف، عدم‌تسلط قوه مجریه بر تمام ارکان حاکمیت و کشورداری، رانت‌جویی گسترده و وجود منابع رانتی و…

۱. یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه مردم و سوال آنها، چگونگی اقدام برای کاهش تورم است. در این زمینه توجه داریم که کاندیداها تحصیلات تخصصی اقتصادی ندارند؛ اما هنگامی که به مقوله بودجه دولت که یکی از مهم‌ترین عوامل موجد تورم است می‌پردازند، هیچ‌یک به ایجاد تراز بودجه از طریق کاهش هزینه‌ها اشاره نمی‌کنند. در سازمان برنامه و بودجه، همواره یک ضابطه مهم برای اختصاص ردیف بودجه مستقل به هر دستگاهی این بود که آن دستگاه یا آن وظیفه به موجب قانون مصوب مجلس ایجاد و تصویب شده باشد؛ در حالی که در بودجه…

اخیرا برخی با استناد به پایین بودن نسبت نقدینگی به GDP (تولید ناخالص داخلی) در ایران (حدود ۵۵ درصد) نسبت به کشورهای توسعه‌یافته که عمدتا دارای نسبت نقدینگی به GDP بیشتر از یک هستند، استدلال می‌‌کنند که نقدینگی در ایران نه تنها زیاد نیست، بلکه حتی کم است. با این حال هنگام استفاده از این نسبت باید به چند نکته توجه داشت.

همان‌گونه که مطلع هستیم، قانون اساسی در مقدمه، اقتصاد را وسیله دانسته است نه هدف. در ادامه عنوان شده است که اقتصاد وسیله است و از وسیله انتظاری جز کارآیی بهتر در راه وصول به هدف نمی‌توان داشت. با این دیدگاه برنامه اقتصادی کشور متفاوت از برنامه‌‌‌اقتصادی سایر کشورهاست.‎‎‎‎‎

مناظره شش نامزد دوره چهاردهم ریاست‌جمهوری ایران، دوشنبه‌شب مورخه ۲۸خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد. در این مناظره، ابتدا بحث بر نحوه اجرای برنامه هفتم توسعه اقتصادی متمرکز بود که سوالات کارشناسان در این زمینه مطرح شد. سپس حوزه مردمی‌سازی اقتصاد بیان شد و نگاه نامزدها در این حوزه مورد سنجش قرار گرفت. در مرحله بعدی ابتدا موضوع تورم به عنوان سوال اساسی طرح و برنامه‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری برای کنترل آن پرسش شد و در انتها یک جمع‌بندی برای هر نامزد در نظر گرفته شد. برای تحلیل این مناظره نکات ذیل مهم به نظر م…

آیا آنچه در رسانه‌ها به عنوان برنامه کاندیداها برای دولت آینده مطرح است واقعا «برنامه» است؟ برخی نامزدهای محترم -با فرصتی کمتر از دوهفته- با برنامه خود راهی وزارت کشور شدند و ثبت نام کردند تا بر بابرنامه بودن خود و بی‌برنامه بودن رقبا تاکید کنند. روز ۳۰ اردیبهشت‌ماه سال جاری بالگرد رئیس جمهور سابق دچار حادثه شد. تا پیش از ظهر آن روز برای رئیس جمهور اتفاقی نیفتاده بود و دولت به روال عادی مستقر بود و مطلقا هیچ‌کس نمی‌دانست که قرار است کمتر از حدود ۴۰روز بعد، انتخاباتی زودهنگام برای انتخاب…