تورم

این روزها در کشور عزیزمان شاهد شور و هیجانی فزاینده برای انتخاب رئیس‌جمهور هستیم و آحاد ملت، امیدوارانه می‌روند تا حماسه‌ای دیگر بیافرینند. رئیس‌جمهور منتخب در آغاز شروع فعالیت با انتظاراتی گسترده برای اعتلای ایران عزیز در زمینه‌های گوناگون به‌ویژه در بعد اقتصادی مواجه خواهد بود و این در شرایطی است که اقتصاد شرایط ناگواری را تجربه می‌‌‌کند و کاملا طبیعی است که بخش مهمی از انرژی و وقت رئیس‌جمهور در دولت چهاردهم صرف ساماندهی و حل و فصل مسائل اقتصادی شود.

دنیای اقتصاد: آمارهای منتشرشده توسط مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه برای سومین ماه متوالی بیش از ۲.۶درصد بوده است. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد درصورت تداوم روند کنونی در تورم ماهانه، تورم نقطه به نقطه تا پایان سال، به نرخ هدف یعنی زیر ۳۰درصد نخواهد رسید. به نظر می‌رسد ریسک‌های سیاسی مهم‌ترین عامل افزایش تورم در این ماه بوده است. حال دولت جدید که در ماه‌های آینده بر مصدر قدرت می‌نشیند با ریسک‌ها متعددی برای کنترل تورم روبه‌رو خواهد بود.

در اقتصاد کلان و به‌ویژه در مطالعه ارتباط کل‌‌‌های پولی با فعالیت‌‌‌های اقتصادی، نسبت نقدینگی (M۲) به GDP به‌عنوان یک شاخص کلیدی شناخته می‌شود. این نسبت نشان‌دهنده سهم نقدینگی از کل تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری یک کشور است. بررسی دقیق و موشکافانه این شاخص، می‌‌‌تواند اطلاعات ارزشمندی در خصوص وضعیت تولید و تورم یک کشور ارائه کند. اما چرا نحله فکری موسوم به دلارزداها در استفاده از این شاخص و مقایسه ایران با سایر کشورها خطای فاحش علمی دارند؟

ايسنا: بر اساس گزارشی که دفتر آمار اتحادیه اروپا منتشر و ارقام اولیه را تایید کرد، نرخ تورم سالانه در منطقه یورو در ماه مه به ۲.۶ درصد رسید.

تورم و معضلات ناشی از آن را شاید بتوان به بهترین شکل در سخن جان‌مینارد کینز خلاصه کرد که بیان کرد: «اگر می‌خواهید ملتی را نابود کنید، تورم بلندمدت ایجاد کنید؛ زیرا آرام‌آرام همه بنیان‌های اخلاقی و اقتصادی آن ملت نابود می‌شود.» معضلات ناشی از تورم از یکسو و ماندگاری تورم‌‌‌های دورقمی و فزاینده در فضای چند دهه اخیر در ایران از دیگر سو، تورم را به موضوعی کلیدی در مناظره‌های انتخاباتی تبدیل کرد تا جایی که نامزدها به‌کرات وعده و وعیدهایی را برای حل این ابرچالش مطرح کردند. اما راستی‌آزمایی این…

کنترل تورم همواره یکی از مهم ترین برنامه‌های دولت‌های ایران در طی سالیان گذشته بوده است که برخی تا حدودی موفق به تحقق آن شده اند و برخی هم در دستیابی به این هدف مهم و بهبود وضعیت تورمی اقتصاد ایران ناکام مانده اند.

جدال میان جریان اصلی و نحله‌‌‌های فکری متفاوت اقتصاد در زمینه رابطه تورم و بهره در شرایطی بالا گرفته است که سایه سیاست‌‌‌های بانک‌مرکزی بر اقتصاد، سنگین‌‌‌تر از هر زمان دیگری به نظر می‌‌‌رسد. در این میان، برخی با اشاره به نظریه‌‌‌های اصیل اقتصاد پول از ضرورت افزایش نرخ بهره برای مهار تورم با استفاده از کاهش پول در دسترس،‌ در راستای تحقق هدف تورمی سیاستگذار سخن می‌‌‌رانند و برخی دیگر از اقتصاددانان به ناکارآیی ابزار نرخ بهره با توجه به عدم اطمینان مردم به بازدهی سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه، …

بانک‌مرکزی در سال ۱۴۰۲ در جهت کنترل تورم با در پیش گرفتن سیاست‌‌‌ پولی انقباضی و کنترل ترازنامه‌‌‌ای توانست رشد پایه پولی و نقدینگی را کاهش دهد، به گونه‌‌‌ای که نرخ رشد پایه پولی و نقدینگی در اسفندماه به ۲۸.۱ و ۲۴.۳‌درصد رسید. کاهش چاپ پول و نقدینگی در مرحله اول، تقاضا در اقتصاد را کنترل می‌کند که همین امر موجب کاهش تورم شده است. اما شدت سیاست بانک‌مرکزی به گونه‌‌‌ای بوده که فضای رکودی را در اقتصاد ایجاد کرده است.

نرخ بهره اسمی (یا نرخ بهره پولی) ‌درصد پول مازاد بر مبلغ اولیه‌‌‌ای است که وام‌‌‌گیرندگان باید به بانک‌ها و موسسات اعتباری پرداخت کنند. به‌عنوان مثال، تصور کنید یک‌سال پیش ۱۰۰دلار از بانک خود با بهره ۱۶‌درصد وام گرفته‌اید و هنگام بازپرداخت باید ۱۱۶دلار پرداخت کنید. اما نرخ بهره اسمی از نرخ تورم غافل است و از‌‌‌ آن عقب می‌‌‌ماند. به‌عنوان مثال فرض کنید که می‌‌‌دانیم نرخ تورم در دوره‌‌‌ای که وام را دریافت می‌‌‌کنیم، ۱۰‌درصد است. نرخ تورم ۱۰درصدی به این معنی است که میانگین سبد کالایی که در…

اکوایران: در هر دولت تورم هر ساله به طور متوسط چه سطحی داشته است؟ به عبارتی مقایسه تورم در دولت‌های مختلف به‌شکل است؟

اکوایران: بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران از تورم تولیدکننده بخش معدن، تورم پیشران سالانه این بخش در اردیبهشت امسال نسبت به فروردین کاهش پیدا کرده و به زیر ۴۰ درصد رسیده است

عموما یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در موعد انتخابات مطرح می‌شود، بحث متغیرهای اقتصادی و عملکرد دولت‌های قبلی است. مباحثی نظیر معیشت مردم، مبارزه با فساد، مهار تورم، مهار نوسانات ارزی و رشد اقتصادی عموما بحث‌هایی است که شاه‌بیت مناظره‌های اقتصادی است. نکته قابل توجه این است که در شرایط نبود سازوکار حزبی، به خصوص در دوره‌های اخیر انتخابات ریاست‌جمهوری عموماً عملکرد اقتصادی بر اساس صحبت‌های نامزدها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این رویکرد، نامزدها برای خوشایند مردم وعده‌های شیرینی می‌دهند، هر چند…

۱۵ آگوست سال ۱۹۷۱ بود که رئیس‌جمهور وقت آمریکا، ریچارد نیکسون، در یک پیام تلویزیونی حاضر شد و از «سیاست‌های جدید اقتصادی» سخن گفت تا در میانه آتش جنگ ویتنام، توجه‌ها را به سیاست‌های داخلی معطوف کند. سیاست‌هایی که سه هدف داشت: کاهش نرخ بیکاری، جلوگیری از افزایش تورم و محافظت از دلار آمریکا در برابر سفته‌بازان بین‌المللی پول.

گرانی، تورم، رکود، بیکاری، کم‌آبی، ‌نبود ثبات در بازار و قیمت‌ها از جمله مهم‌ترین مشکلاتی است که جامعه ما با آن مواجه است. در پاسخ به این مشکلات عده بسیاری معتقدند مشارکت بالا در انتخابات می‌تواند وضعیت حال حاضر را بهتر کند. آنها بر این باورند که انتخابات نه‌تنها بر سیاست، بلکه بر اقتصاد نیز تاثیر می‎گذارد. در حوزه سیاست، انتخابات می‌تواند به عنوان ابزاری برای مشارکت شهروندان در روند دموکراتیک عمل کند و به تعیین چهره‌ها و جهت‌گیری‌ها برای کشور یا منطقه در یک دوره مشخص کمک کند. در بعد اقتصادی…

ايسنا: وزارت توسعه اقتصادی روسیه در بررسی خود اعلام کرد: تورم سالانه در روسیه از ۸.۱۷ درصد در هفته قبل _از ۲۸ ماه مه تا سوم ژوئن- به ۸.۳۷ درصد افزایش یافته است.

اقتصادنیوز: قیمت بیت‌کوین در روز چهارشنبه (۲۳ خرداد) و به دنبال انتشار تازه‌ترین داده‌های تورمی آمریکا که نشان داد تورم این کشور به شکل غافلگیرکننده‌ای کاهش پیدا کرده است، با رشد قابل توجهی همراه شد.

بانک مرکزی به گزارش «دنیای‌اقتصاد» که در تاریخ ۱۹خردادماه سال جاری با عنوان «نمره اقتصادی پاستورنشینان» منتشر شده بود، پاسخ داد. به گفته بانک مرکزی، متغیرهای اقتصاد کلان در دولت‌های مختلف مستلزم آن است که شرایط و عوامل محیطی و برون‌زای اقتصاد در دوره‌های مختلف در وضعیت مشابهی قرار داشته باشد.

دنیای اقتصاد: تجربه کشورهای دیگر درخصوص مهار تورم به ما چه می‌آموزد؟ آیا استفاده از نوعی سیاست پولی مبتنی بر هدف‌گذاری نرخ ارز کاری قابل اتکا برای مهار تورم است یا یک قمار بزرگ است؟ ما برای پاسخ به این پرسش به سراغ مقاله‌ معروف فردریک میشکین رفته‌ایم.

ایسنا: بانک جهانی پیش‌بینی رشد اقتصاد جهانی برای سال جاری را به ۲.۶ درصد افزایش داد که این رقم نسبت به پیش‌بینی قبلی آن ۰.۲ درصد صعود کرده است.

طبق شاخص قیمت مصرف‌کننده مرکز آمار در اردیبهشت ماه سال جاری، تورم سالانه خوراکی در دهک اول کمترین و دهک دهم بیشترین سطح داشته است.

دنیای اقتصاد: به تازگی پژوهشی در رابطه با اثرگذاری تورم بر رشد اقتصادی انجام شده است. در این پژوهش داده‌های مربوط به خاورمیانه از سال۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ بررسی شده است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد دو رقمی شدن تورم می‌تواند اثر منفی و شدیدی بر رشد اقتصادی کشورها بگذارد. بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد اثر منفی تورم بر رشد در ایران بیشتر از سایر کشورهای خاورمیانه بوده است. آستانه تورمی ایران برابر با ۸.۶درصد و آستانه تورمی کشورهای خاورمیانه به‌طور میانگین برابر با ۱۰.۱درصد بوده است.

دنیای اقتصاد-علیرضا کتانی: کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی اروپا و بانک کانادا در این هفته باعث شد چشم‌ها به فدرال‌رزرو ایالات متحده دوخته شود. به نظر می‌رسد فد تصمیم گرفته است نرخ‌های آن را برای مدت طولانی‌تر بالا نگه دارد. با این حال آدام پوزن، رئیس اندیشکده اقتصاد پیترسون، در یادداشتی در فایننشال‌تایمز می‌نویسد ما نباید از تصویر بزرگ‌تر در سیاست پولی جهانی غافل شویم. پوزن یادآوری می‌کند هرچه بیشتر به نحوه اعمال سیاست‌های مشابه نرخ بهره در اقتصادهای بسیار متفاوت بنگریم، بیشتر باید از شباهت‌ها شگفت‌زده شویم تا تفاوت‌های …

تسنیم: بانک جهانی تورم مواد غذایی ایران در فروردین ۱۴۰۳ را ۲۳.۱ درصد اعلام کرد که این رقم نسبت به یک سال گذشته تا یک سوم کاهش یافته است. بانک جهانی در گزارشی با موضوع تورم مواد غذایی در جهان نرخ تورم مواد غذایی ایران در چهارمین ماه ۲۰۲۴ برابر با فروردین امسال را ۲۳.۱ درصد اعلام کرد. تورم مواد غذایی ایران در این ماه نسبت به ماه قبل ۱.۴ واحد کاهش داشته است. بانک جهانی نرخ تورم مواد غذایی ایران در مارس ۲۰۲۴ برابر با اسفند ۱۴۰۲ را ۲۴.۵ درصد برآورد کرده بود. تورم مواد غذایی در ایران طی یک سال گذشته…

در شرایطی که تورم مزمن دو‌رقمی با بی‌ارزش کردن پول ملی امان مردم را بریده است طبیعتا وعده بهبود وضعیت اقتصادی سکه رایج تبلیغات انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری پیش‌رو خواهد بود. بنابراین تامل در شرایط لازم برای تحقق این وعده انتخاباتی ضروری به نظر می‌رسد. معضلات اقتصاد ایران از سوی کارشناسان و اقتصاددانان به خوبی احصا شده و اینجا نیازی به توضیح تفصیلی آنها نیست، فقط اشاره می‌کنیم که تورم مزمن سالانه در حدود ۴۰ درصد در پنج سال گذشته ملموس‌ترین مشکلی است که اکثریت قریب به اتفاق مردم با آن…

تا قبل از حمله روسیه به اوکراین، ایران رتبه اول را در کشورهای تحت تاثیر تحریم‌های خارجی داشت. تحریم‌های اقتصادی شدید و بلندمدت، اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر قرار داده‌اند. بعد از تسخیر سفارت آمریکا در تهران از سوی دانشجویان پیرو خط امام در نوامبر ۱۹۷۹، ایران تحت تاثیر چهاردهه تحریم‌های اقتصادی پایدار که در زمان‌های مختلف تنها شدت آنها تغییر کرده است و هیچ‌گاه کاملا از بین نرفته‌اند، قرار گرفت. این تحریم‌ها اقتصاد ایران را کوچک کرده‌ و کشور را از نظر روابط بین‌الملل، حفظ ارزش ریال، تامین سرمایه…

رابرت شیلر در اقتصاد روایی (Narrative Economics) بر نقش روایت‌‌‌‌‌‌ها در شکل‌دادن به فهم ما از رخدادهای اقتصادی تاکید می‌کند. او به زیبایی نشان می‌دهد که داستان‌ها، به‌ویژه داستان‌های متقاعدکننده، توان اثرگذاری بر افراد و رفتار اقتصادی آنها را دارند. روایت غالب رسانه‌ای درباره «کارآفرین» ایرانی، رهبری الهام‌‌‌‌‌‌بخش و فردی سخت‌‌‌‌‌‌کوش را به تصویر می‌کشد که به‌رغم همه دشواری‌‌‌‌‌‌ها و ناملایمات، کسب‌وکاری را به موفقیت رسانده و جمعی را بر سر سفره خود نشانده است. شیلر به ما می‌‌‌‌‌‌آموزد که چرا…

دنیای اقتصاد-منصور بیطرف: هفته پیش رئیس‌کل بانک‌مرکزی ایران از کاهش نرخ رشد نقدینگی و متغیرهای پولی موثر بر افزایش نرخ تورم خبر داد. جودت ایلماز، معاون رئیس‌جمهور ترکیه هم دیروز وعده داد که در نیمه دوم سال‌جاری میلادی شاهد کاهش نرخ تورم ۶۹.۸‌درصدی خواهیم بود.

دنیای اقتصاد: داده‌های اخیر اداره آمار اتحادیه اروپا از رشد ۰.۲ واحد درصدی تورم سالانه و هسته( بدون احتساب هزینه‌های انرژی و مواد خوراکی) در مه ۲۰۲۴ حکایت داشت. به گفته تحلیلگران این حوزه، تورم سالانه در این ماه، برآوردهای ما مبنی بر رشد ۰.۱ واحد درصدی تورم را نادیده گرفت و از محور پیش‌بینی‌ها فراتر رفت. اما سوالی که نگرانی سیاستگذاران را تشدید کرده این است که با توجه به بازگشت تورم به روند صعودی، کریستین لاگارد از موضع سیاستی خود در ماه ژوئن عقب‌نشینی خواهد کرد؟

ایرنا: رئیس سازمان برنامه و بودجه ‌با بیان اینکه آمارها در دولت سیزدهم رشد اقتصادی بالا و تورم کمتر نسبت به گذشته را نشان می‌دهد، از پرداخت پول گندمکاران از اوایل هفته آینده و صدور احکام بازنشستگان بر اساس متناسب‌سازی حقوق در روزهای آینده خبر داد. داود منظور در یک گفت‌‌‌‌‌‌وگوی تلویزیونی در مورد عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم، با بیان اینکه حاصل کارکرد اقتصاد در این سه سال‌دولت سیزدهم قابل‌دفاع است، گفت: آمارها نشان می‌دهد عملکرد پولی در دولت سیزدهم بسیار منظم‌‌‌‌‌‌تر از قبل بوده و در این دولت، هم رشد…