ایران و انگلیس

شاید یکی از بداقبالی‌های مصدق‌، سیاستمدار پیر و پیچیده و دولتش این بود که با آنتونی ایدن همزمان شده بود؛ سیاستمداری بسیار باهوش و بسیار زیرک، سیاستمداری که به علت علاقه شخصی خود به منطقه خاورمیانه تمام این منطقه به‌‌‌خصوص ایران را به خوبی می‌شناخت.

لرد استراتکونا در ۱۹۱۴ فوت کرد و سرچارلز گرینوی به ریاست هیات‌مدیره شرکت نفت ایران و انگلیس انتخاب شد. در سال ۱۹۱۷ پیشرفت کار شرکت به حدی رسیده بود که توانست یک میلیون سهام مرجع یک لیره‌ای را در بورس از قرار هر سهم بیست و دو شیلینگ و نیم به فروش برساند و استقبال مردم از این سهام به پایه‌ای رسیده بود که برای هریک سهم خریداران حاضر بودند دوازده و نیم درصد اضافه بر قیمت اسمی آن بپردازند. در سال ۱۹۱۸ یک میلیون و هشتصد هزار لیره سهام قرضه با سود پنج درصدی از طرف شرکت منتشر شد که ۱۹۹۰۰۰ سهم آن را…

دلایل بریتانیایی‌ها برای ریختن طرح کودتا علیه دولت مصدق روشن بود، دریافت مجدد امتیاز نفتی شرکت نفت ایران و انگلیس. ایالات‌متحده نگرانی چندانی از آن نداشت. نگرانی آنها از جایگزین شدن سلطه اتحاد شوروی بود.

۲۵ آذرماه ۱۳۰۴ عبدالحسین تیمورتاش به‌عنوان وزیر دربار برگزیده شد. تیمورتاش از کسانی بود که در جهت براندازی سلسله قاجار و تشکیل حکومت پهلوی‌ها کوشش بسیار کرد. او در دوره رضاشاه نخستین وزیر دربار بود و نقش مهمی در سیاست خارجی ایران بازی کرد. با این حال چند سال بعد در قضیه پرونده شرکت نفت ایران و انگلیس مورد غضب رضاشاه قرار گرفت، اموال و املاک او مصادره و خانه‌اش برای تاسیس دانشگاه جنگ به ارتش واگذار شد. این رجل سیاسی شهیر در مهرماه سال ۱۳۱۲ در زندان قصر کشته شد.

دنیای‌اقتصاد: روابط ایران و انگلیس طی سال‌ها با فراز و نشیب‌های فراوانی مواجه بوده و هست. مسائل سیاسی اصلی‌ترین دلیل این فراز و نشیب‌ها به شمار می‌رود. با این وجود، کارشناسان معتقدند آنچه به بهبود این روابط کمک می‌کند مسائل فرهنگی خواهد بود. در همین راستا، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری روز گذشته در دیداری با سفیر بریتانیا زمینه گسترش همکاری‌ها در حوزه گردشگری و میراث‌فرهنگی را بررسی کردند.

ایسنا: سفیر ایران در لندن از رایزنی‌ با مقامات وزارت خارجه انگلیس درباره مسائل مربوط به پایان دادن به بحران یمن خبر داد. حمید بعیدی‌نژاد با اعلام این خبر در صفحه توییتر خود نوشت که «برای پیگیری مذاکرات بین دو کشور(ایران و انگلیس) در مورد مسائل مربوط به پایان دادن به بحران یمن، روز دوشنبه در اداره امور خارجه انگلیس در لندن با دبیرکل امور سیاسی دیدار کرده است.»

انتشار خبر تصویب لایحه اعطای امتیاز نفت شمال ایران به یک شرکت نفتی آمریکایی به نام استاندارداویل با واکنش شدید دولت‌های انگلیس و شوروی و همچنین شرکت نفت ایران و انگلیس روبه‌رو شد. دولت انگلستان که نگران از دست دادن کنترل انحصاری خود بر منابع نفت ایران بود، از طریق سفارت خود در تهران به وزارت امورخارجه ایران اعتراض و تاکید کرد: «خوشتاریا، امتیاز نفت خود را به شرکت نفت ایران و انگلیس واگذار کرده و دولت ایران حق ندارد آن را به دیگری واگذار کند.» از سوی دیگر، کاردار سفارت انگلستان در ایران در…

ايسنا: "سمینار آشنایی با مشاغل پردرآمد ایران و برخی کشورهای جهان" با همکاری سازمان تجاری‌سازی فناوری اشتغال و دانش‌آموختگان و مرکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی فارس در شیراز برگزار شد.

فارس: سخنگوی دفتر نخست‌وزیری انگلیس به مناسبت بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بیانیه‌ای صادر کرده و ضمن ابراز تأسف از این اقدام آمریکایی‌ها، قول داده که روابط تجاری ایران و انگلیس روز به روز گسترده‌تر شود.

عبدالحسین هژیر در سال ۱۳۲۳ نامه‌ای مفصل از تهران به لندن به سیدحسن تقی‌زاده می‌نویسد که حاوی اطلاعات قابل‌توجهی راجع به آن روزگار است. ضمنا نشان‌دهنده خوبی از روحیات و عقاید کسی است که چند سال بعد به نخست‌وزیری و وزارت دربار رسید و هواهای سیاسی بسیاری در سر داشت. به قول یغمایی دوست جوانی او «جوانی مستعد و فعال و دانشمند و جاه‌طلب بود.» در بخشی از این نامه هژیر به سیاست‌های نفتی مصدق و اختلافات او با تقی‌زاده اشاره کرده است. وی با لحن تندی مصدق را به باد انتقاد می‌گیرد و می‌نویسد:

پس از اینکه مقاوله‌نامه قوام‌با سادچیکف برای ایجاد یک شرکت مختلط ایران و شوروی به منظور استخراج نفت شمال ایران در مجلس پانزدهم رد شد موضوع استیفای حقوق ایران از شرکت نفت ایران و انگلیس به مساله روز تبدیل شد و مذاکرات وزیر دارایی ایران گلشائیان با گس نماینده شرکت منجر به قرارداد الحاقی یا گس ـ گلشائیان شد که امتیازات بیشتری به ایران می‌داد و از جمله سهم آن را از درآمد نفت بالا می‌برد. اما این از منظر مخالفان دولت و تعداد روزافزونی از مردم کافی نبود. در نتیجه پیش از اینکه قرارداد الحاقی به…

سرهارفورد جونز یکی از مشهورترین سفرای خارجی در تاریخ ایران است. او بیشتر به خاطر سفارتش در دربار فتحعلی‌شاه و قرارداد بین ایران و انگلیس شهرت دارد و نامش به‌طور پررنگی با منازعات سیاسی انگلیس و روس و فرانسه در عرصه ایران اوایل دوره قاجار گره خورده است. اما این اولین حضور جونز در ایران نبوده است. او پیش از اینکه در سال ۱۸۰۷ میلادی در راس هیاتی بزرگ و با تشریفات فراوان و همراهان بسیار در نهایت تجمل در ساحل بوشهر پیاده شود و پای به خاک ایران بگذارد، در سال‌های قبل نیز یکبار در قامت یک بیمار و بار…

پس از فروپاشی حکومت افشاریان و بروز ناآرامی در بعضی از مناطق ایران، روابط خارجی کشور هم صدمه دید. انگلیس از جمله کشورهایی بود که منافع قابل‌توجهی در خلیج‌فارس داشت. روابط آن کشور با ایران ایجاب می‌کرد تا این موضوع در صدر سیاست‌های بریتانیا قرار گیرد. با قدرت یافتن کریم‌خان زند، انگلیسی‌ها برای تحکیم روابط خود با دربار زندیه، هیاتی دیپلماتیک به شیراز فرستادند و در جریان مذاکرات، موافقت خان زند را برای تجارت آزاد بازرگانان خود دریافت کردند. این موافقت اجازه تاسیس تجارتخانه در بوشهر و معافیت آنان…

ايسنا: سخنگوی گروهک تروریستی الاحوازیه مسئولیت حمله تروریستی صبح امروز در اهواز را به عهده گرفت.

ايسنا: سفیر ایران در لندن از انجام دور دوم گفتگوهای کنسولی ایران و انگلیس خبر داد.

تسنیم: نشست کمیسیون مشترک کنسولی ایران و انگلیس در تهران برگزار شد.

در بررسی تاریخ درهم تنیده ایران در دوران قاجاریه، مطالعه اسناد و مدارک چاپ نشده، پژوهشگر مشتاق را به درک و دریافتی شفاف‌تر از رویدادهای گوناگون می‌رساند. از آنجا که موضوع این نوشتار در منابع تاریخی چندان مطرح نشده است، مطالعه اسناد مرتبط با آن می‌تواند تصویری روشن از مطلب ارائه دهد. در آغاز مقاله با نگاهی کوتاه به شکل‌گیری روابط ایران و انگلیس از اوایل دوره قاجار تا بر تخت نشستن محمدشاه، براساس اسناد روابط ایران و انگلیس در زمینه اجرای قانون منع تجارت برده در آب‌های خلیج فارس موضوع بررسی خواهد …

ایسنا: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی به اروپا درباره پیامدهای جدی عدم انتفاع ایران از توافق هسته‌ای برجام هشدار داد.

دنیای اقتصاد: دور جدید گفت‌وگوهای دوجانبه ایران و انگلیس روز شنبه به ریاست سیدعباس عراقچی و آلیستر برت معاونان وزرای خارجه ۲ کشور در تهران برگزار شد. به گزارش خبرگزاری فارس، این گفت‌وگوها به ریاست «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران و «آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا در محل وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و در تهران برگزار شد.

مهر: مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت خارجه اعلام کرد دور جدید گفتگوهای دوجانبه ایران و انگلیس روز شنبه دهم شهریور با سفر «آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا به تهران برگزار می شود.

ایسنا نوشت: یک روزنامه انگلیسی اعلام کرد: وزیر امور خارجه انگلیس روز جمعه با محمدجواد ظریف درباره نازنین زاغری گفت‌وگو کرده است. جرمی هانت خود روز یکشنبه اعلام کرد که روز جمعه با محمدجواد ظریف صحبت کرده است، اما صحبت‌هایش کافی نبوده‌اند.وی با انتشار توییتی اعلام کرد که برای آزادی زاغری به تلاشش ادامه خواهد داد. پنجشنبه گذشته نازنین زاغری به‌منظور دیدار با خانواده‌اش به مدت سه روز از زندان اوین به مرخصی رفت.

۱۷ مرداد ماه ۱۲۹۸ قرارداد موسوم به وثوق‌الدوله بین ایران و انگلیس امضا شد. انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ میان ایران و بریتانیا نتیجه مستقیم جنگ جهانی اول بود. ایران به‌رغم اعلام فوری بی‌طرفی در آغاز جنگ، مورد هجوم طرف‌های درگیر (روسیه، عثمانی، انگلستان و حتی آلمان) قرار گرفت و آسیب‌های فراوان دید. تصویر ایران پس از جنگ را می‌توان به ویرانه‌ای قحطی‌زده که ناله و دود از جای‌جای آن رو به آسمان می‌رود تشبیه کرد. خزانه مملکت تهی بود، قوای بیگانه شمال، جنوب، شرق و غرب کشور را در اشغال داشتند، از نفوذ و اقتدار…

بهترین شکل نظام‌مند اعتراضات تجار، در مواجهه با «غارت‌گری‌های امتیازی» تهاجمات تجاری دولت‌های استعمارگر را می‌توان در اعتراضی دید که در شهرهای بزرگ ایران به‌خاطر «قرارداد رژی» (در اواخر حکومت ناصرالدین‌شاه)، به‌راه انداختند؛ نفی قرارداد استعمارگرایانه‌ای که پس از سفر سوم ناصرالدین شاه به اروپا، بین ایران و انگلیس، بسته شده بود و براساس آن، ایران متعهد می‌شد تا انحصار توتون و تنباکو را به شرکتی به نام رژی ـ که با کمک دولت انگلیس تاسیس شده بود ـ واگذار کند.

۲۵ تیرماه ۱۳۳۱ دکتر محمد مصدق استعفای خود را تقدیم شاه کرد. مصدق از مجلس تقاضای شش ماه اختیارات تام کرده بود و از شاه خواسته بود که «وزارت جنگ‌» را ـ با همه اختیارات ـ به وی بسپارد. شاه نپذیرفت و مصدق بدون اطلاع دوستان‌، همکاران‌، مشاوران یا وزیران کابینه استعفا کرد. همایون کاتوزیان نوشته است: «او حتی یک پیام رادیویی برای مردم نفرستاد. ظاهرا می‌خواسته است نفس راحتی بکشد. روز بعد خبر کناره‌گیری مصدق و انتصاب قوام به نخست‌وزیری اعلام شد. همه حیرت‌زده شدند.»

عکس زیر بازی فوتبال در مسجدسلیمان را در عصر احمدشاه قاجار نشان می‌دهد. این مسابقه بین مهندسین و کارکنان شرکت نفت ایران و انگلیس برگزار شد.

خبر آنلاین: بعد از انقلاب، نهادها و بنیادهای مختلفی متولی ساماندهی املاک و دارایی‌های به جامانده از منسوبان رژیم پهلوی بودند که بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام از جمله این نهادها محسوب می‌شوند.

روز ۱۴ اردیبهشت ۱۱۸۶ شمسی قرارداد یا عهدنامه «فین‌کن‌اشتاین» میان ایران و فرانسه منعقد شد. در سال ۱۸۰۱ میلادی بود که یک تاجر ارمنی به نام «آسکالون» به اتفاق «رومیو» کنسول فرانسه در بغداد، به تهران آمد و طی نامه‌ای خواستار اتحاد دو کشور علیه دشمنان مشترک یعنی روسیه و انگلیس شد، اما چون در همین زمان معاهدات مودت و تجارت بین ایران و انگلیس منعقد شده بود، به نامه وی ترتیب‌اثر داده نشد.

۱۳ خرداد سال ۱۳۳۱ خورشیدی نشریات تهران، گزارش طولانی بانک جهانی درباره مناقشه ایران و انگلستان بر سر نفت را منتشر کردند. بانک جهانی با این گزارش ماهیت سیاسی خود را به جهانیان نشان داد و ثابت کرد که صرفا یک موسسه پولی بی‌طرف نیست و ابزار اعمال سلطه‌گری است. اشنایدر وزیر خزانه‌داری آمریکا که در اداره ‌امورمالی بانک صاحب نفوذ بود، می‌خواست مشکل نفت ایران به طریقی حل شود که کمپانی‌های نفتی آمریکایی که سرنوشتشان به AOC شرکت نفت ایران و انگلیس گره خورده بود آسیب نبینند.

یوکی‌سی‌سی شرکت حمل‌ونقل انگلیسی بود که بعد از شهریور ۱۳۲۰ در شرق ایران برای حمل کالا به طرف هند ایجاد شده بود. یوکی‌سی‌سی از طریق لاستیک‌ها برکامیون‌دارها اعمال نفوذ می‌کرد. با فعالیت یوکی‌سی‌سی برخی از کامیون‌های موجود، مخصوصا از این جهت که لاستیک نداشتند، به تدریج از کار افتادند و به این مناسبت میزان کرایه کامیون فوق‌العاده بالا رفت که به همان نسبت هم بر قیمت اجناس افزوده شد.

اواسط ماه مه سال ۱۹۵۱ کشمکش میان ایران و انگلستان به اوج خود رسیده بود. مقامات دولت انگلستان اقدام دولت ایران در ملی کردن صنعت نفت را خلاف موازین بین‌المللی اعلام می‌کردند. در برابر آنان، دکترمصدق ضمن تفسیر عبارت حقوقی «حاکمیت ملی» تاکید می‌کرد که عمل ایران در این چارچوب بوده و از اختیارات دولت ایران است که مکلف است خواست ملت خود را به اجرا درآورد و از تحریم و محاصره اقتصادی هم باک ندارد. این جنگ سرد که از بهار سال ۱۳۳۰ آغاز شده بود تا کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲ ادامه داشت.