اقتصاد ایران

نتایج تنها یک پژوهش سیاستی و کاربردی در حوزه تحولات صنعتی جهان نشان می‌دهد که اگر سیاستگذاران ایرانی در تدبیر صنعت قطعه‌‌‌سازی دیر بجنبند، منافع بزرگی را از دست می‌دهند که این امر کشور را با زیان‌‌‌های جبران‌‌‌ناپذیر روبه‌رو می‌‌‌سازد. پژوهش مشترک گروه مشاوران بوستون (BCG) و مجمع جهانی اقتصاد (WEF) که اخیرا روی وب‌سایت این دو مجموعه بارگذاری شده است، به‌خوبی نشان می‌دهد همسویی با تغییرات جهانی صنعت خودرو از جمله در سه بخش هوشمندسازی، خودران و الکتریکی‌‌‌سازی می‌‌‌تواند عایدی بسیار بزرگی برای…

صنعت پوشاک و نساجی صنعتی چندبعدی است که سودآوری و میزان اشتغال‌زایی بالایی دارد. این صنعت از صنایع با حاشیه سودبالا محسوب می‌‌شود. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ بازار صنعت پوشاک و نساجی به ۲هزار میلیارد دلار در سال برسد. هم‌‌‌اکنون گردش مالی این صنعت در اقتصاد ایران حدود ۱۵میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که شامل تولید داخلی، واردات و قاچاق است.

توسعه فراگیر در تعریف مرکز توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) یک رویکرد عادلانه توسعه براساس هویت و پیشینه هر فرد و جامعه است که با هدف تغییر و بهبود جامعه و جلب مشارکت آنها در کل فرآیند توسعه انجام می‌شود. برمبنای این تعریف، توزیع عادلانه منابع و فرصت‌ها و تنوع جغرافیایی، منطقه‌ای و فرهنگی یک اولویت جدی صنعتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از این دستگاه‌های اجرایی که در این زمینه در ایران وظایفی دارد، سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران است که به‌عنوان زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و…

حالا تقریبا ۱۳سال از آغاز موج بزرگ تحریم‌‌‌های ظالمانه آمریکا و غرب علیه ایران گذشته و این آفت اثر واقعی خود را در اقتصاد ایران نمایان ساخته و در قالب‌‌‌های مختلف رفاه ایرانیان را کاهش داده است. مهم‌ترین نکته در بررسی اثر تحریم‌‌‌ها بر اقتصاد ایران، مساله تجارت آزاد و اثری است که تحریم بر این فضا گذاشته است. ذکر یک نکته در ابتدا الزامی است که آمریکا به رغم داعیه تاریخی درباره التزام به تجارت آزاد همواره از این ابزار علیه کشورهای رقیب سوءاستفاده کرده است.

تحریم، ابزاری اقتصادی برای رسیدن به مقاصد سیاسی است. در این چارچوب، تحریم اقدامی است از سوی چند بازیگر بین‌المللی علیه یک یا چند بازیگر که در قالب ممنوعیت آنها از تجارت و نقل ‏‏‌و انتقالات مالی با کشورهای دیگر ظاهر می‌شود. تحریم می‏‏‌تواند به هر دو طرف تحریم‏‏‌کننده و تحریم‏‏‌شونده ضربه بزند، منتهی اگر از لحاظ سهم دوطرف از اقتصاد جهانی، سطح فناوری و مولفه‏‏‌های کلیدی تجارت بین آنها نابرابری وجود داشته باشد، امکان اعمال تحریم‏‏‌ها بیشتر است.

دنیای اقتصاد: بررسی آمارهای وضعیت کار در تابستان سال جاری، نشان‌دهنده بهبود شاخص‌های اشتغال و نیروی کار است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در تابستان ۷.۵درصد شد. این نرخ بیکاری نسبت به بهار ۰.۲واحد درصد کمتر شده است. نکته قابل توجه اینکه در تابستان کاهش نرخ بیکاری، همزمان با افزایش نرخ مشارکت و افزایش میزان اشتغال همراه بوده است. نرخ مشارکت در تابستان سال جاری به ۴۱.۷درصد رسیده که بیشترین میزان در ۴سال اخیر است. برای داشتن تصویری بهتر باید اشتغال تابستانی را مورد کنکاش قرار داد. تعداد جمعیت شاغل…

دنیای اقتصاد: تولید در ایران تا حدود زیادی وابسته به واردات است. این وابستگی در مورد تولیدات صنعتی به‌مراتب بیشتر است. اما وابستگی صنعت به واردات از چند جنبه قابل بررسی است و دارای جوانب مثبت و منفی متعددی است. براساس آمار سه‌ماهه تجارت خارجی در سال ۱۴۰۳، صنعت سهم ۶۴درصدی از واردات کشور دارد. همچنین آمار نشان می‌دهد که کالاهای واسطه‌‌‌ای و سرمایه‌‌‌ای در مجموع سهم بیش از ۸۵درصدی از ارزش واردات کشور دارند. براساس این آمار به نظر می‌رسد صنعت برای ارتقای تولید، ایجاد ارزش‌افزوده و همچنین افزایش بهره‌‌‌وری…

بی‌ثباتی اقتصاد کلان به شکل تورم‌های بالا و پرنوسان در شرایطی که دولت‌ها وعده کنترل قیمت‌ها و حفاظت از رفاه شهروندان را بدون کنترل تورم می‌دهند، وضعیتی فراهم می‌کند که مصداق نوعی جنگ اعصاب دائمی مرتبط با قیمت‌ها است. می‌دانیم که تورم به معنی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها است؛ به این معنی که در شرایط تورمی همه قیمت‌ها در حال افزایش هستند و افزایش قیمت، منحصر و محدود به کالایی خاص یا دسته‌ای خاص از کالاها نیست.

متاسفانه در سال‌های اخیر صنعت ساختمان ایران بسیار مهجور واقع شده است. همین امر سبب شده تا صنعت ساختمان به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌‌‌های اقتصاد ایران و به نوعی اشتغال‌زاترین قسمت آن، از تحقق استعدادهای خود باز بماند. بنابراین هدف از برگزاری جلسه‌‌‌هایی نظیر آنچه طی هفته گذشته، انجمن صنعت ساختمان برگزار کرد می‌تواند به بهبود همدلی و همکاری میان فعالان صنعت کمک بسیاری کند.

برای پی‌بردن‌ به وضع اقتصادی کشور نیازی به تحلیل‌های پیچیده اقتصادی نیست. هر شهروند عادی با گوشت و پوست خود حس می‌کند که وضعیت معیشتی وی در سال‌های اخیر بهتر نشده و چشم‌اندازی هم برای بهبود آن با ادامه وضع موجود متصور نیست. مسوولان دولتی گرچه ممکن است آشکارا اذعان نکنند، اما به خوبی می‌دانند که مشکلات عدیده ناظر بر ناترازی‌های مالی مدت‌هاست که از آستانه بحران عبور کرده است.

اقتصاد ایران در یک‌دهه‌‌ گذشته، همواره با مشکلات متعددی مواجه بوده است؛ مواردی از قبیل نبود ‌رشد باثبات، کسری بودجه، تورم مزمن، بیکاری و... که در حال حاضر تمامی آنها بر زندگی آحاد مردم تاثیر مستقیم دارند. حال پرسش اساسی آن است که علت به‌‌‌وجود آمدن موارد فوق چیست؟ در پاسخ به این سوال عوامل و مسائل فراوانی وجود دارد، اما یکی از دلایل اصلی ایجاد و تشدید مشکلات امروز اقتصاد ایران، ناترازی در بخش‌‌‌های گوناگون از جمله انرژی است. به‌منظور بررسی ناترازی انرژی لازم است تا این ناترازی را از دو بعد…

یارانه، این هدیه‌‌ شیرین دولت‌‌‌ها به مردم و صنایع، مثل یک شمشیر دولبه است که می‌‌‌تواند هم معجزه کند و هم فاجعه بیافریند. از یک طرف، می‌‌‌تواند مثل یک فرشته‌‌ نجات، دست اقشار کم‌‌‌درآمد را بگیرد و آنها را از ورطه‌‌ فقر نجات دهد، می‌‌‌تواند به صنایع استراتژیک کمک کند تا بال و پر و اوج بگیرند، برای جوانان جویای کار، شغل ایجاد کند، نابرابری را کاهش دهد و اقتصاد را به یک مهمانی پررونق تبدیل کند.

دنیای اقتصاد: ناترازی بانک‌ها در سال‌های اخیر به یکی از موضوعات بحث‌‌برانگیز میان مقامات و کارشناسان اقتصادی و بانکی تبدیل شده است. این ناترازی نه تنها ناشی از عملکرد خود بانک‌هاست، بلکه رد پای دولت نیز در این معضل به‌‌وضوح مشاهده می‌شود. در این راستا، روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با استناد به اظهارات کارشناسان این حوزه، به بررسی تاثیر رفتار دولت بر ناترازی بانک‌ها و سایر عوامل موثر بر آن پرداخته است. به‌‌ویژه، تا زمانی که بانک مرکزی استقلال لازم را به‌‌دست نیاورده، تاثیر رفتار دولت بر عملکرد و بحران بانک‌ها…

دنیای اقتصاد: امروزه دسترسی شهروندان به داده‌های حکومتی از جمله حقوق مورد پذیرش در اکثر کشورهاست. انتشار داده‌های حکومتی موجب افزایش شفافیت بخش عمومی می‌شود و امکان نظارت بهتر مردم بر این بخش را ممکن می‌سازد و می‌تواند ارتقای کسب‌وکارها و افزایش میزان درآمد آنها را به‌همراه داشته باشد. در این راستا مرکز پژوهش‌ها در گزارشی به مفاهیم، مزایا و چالش‌های داده حکومتی باز پرداخته است. در این گزارش بیان شده است به‌منظور استفاده هرچه بهتر از داده‌های حکومتی رعایت برخی نکات الزامی است.ازجمله آنکه این داده‌ها باید در…

مهر: یک اقتصاددان با بیان اینکه قیمت تعادلی دلار فارغ از نوسانات زودگذر و هیجانی، بر پایه متغیرهای اقتصاد کلان تعیین می‌شود، گفت: با فروکش شرایط هیجانی، مجدد قیمت دلار به سطح پایدار خود یعنی حوالی ۵۹-۶۰ هزار تومان بازخواهد گشت.

اکوایران: تورم یکی از متغیرهای مهم در اقتصاد است. به طوریکه می‌تواند انگیزه فعالان اقتصادی و وضعیت رفاه اجتماعی را در یک کشور تحت تاثیر قرار دهد.

سال ۱۳۵۴ و در سفری که شهردار وقت تهران به سئول پایتخت کره‌جنوبی داشت، توافقی برای نام‌‌‌گذاری خیابانی به نام تهران در سئول و برعکس به امضا رسید و شهردار سئول آرزو کرد که روزی این شهر هم مانند تهران به پایتختی پیشرفته بدل شود.حالا بعد از گذشت حدود ۵۰ سال از این توافق، تهران به یکی از آلوده‌‌‌ترین شهرهای جهان با سیستم حمل و نقل عمومی ناکارآمد، ترافیک دائمی و... تبدیل شده و در مقابل، سئول به یکی از مدرن‌‌‌ترین شهرهای زیست‌‌‌پذیر جهان بدل شده است.

دنیای اقتصاد : برنامه پنج‌ساله سوم توسعه به‌عنوان جدی‌ترین برنامه پس از انقلاب، با واقع‌بینی بیشتری در اهداف، با فاصله‌ای نسبت به دیگر برنامه‌ها، موفق اعلام شد. با این همه بررسی جزئی‌تر اهداف این برنامه، فراز و فرودی در رسیدن به اهداف را نشان می‌دهد.

داریوش مجد- شواهد تجربی نشان می‌دهد سرمایه اجتماعی ارتباط معنی‌داری با توسعه پایدار دارد. این سرمایه از طریق ایجاد ساختارهای اجتماعی لازم زمینه‌ساز توسعه کشورها می‌شود. به‌عبارت‌دیگر ترکیب سنتی سرمایه طبیعی و فیزیکی و یا سرمایه تولیدشده و سرمایه انسانی برای پیشرفت نیازمند توسعه سرمایه اجتماعی است.

دکتر موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان، در اولین روز از پنجمین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران که دیروز ۸ مهر به میزبانی گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» در هتل المپیک تهران برگزار شد، در تشریح دورنمای اقتصاد ایران، اعلام کرد: با توجه به رویکردهای دولت چهاردهم، نسبت به آینده اقتصاد ایران خوش‌بینی محتاطانه‌ دارم. او در تشریح این اظهارنظر گفت: شعارهای دولت چهاردهم درخصوص بازگشت به عقلانیت و همچنین بازگشت به علم و تخصص با درنظرگرفتن واقعیت‌های اقتصاد ایران، نوعی خوش‌بینی نسبت به شرایط پیش‌رو ایجاد می‌کند،…

دنیای اقتصاد: سید محمد صادق‌‌‌‌الحسینی، اقتصاددان، در پنجمین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران به سه‌ریسک مهم داخلی، منطقه‌‌‌ای و فرامنطقه‌‌‌ای پیش‌روی اقتصاد ایران و کسب‌وکارها و همچنین صاحبان آنها در مقطع زمانی حاضر اشاره کرد.

ایران در حالی با چالش اشتغال‌زایی برای طیف وسیعی از جوانان و متخصصان دانشگاهی خود طی یک‌دهه اخیر روبه‌رو بوده که در همین دوره مساله پیوستن به زنجیره‌‌‌های جهانی و مشارکت در این روندها می‌‌‌توانست دوای درد بیکاری در کشور باشد. این فرصت که دست‌‌‌کم از ابتدای دهه دوم قرن ۲۱ سرمایه‌گذاران صنعتی را به صرافت سرمایه‌گذاری در کشورهای دارای پتانسیل تولید صنعتی انداخت، بستر رشد بسیاری از رقبای منطقه‌‌‌ای و بین‌المللی ایران بود. بااین‌حال مساله تحریم موجب شد تا به‌‌‌جای ایران این ترکیه، مراکش، ویتنام،…

طی دو دهه گذشته در کنار گسترش زنجیره‌‌‌های جهانی ارزش (GVCs)، یک سیاست زیست‌‌‌محیطی بین‌المللی به نام پروتکل کیوتو به اجرا درآمد. در همین سال‌ها که جهان وارد فاز متفاوتی از تعاملات بین‌المللی می‌‌‌شد، ما مسیر دیگری را انتخاب کردیم که به خلق یک اثر تراژیک منتهی شده است. این نوشتار در سه‌پرده به آن تراژدی نگاهی خواهد داشت.

یکی از ابزارهای نوین، کارآمد و قدرتمند دولت‌ها برای کنش در فضای بین‌المللی و دستیابی به موقعیت بهتر در اقتصاد جهانی، «دیپلماسی اقتصادی» است. این نوع دیپلماسی عبارت است از: اقدامات رسمی دیپلماتیکی که اولا دسترسی به بازارهای خارجی را برای کسب‌‌‌وکارهای ملی تسهیل می‌‌‌کنند، ثانیا در تلاش برای جذب سرمایه‌‌‌گذاری مستقیم خارجی هستند و ثالثا بر اثرگذاری روی قوانین بین‌المللی در راستای پیشبرد منافع ملی تاکید می‌‌‌کنند. دیپلماسی اقتصادی، به مفهوم اولویت یافتن اهداف و موضوعات اقتصادی در سیاست خارجی، یکی…

فساد یک بیماری است که هیچ دولتی در برابر آن مصونیت ندارد. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. با این حال، طی دهه اخیر فساد در ایران تا آن حد فراگیر شده که اخبار مرتبط با آن به بخشی معمول از زندگی روزمره ایرانیان تبدیل شده است.

دنياي اقتصاد: بامداد دیروز مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری برای نخستین‌بار پشت تریبون مجمع عمومی سازمان ملل قرار گرفت و به بیان دیدگاه‌های ایران درخصوص تحولات منطقه و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان پرداخت. او در سخنانش بر لزوم خاتمه وحشی‌گری اسرائیل در غزه و لبنان تاکید کرد و گفت جامعه جهانی باید فورا خشونت را متوقف کند و هرچه زودتر آتش‌بس‌ دائمی برقرار شود. پزشکیان در بخش دیگری از سخنرانی خود با برشمردن اصول تشکیل یک منطقه قوی بین همسایگان تاکید کرد: برون‌سپاری امنیت به کشورهای فرامنطقه‌ای به سود هیچ‌یک…

دنیای اقتصاد: در اقتصاد ایران، ضعف تولید برق به‌عنوان یک نهاده اساسی تولید، سال به سال تداوم می‌یابد که این امر باعث تضعیف ظرفیت عرضه کالاها و خدمات شده و در نتیجه حتی با وجود افزایش تقاضا ، توان پاسخگویی وجود ندارد. افزودن این نکته به کاهش تقاضای موثر معمای رکود تورمی اقتصاد ایران است که حتی تلاش‌های مالی و پولی برای کنترل تورم را بی‌اثر می‌کند.

موضوعات اقتصادی ایران در دولت چهاردهم را می‌‌‌توان در چهار سطح فراکلان (بین‌المللی)، کلان، بخشی و خرد (خانوار و بنگاه) طبقه‌‌‌بندی کرد. در سطح اول یعنی فراکلان باید مجموعه اولویت‌‌‌های بیرونی (عمدتا مرتبط با خارج از مرزهای کشور) مانند رفع تحریم‌‌‌ها، FATF، توسعه روابط با همسایگان و فراروندهای فناوری شامل انقلاب صنعتی چهارم و هوش مصنوعی موردنظر قرار گیرد.

دنیای اقتصاد: بسیاری از اقتصادانان با توصیه به آغاز هرچه سریع‏تر اصلاحات اقتصادی از جایی در «درون اقتصاد» بر این نکته پافشاری می‏کنند که می‏توان با تدارک چترهای حمایتی، این اصلاحات را با منطق معمول اقتصاد سیاسی، سازگار کرد. این توصیه‌ها اغلب یک حفره نظری جدی دارند: برای شکاف‏های‏‏ عمیق فرهنگی و اجتماعی، در قیاس با اقتصاد، وزن چندانی قائل نمی‏شوند. به‏لحاظ نظری، نقش ثانویه قائل شدن برای مسائل فرهنگی-اجتماعی با بینش متعارف اقتصاد سیاسی در شرایط نرمال سازگار است. با این حال، این بینش متعارف در جوامع قطبی‏شده…

داریوش مجد- اتباع خارجه، ترکیبی گنگ و مبهم است که برای ساکنان غیر ایرانی ایران، بکار می‌رود. ساکنانی که سهم بودنشان از اقتصاد کشور مشخص نیست و همواره بر حضور آن‌ها در مشاغل سخت تاکید شده است. تحلیل‌های کلیشه‌ای مخالفان برمدار اعتراض می‌چرخد و عنوان می‌کنند ایران سه میلیون بیکار دارد و سه میلیون تبعه خارجی و در برخی گزارش‌ها بیش از پنج میلیون هم ساکن کشور هستند. هیچ‌وقت راه‌حل قانع‌کننده و تحلیل قابل‌اعتنایی برای سهم و تاثیر اتباع خارجه در بازار کار استان‌هایی که پذیرای آن‌ها شده‌اند، ارایه…