محاسبه سهم خدمات از کیک اقتصاد ایران

مرکز آمار ایران گزارش رشد اقتصادی مربوط به پاییز 1402 را منتشر کرده است. در این گزارش ارزش حقیقی ارزش افزوده ایجاد شده در بخش‌های سه گانه اقتصاد یعنی کشاورز، صنعت و خدمات در این فصل موجود است.

 حجم اقتصاد در یک دوره زمانی با استفاده از محاسبه‌ی مجموع ارزش افزوده‌ای که در جریان تولید کالاها و خدمات در کشور تولید شده است و به آن تولید ناخالص داخلی (GDP) می‌گویند، به دست می‌آید. ارزش حقیقی تولیدات کل اقتصاد کشور در پاییز امسال برابر با 219 هزار و 609 میلیارد تومان بوده است. 54.7 درصد از این ارزش برابر با 120 هزار و 159 میلیارد تومان را فعالیت‌های خدماتی ایجاد کرده‌اند که جایگاه ویژه‌ی آن‌ها در اقتصاد کشور را نشان می‌دهد.

 بررسی زیرگروه‌های این بخش نشان می‌دهد در این فصل بیشترین سهم تولید ارزش افزوده متعلق به زیرگروه مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار و کمترین سهم مربوط به زیرگروه سایر خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی بوده است. همچنین نسبت به پاییز 1401 سهم ارزش افزوده در 3 زیربخش افزایش و در 3 زیربخش کاهش یافته است.

کرایه و خدمات کسب و کار دارای بیشترین سهم از GDP در بخش خدمات

 بخش خدمات 6 زیرگروه دارد؛ عمده و خرده فروشی، هتل و رستوران، حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات، واسطه‌گری‌های مالی، مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار، امور عمومی، آموزش، بهداشت و مددکاری و سایر خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی.

 بررسی‌ها نشان می‌دهد در میان این زیرگروه‌ها بیشترین سهم در ارزش افزوده کل اقتصاد کشور را زیرگروه مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار برابر با 15.2 درصد داشته است. ارزش حقیقی ارزش افزوده تولید شده در این فعالیت‌ها که کلیه خدمات مربوط به معاملات املاک و همچنین همه‌ی خدماتی که مورد استفاده کسب و کارهاست را در بر می‌گیرند، در پاییز امسال برابر با 33 هزار و 386 هزار میلیارد تومان بوده است.

 همچنین سهم امور عمومی، آموزش، بهداشت و مددکاری برابر با 11 درصد، سهم عمده و خرده فروشی، هتل و رستوران برابر با 9.9 درصد، سهم حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات برابر با 8.8 درصد، سهم واسطه‌گری‌های مالی برابر با 7.8 درصد و سهم سایر خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی برابر با 2 درصد از کل تولید ناخالص داخلی بوده است.

اکوایران در این باره نوشت: بالا بودن سهم فعالیت‌های خدماتی در کیک اقتصاد مزایا و معایبی دارد. افزایش اشتغال از مهم‌ترین مزیت‌های بزرگ شدن بخش خدمات است در حالیکه این موضوع می‌تواند کاهش تنوع فعالیت‌های تولیدی در اقتصاد را در نیز پی داشته باشد و همچنین نابرابری درآمدی را و در نتیجه نابرابری اقتصادی و اجتماعی را در جامعه افزایش دهد که نکاتی منفی به شمار می‌روند.

 مقایسه این سهم‌ها با پاییز 1401 نشان می‌دهد در این مدت سهم 3 زیرگروه بخش خدمات در تولید ارزش افزوده در کشور افزایش و سهم 3 زیرگروه کاهش یافته است.

افت سهم از GDP در 3 زیرگروه بخش خدمات

 سهم کل بخش خدمات در پاییز سال جاری نسبت به پاییز 1401 به مقدار 0.3 واحد درصد افت کرده و از 55 درصد به 54.7 درصد رسیده است. این یعنی اندکی از اهمیت فعالیت‌های این بخش در اقتصاد کشور کاسته شده است.

 این کاهش سهم در 3 زیرگروه این بخش نیز دیده می‌شود که در این میان بیشترین افت مربوط به زیرگروه مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار برابر با 0.7 واحد درصد بوده است. همچنین سهم زیرگروه عمده و خرده‌فروشی، هتل و رسوران نیز 0.6 واحد و سهم واسطه‌گری‌های مالی نیز 0.4 واحد درصد افت کرده است.

 با این حال خدمات امور عمومی، آموزش، بهداشت و مددکاری، سایر خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی و حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات سهم بیشتری در حجم کل تولید اقتصاد پیدا کرده‌اند که بیشترین رشد مربوط به امور عمومی، آموزش، بهداشت و مددکاری برابر با 1 واحد درصد بوده است.