هدف‌گذاری برای اقتصاد ۹۸

رئیس‌جمهوری در مجمع عمومی سالانه بانک مرکزی، مهار نرخ تورم را مهم‌ترین اولویت سال آینده عنوان کرد. صحبت‌های حسن روحانی در محورهای سیاست داخلی و خارجی، عملکرد اقتصادی و اهداف آتی مطرح شد. همچنین وی عدم تایید لوایح مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را مانعی برای ایجاد روابط بانکی فرامرزی معرفی کرد و از تصمیم‌گیرندگان خواست که دور دولت دیوار نکشند.  پنجاه و هشتمین مجمع عمومی بانک مرکزی روز گذشته با حضور رئیس‌جمهور برگزار شد و پس از ارائه گزارش سیاست‌های اعتباری و پولی بانک مرکزی، ترازنامه سال ۱۳۹۶ به تصویب رسید. صحبت‌های رئیس‌جمهور در دو بخش صورت گرفت. بخشی از آن در خلال نشست مجمع عمومی بانک مرکزی ایراد شد که بیشتر معطوف به فعالیت‌های بانک مرکزی بود و او در بخش دیگر موضوعات و تحولات اقتصادی و سیاسی را تشریح کرد. حسن روحانی در جریان نشست سالانه مجمع عمومی، رسالت و مسوولیت بانک مرکزی را در بخش‌های مختلف سخت و سنگین توصیف کرد و با قدردانی از تلاش‌های رئیس و مدیران بانک مرکزی، ایجاد تعادل در بازار ارز را یک ضرورت دانست. همچنین از نگاه روحانی، برقراری رابطه بانکی بهتر با دنیا، حرکت سیاسی مناسب و برنامه‌ریزی دقیق بانک مرکزی می‌تواند در بهبود شرایط بانکی و پولی کشورمان موثر باشد. وی در این نشست، بر لزوم نظارت بر مبادلات بانکی و پولی تاکید و عنوان کرد که پول پرداخت شده باید در هدف‌گذاری‌های صورت گرفته هزینه شود. بخش دیگری از صحبت‌های او درخصوص فروش اموال مازاد و بنگاه‌های اقتصادی بانک مرکزی بود که باید مطابق با اصول واگذاری بنگاه‌های اقتصادی، جامه عمل بپوشد. روحانی از تلاش مسوولان بانک مرکزی در دعاوی خارج از کشور و موفقیت‌های به‌دست آمده، قدردانی کرد.

سه جبهه اقتصادی مبارزه با آمریکا

بخش دیگری از صحبت‌های روحانی، در جمع مدیران بانک‌ها و پس از مجمع بانک مرکزی صورت گرفت. با توجه به تحولات دو روز اخیر و استعفای ظریف، بخش نخست صحبت‌های روحانی، درخصوص عملکرد موفق وزارت امور خارجه و سایر نهادها در مجامع بین‌المللی بود، اگرچه رئیس‌جمهوری به‌طور مستقیم به این استعفا اشاره نکرد. او در ابتدا، خط مقدم مبارزه با آمریکا را در وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت دانست. روحانی از وزیر امورخارجه، وزیر نفت و رئیس کل بانک مرکزی تقدیر و تشکر و تاکید کرد که عمده فشارها نیز بر این سه بخش است. او با بیان اینکه با وجود تحمل سختی‌ها، موفقیت‌هایی نیز حاصل شده، بر این موضوع تاکید کرد که هر شخص، در حد مسوولیت خود بار سنگینی بر دوش خود دارد. رئیس‌جمهوری پس از تشریح فشار قابل توجه بر این نهادها، عملکرد موفق آنها را به خصوص در مقابله با دعاوی حقوقی ستایش کرد. رئیس جمهوری با بیان اینکه سه بار در دادگاه بین‌المللی، آمریکا را شکست دادیم، این سه مورد را «تایید صلاحیت دادگاه در زمینه خروج آمریکا از برجام»، «صدور قرار موقت به نفع ایران» و «تایید صلاحیت دادگاه درخصوص ضبط اموال دو میلیارد دلاری ایران توسط آمریکا» عنوان کرد. روحانی علاوه بر این، تاکید کرد که دو بار نیز در ماه‌های اخیر در دادگاه‌های اروپایی موفق شدیم. او موفقیت‌ها در صحنه‌های سیاسی و بین‌المللی را ناشی از فعالیت‌های موثر همه نیروها از جمله، سپاه، وزارت امور خارجه و فعالان اقتصادی کشور دانست. رئیس دولت دوازدهم به‌عنوان یک نمونه از دستاوردهای مهم بین‌المللی به صحبت‌های بشار اسد و تشکر از ملت و رهبر ایران و فعالیت‌های وزارت خارجه اشاره کرد.  بخش دیگری از صحبت‌های رئیس‌جمهوری مربوط به تحولات اقتصادی کشور بود. او به تراز مثبت تجاری در ۹ ماه نخست سال جاری اشاره و آن را یک دستاورد تلقی کرد. روحانی با توجه به آمار اشاره شده عنوان کرد که رشد نقدینگی تا ابتدای دولت یازدهم به‌طور متوسط ۲۷ درصد بود، اما از ابتدای دولت یازدهم تا امروز این رقم به ۲۳ درصد رسیده است. او همچنین درخصوص پایه پولی به این موضوع اشاره کرد که «پیش از دولت یازدهم بخش بزرگی از پایه پولی بر مبنای استقراض دولت و طلب بانک مرکزی از دولت بود، اما امروز اگر پایه پولی افزایش می‌یابد به دلیل بدهکاری بانک‌ها به بانک مرکزی است، نه دولت» او همچنین خبر داد که مطالبه بانک‌ها از بانک مرکزی در ماه‌های اخیر کاهشی بوده است، که در این مسیر وضع بانک‌های دولتی بهتر از بانک‌های خصوصی و بانک‌های اصل ۴۴ بوده است. روحانی همچنین حل و فصل موضوع موسسات اعتباری را یکی از موفقیت‌های بانک مرکزی عنوان کرد، که این موسسات پیش از آغاز فعالیت دولت یازدهم ایجاد شدند، اما حل آن بر دوش دولت قرار گرفت و مقداری نیز پایه پولی را افزایش دادند.  رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه در جلسه شورای عالی هماهنگی سران سه قوه نیازهای بانک مرکزی در زمانی کوتاه حل و فصل می‌شود، به این نکته اشاره کرد که نیازهای بانک مرکزی در این شورا به خوبی حل و فصل شده است. او با تاکید بر تسریع اصلاح ساختار بانک‌ها، خبر داد که چند بانک متعلق به نیروهای مسلح در هم ادغام خواهند شد.

دیوارکشی ممنوع

رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تاکید بر اینکه دولت و بانک مرکزی بار سنگینی بر دوش دارند، هشدار دارد که دیوارکشی دور دولت، به نفع مردم نخواهد بود و دولت باید کار خود را انجام دهد. بخش دیگری از صحبت‌های رئیس‌جمهوری درخصوص موضوعات مطرح شده درخصوص لوایح مبارزه با پولشویی عنوان شد. روحانی با طرح این پرسش که اگر شما بانک‌ها بتوانید رابطه راحت‌تری با دنیا داشته باشید آیا مسائل اقتصادی راحت‌تر شکل نمی‌گیرد، از مسوولان نظام بانکی درخواست کرد که دغدغه‌های خود را در این‌خصوص مطرح کنند. او با بیان اینکه هدف دولت از شرکت در مجامع پولی و مالی دنیا، برقراری ارتباط مالی با کشورهای دیگر است، به این موضوع اشاره کرد که نمی‌توان تجارت کالاها را به‌صورت چمدانی انجام داد و نیاز به ارتباط بانکی فرامرزی است. به اعتقاد او، اگر رابطه ما با گروه اقدام مالی قطع شود، فعالیت بانکی ما در سطح دنیا با مشکل مواجه می‌شود. او با رد این موضوع که اگر لوایح باقیمانده تصویب شود هم هیچ تاثیری ندارد، توضیح داد: تمام کشورهای دنیا در گروه‌های مالی شرکت دارند و نهادهایی نظیر دولت و مجلس و شورای نگهبان ایران نیز این لوایح را تایید کردند، بنابراین نمی‌توان تابع هر تصمیمی بود که توسط ۱۰ تا ۲۰ نفر گرفته می‌شود و باید در تصمیم‌گیری تابع ملت ایران بود. روحانی با تاکید بر این موضوع که تصمیم‌گیر در کشور یا دولت است یا مجلس یا رهبری توضیح داد: ‌رهبری چندین‌بار به من گفته‌اند با این لوایح چهارگانه مخالفتی ندارند. دولت هم که لایحه را داده، مجلس آن را تصویب کرده است. پس چه کسی مخالف است؟ او در ادامه به دو دسته تحریم اشاره کرد، تحریم‌های نخست که توسط آمریکا درست می‌شود و تحریم‌هایی که توسط سلیقه‌های داخلی ایجاد می‌شود که در نهایت به نفع مردم نخواهد بود.  رئیس‌جمهوری در صحبت‌های خود با تاکید بر حمایت بانک‌ها از تولید و اشتغال توضیح داد: وزیر صنعت و معدن برای گردش سرمایه بنگاه‌ها، درخواست اعتبار کرده‌اند که در این زمینه ۴۰ هزار میلیارد تومان با شرط بازگشت سرمایه مورد تصویب قرار گرفت. روحانی با اشاره به هدف‌گذاری برای تحول در بخش مسکن، بر ضرورت افزایش صادرات غیرنفتی نیز تاکید کرد. رئیس‌جمهوری کار اصلی بانک مرکزی را حفظ ارزش پول و ایجاد شرایط برای رشد اقتصادی عنوان و توضیح داد که در ماه‌های اخیر، روند تورم تولید‌کننده و مصرف‌کننده کنترل شده است. او افتخار دولت یازدهم و دوازدهم را حصول تورم تک رقمی در دو سال ۹۵ و ۹۶ پس از ۲۶ سال دانست و تاکید کرد که سال آینده سال مهار تورم خواهد بود. از نگاه روحانی باید رشد اقتصادی نیز مورد توجه قرار گیرد و روند سال‌های قبل بازگردد. همچنین در حوزه ارز رئیس‌جمهوری از بانک‌ها، صادرکنندگان سیاست‌گذار خارجی و تمام نهادها درخواست کرد که بانک مرکزی را برای بازگرداندن نرخ ارز به قیمت منطقی یاری رسانند.

افزایش ذخایر ارزی

رئیس‌کل بانک مرکزی نیز در مجمع عمومی سالانه بانک مرکزی، گزارشی از فعالیت‌ها و جهت‌گیری‌های سیاستی بانک مرکزی و تحولات متغیرهای اقتصادی کشور در سال ۹۶ و ۹۷ ارائه کرد و گزارش هیات‌نظارت درخصوص ترازنامه و صورت‌های مالی بانک مرکزی در سال ۹۶، ارائه و تصویب شد. عبدالناصر همتی در پنجاه و هشتمین مجمع سالانه این بانک ذخایر اسکناس کشور را بسیار مطلوب ارزیابی و تاکید کرد: توانستیم با کمترین هزینه، بازار را کنترل کرده و آرامش را برقرار‌سازیم؛ درحالی‌که ذخایر کشور به سرعت بالا رفته و ذخیره‌های ارزی خارج از کشور نیز برای واردات مطلوب است.

همتی با بیان اینکه در هفت ماه فعالیت خود در بانک مرکزی، شدیدترین تحریم‌ها به‌ویژه در مرداد و آبان ماه اعمال شده، تاکید کرد: با تدابیر اتخاذشده نرخ ارز ظرف این هفت ماه در مجموع ۱۲ درصد افزایش داشته درحالی که رئیس‌جمهور آمریکا گفته بود که پول ملی ایران را نابود خواهد کرد. از نگاه همتی، به‌جز جو روانی، هیچ‌چیز دیگری بر بازار ارز اثرگذار نیست وشاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهد که توانستیم بازار را متعادل کرده و عرضه و تقاضا در بازار پول را به نحوی رقم بزنیم که در ثبات نسبی به‌سر ببریم. او افزود: بازار پول مهم‌ترین هدف دشمن بوده که هم‌اکنون مدیریت مناسبی در آن صورت گرفته است به نحوی که روند نقدینگی هم‌اکنون با ماه‌های قبل تفاوت نکرده و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نرخ رشد نقدینگی کاهش یافته است و این روند ادامه دارد.

دستاوردهای نظام بانکی

همتی، منظم شدن سیستم بانکی، تعدیل نرخ سود و کاهش قیمت تمام‌شده پول در شبکه بانکی را از جمله دستاوردهای نظام بانکی در هفت ماه گذشته معرفی کرد و گفت: شاید این موارد در شرایط عادی افتخار نباشد، اما در شرایط سخت تحریم موفقیت مهمی است. رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه بانک‌ها در شرایط بسیار سخت کشور ماموریت مهم خود را به‌خوبی انجام داده‌اند، گفت: دشمن برنامه جدی برای آسیب‌رسانی به ابعاد مختلف اقتصاد ایران داشته و با توجه به اینکه مهم‌ترین بحث این آسیب، بازار پول و ارز است، بانک مرکزی تمام تلاش خود را بر این استوار کرده که این دو بازار را به خوبی مدیریت کرده و از آن محافظت کند. از نگاه او، التهابات اخیر، کوچک‌ترین تأثیری در نقدینگی نداشته و وضعیت بانک‌ها نیز به نسبت قبل بهتر شده است.

همتی در بخش پایانی صحبت‌های خود با توجه به رابطه خوب سیستم بانکی با اقتصاد و مجموعه دولت به این موضوع اشاره کرد که کمک به نقدینگی واحدهای تولیدی در این شرایط سخت در دستور کار است. او بهبود معیشت مردم را برنامه این بانک برای ماه‌های پیش‌رو اعلام کرد و گفت: در ماه‌های گذشته باید از اینکه وضعیت بدتر نشود جلوگیری می‌کردیم، اما اکنون در شرایطی به‌سر می‌بریم که به سمت بهتر شدن شرایط اقتصادی در حرکتیم.