مهار بازار خودرو با چه ابزاری؟
اگر چه پیش از این سیاست‌گذار خودرویی با تمهیداتی برای ممانعت از افزایش قیمت‌ها در بازار، تلاش می‌کرد اما در شرایط کنونی ظاهرا حساسیت‌ها به نقطه صفر رسیده، به همین خاطر بازار آشفته خودرو، هر روز قیمت‌های جدید و باور نکردنی به خود می‌بیند. از سال گذشته همراه با حجم بالای تعهدات معوق خودروسازان، سیاست‌گذار صنعتی برای تامین خودرو در بازار و همچنین ممانعت از افزایش قیمت‌ها، فروش فوری و روزانه خودروسازان را اجباری کرد. هرچند محصولات فروش فوری هم به سرعت به جمع معوقات خودروسازان پیوست اما جو روانی این دستورالعمل تا حدودی به آرامش بازار کمک کرد. به این ترتیب خودروسازان (البته بنا به ادعای خودشان) فروش ۲۰ درصد از محصولاتشان را به‌صورت روزانه در دستور کار قرار دادند. اما تاثیرگذاری این روند برای مدت کوتاهی جوابگو بود چرا که هم‌اکنون با وجود پیش‌فروش‌ها، فروش فوری و حتی اقساطی باز هم از التهابات بازار کاسته نشده است.
در این زمینه روز گذشته خبرگزاری تسنیم در گزارشی این سوال را مطرح کرد که چرا پیش‌فروش‌های خودروسازان، قیمت خودرو را کاهش نداده است؟ این خبرگزاری در سوالی دیگر عنوان کرده که طی یک سال گذشته طرح‌های متنوع پیش‌فروش خودرو توسط شرکت‌های خودروساز به‌صورت اعتباری و تحویل فوری جهت تنظیم بازار اعلام شده، اما در طول این مدت بازار خودرو مدیریت نشده و قیمت خودرو سیر نزولی نداشته است. چرا؟ همان‌طور که پیش‌تر عنوان کردیم سیاست فروش روزانه جهت کاستن از التهابات بازار بود حال آنکه با فاصله‌گیری قیمت کارخانه و بازار و شدت دلالی در بازار خودرو ظاهرا خریداران اصلی فروش‌های فوری و هفتگی و روزانه همان دلالان هستند چرا که به تایید دو خودروساز کشور هر آنچه تولید‌کنندگان در سایت فروش خود قرار می‌دهند در دقیقه و ثانیه به فروش می‌رود. به این ترتیب به نظر می‌رسد با وجود دلالان و واسطه‌گرانی که این روزها از بازارهایی همچون سکه و ارز مهاجرت کرده و در بازار خودرو خیمه زدند، سیاست فروش فوری و روزانه و هفتگی خودروسازان دیگر پاسخگو نیست.
در این زمینه خبرگزاری تسنیم اظهارات برخی از فعالان بازار خودرو را در این زمینه منعکس کرده و آنها تاکید کرده‌اند که فقط با عرضه واقعی خودرو می‌توان تعادل را در بازار ایجاد و مانع دلال بازی و رشد قیمت خودرو شد. اما در حال حاضر تعداد محصولات عرضه شده در تحویل‌های فوری محدود بوده و مردم عادی توان ثبت نام و خرید محصولات را ندارند. در پیش‌فروش‌های اقساطی نیز تحویل خودروها به سال ۹۹ موکول شده و همین امر نشان می‌دهد این طرح‌ها نمی‌تواند دردی از بازار خودرو دوا کند و همچنان رکود و افزایش قیمت خودرو در بازار اتفاق می‌افتد. ابوالفضل خلخالی کارشناس صنعت خودرو نیز در این مورد تاکید کرده که به اعتقاد من اصولا پیش‌فروش‌های خودروسازان برای رفع مشکلات مالی آنها است و به نوعی از این طریق مسائل جاری شرکت‌ها حل و فصل می‌شود.
وی با اعلام اینکه در دهه ۷۰ و ۸۰ پیش‌فروش خودرو توانست نتایج موثری را برای مدیریت بازار و قیمت خودرو داشته باشد، افزود: امروز مشکلات تولید خودرو زیاد شده و سازوکار شرکت‌ها در فروش محصولات و مدیریت بازار مشخص نیست. در حال حاضر معلوم نیست خودروساز ما دولتی است یا خصوصی و همین موضوع اثرات نامناسب خود را در تصمیم‌گیری‌ها خواهد گذاشت. این کارشناس خودرو با بیان اینکه باید عرضه واقعی خودرو به بازار انجام شود، تصریح کرد: به نظر می‌رسد عرضه صوری و غیر عقلایی خودرو نمی‌تواند برای تنظیم بازار و کاهش قیمت خودرو موثر باشد. به گفته وی، برای ساماندهی بازار باید به فکر افزایش تولید آن هم با پشتوانه کارشناسی بود به این صورت که گلوگاه‌های تولید باید شناسایی و ضمن رفع آنها روند تولید قطعه و ملزومات خودرو افزایش یابد. در این شرایط سرمایه‌گذاری در این بخش منطقی خواهد بود. خلخالی اضافه کرده که با گفتن حرف نهضت داخلی‌سازی مشکلات حل نمی‌شود بلکه باید در مقام عمل رفع موانع تولید هدف‌گذاری شود.
