این اولین‌بار بود که ایران به‌عنوان عضو رسمی در اجلاس سران سازمان شانگهای شرکت می‌کرد. عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای سال گذشته در بیست‌وسومین نشست سران این سازمان که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، اعلام و ایران رسما نهمین عضو سازمان همکاری شانگهای شد. عضویت دائم ایران در بیست‌ویکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای درسال۱۴۰۰ با حضور شهید ابراهیم رئیسی در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان مورد پذیرش اعضای این سازمان قرار گرفته بود. علاوه بر ایران، چین، روسیه، هند، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، پاکستان و ازبکستان از دیگر اعضای دائم این سازمان هستند. همچنین سه کشور افغانستان و بلاروس و مغولستان عضو ناظر و ۶کشور آذربایجان، ارمنستان، پادشاهی کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا نیز از شرکای گفت‌وگوی آن به شمار می‌روند.

حمایت ایران از حذف دلار از مبادلات چندجانبه

مخبر چهارشنبه‌شب وارد آستانه شد. او روز پنج‌شنبه در دو نشست سران سازمان همکاری شانگهای و نشست شانگهای‌پلاس به سخنرانی پرداخت. سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری در نشست شانگهای‌پلاس که در حاشیه اجلاس سران کشورهای عضو سازمان شانگهای برگزار شد، با بیان اینکه «برای زیست بهتر در جهان امروز، انتخابی جز همکاری، تعامل و دوستی نداریم» تصریح کرد: گردهمایی کشورهای بزرگ تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی دنیا از ویژگی‌های مهم سازمان همکاری شانگهای است که می‌تواند نقطه عزیمت همکاری‌های گسترده در زمینه مطالعه، بهره‌برداری، استخراج، فرآوری و صادرات حامل‌های انرژی یا فناوری‌های مرتبط با این حوزه باشد. وی افزود: تامین امنیت انرژی و تعمیق همکاری‌های کشورهای عضو در این زمینه و اجرای پروژه‌های فناورانه در زمینه صنعت نفت و گاز، برق، منابع انرژی تجدیدپذیر و کم‌کربن، استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز، صنعت زغال سنگ، صرفه‌جویی و بهره‌وری انرژی نیازمند توجه ویژه است.

مخبر همچنین در بیست‌وچهارمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای، با اعلام حمایت ایران از اسناد سازمان شانگهای از جمله سند جامع استراتژی توسعه همکاری سازمان تصریح کرد: نظر به اینکه فعالیت‌های ترانزیتی و تجاری مکمل یکدیگر محسوب می‌شوند، پیشنهاد می‌کنیم تا نسبت به ایجاد «شبکه مناطق آزاد مشترک» و «برقراری پیمان‌های اقتصادی نظیر موافقت‌نامه تجارت ترجیحی و آزاد» در سطح سازمان مبادرت شود. به گزارش «ایسنا» مخبر در بخش دیگری از سخنانش گفت: خوشبختانه، موضوع استفاده از ارزهای ملی و افزایش سهم آنها در تسویه وجوه تجاری بین کشورهای عضو به‌صورت جدی در دستور کار سازمان قرار گرفته است و جمهوری اسلامی ایران از تداوم مذاکرات کارگروه‌های تخصصی در این زمینه تا حصول هدف نهایی یعنی کاهش یا حذف دلار از مبادلات چندجانبه حمایت می‌کند.

گفت‌وگوی مخبر و پوتین

درحاشیه این اجلاس، محمد مخبر و ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه ظهر پنج‌شنبه با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. مخبر در این دیدار با قدردانی از پیام‌های تسلیت و ابراز همدردی دولت و ملت روسیه در پی فقدان رئیس‌جمهور شهید آیت‌الله رئیسی، روابط جمهوری اسلامی ایران و روسیه را عمیق، راهبردی و تغییرناپذیر توصیف کرد و با اشاره به نقش و تاثیر این روابط مستحکم بر تحولات جهانی گفت: امروز روابط راهبردی و استراتژیک ایران و روسیه، معادلات قدرت در جهان را تغییر داده و نظم ناعادلانه مبتنی بر یک‌جانبه‌گرایی را به چالش کشیده است. مخبر با اشاره به همکاری‌های رو به گسترش ایران و روسیه به‌ویژه در بخش اقتصادی، تجاری و حمل‌ونقل و انرژی، بر ضرورت تسریع در تکمیل مبانی حقوقی همکاری جامع دو کشور و تصویب و اجرایی شدن آن تاکید کرد.

تقویت تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا، پیگیری و اجرای کریدور شمال-جنوب و همچنین تقویت همکاری‌های دو کشور در زمینه انرژی، شامل نفت و گاز از دیگر محورهای مهم سخنان مخبر در دیدار با رئیس جمهور روسیه بود. به گزارش «ایسنا» رئیس جمهور روسیه نیز در این دیدار رابطه دو کشور را دوستانه، ناگسستنی و تغییرناپذیر عنوان کرد و ضمن ابراز خرسندی از افزایش سطح همکاری‌های دو کشور به‌ویژه در بخش اقتصادی و تجاری، امضای توافق‌نامه تجارت آزاد میان ایران و اوراسیا را گامی مهم در جهت توسعه بیشتر این همکاری‌ها و زمینه‌ای مناسب برای بهره‌مندی بیشتر از تعاملات با کشورهای عضو این اتحادیه دانست.

رئیس‌جمهور روسیه در ادامه با اشاره به مواضع مشترک دو کشور درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله در زمینه تلاش برای شکل‌گیری جهان چند قطبی، بر حمایت روسیه از پیشنهاد پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا به‌عنوان عضو ناظر تاکید کرد. پوتین همچنین ضرورت تقویت همکاری‌های دو کشور در زمینه انرژی، شامل نفت و گاز و همچنین تکمیل و بهره‌برداری از پروژه مشترک خط‌آهن رشت-آستارا را مورد تاکید قرار داد.

عزم ایران و چین برای گسترش روابط

مخبر همچنین روز پنج‌شنبه در حاشیه اجلاس در دیدار شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین با تشکر از ابراز همدردی و همبستگی دولت و ملت چین با مردم ایران در واقعه فقدان شهید آیت‌الله رئیسی و همراهانش تصریح کرد: روابط ایران و چین راهبردی بوده و متکی بر منافع و احترام متقابل در حال تعمیق و توسعه است.

به گزارش «ایسنا» سرپرست ریاست‌جمهوری اظهار کرد: عزم سران دو کشور برای تداوم و گسترش همکاری‌های فی‌مابین در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و انرژی جدی است. شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین نیز در این دیدار ضمن تسلیت مجدد شهادت رئیس‌جمهور و همراهانش، از مخبر خواست سلام وی را به رهبر معظم انقلاب اسلامی برساند. رئیس‌جمهور چین با بیان اینکه روابط دو کشور راهبردی است، تصریح کرد: سیاست چین برای گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران تحت تاثیر عوامل بیرونی قرار نمی‌گیرد. شی جین‌پینگ خاطرنشان کرد: کشورش خواستار تداوم توسعه و پیشرفت و ارتقای رفاه ملت ایران است.