اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۴۶۳۹

• بازار متشکل ارزی

  پرش فنر ارز برای دومین بار در کمتر از ۶ سال در سال ۹۷ مقامات پولی کشور را به جنب و جوش انداخته تا فکر چاره‌ای باشند تا توان مدیریت بازارساز را افزایش دهند و بر شفافیت معاملات بیفزایند.
• 

  سرکوب یا آزاد‌سازی؟

  حسن خوشپور /کارشناس ارشد اسبق سازمان برنامه

  عنوان بازار متشکل ارزی بیانگر وجود ساختاری است که در آن کنش‌های متقابل عرضه و تقاضا به‌طور آزادانه و خودکار قیمت محصول قابل معامله را در بازار (ارز) مشخص می‌کند. بازار متشکل و رقابتی ارز دارای شفافیت کامل است و اطلاعات در آن با شفافیت و به سهولت جریان دارد و ورود و خروج هر عرضه‌کننده و تقاضا‌کننده ارز هم در آن آزاد است. این بازار از سوی نهادهای ناظر، با هدف حفظ سلامت معاملات و شرایط فنی آن نظارت می‌شود. اما ایجاد دامنه‌های محدود‌کننده برای نوسان قیمت در آن، از سوی نهاد ناظر فاقد موضوعیت است. در صورتی که بازار متشکل ارزی دارای ویژگی‌های کاملی باشد، قیمت تعیین شده در آن علامت اصلی واقعیت‌های اقتصاد و شاخص تصمیم‌گیری‌های کارگزاران، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی خواهد شد.
• 

  ظهور قدرت‌های انحصاری؟

  دکتر سجاد برخورداری/ هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

  بازار متشکل ارزی از جمله سیاست‌های بانک مرکزی برای سامان‌دادن به معاملات ارزی از یکسو و کنترل قیمت ارز در کشور، از سوی دیگر است. بر اساس اخبار منتشر شده، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و صرافی بانک‌ها بازیگران اصلی این بازار خواهند بود و بانک مرکزی به‌عنوان ناظر در این بازار حضور خواهد داشت. هر چند به‌لحاظ چارچوب ارائه شده، این بازار می‌تواند به بانک مرکزی در شفاف‌شدن معاملات ارزی از یکسو و مدیریت بازار ارز از سوی دیگر کمک کند، اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این بازار، انتظارات سیاست‌گذاران حوزه پولی و ارزی کشور را می‌تواند برآورد کند؟ آیا این بازار می‌تواند در عمل موفق باشد؟ به منظور پاسخ به این سوالات، در ادامه به بررسی نقاط قوت و ضعف این نهاد جدید پرداخته و در پایان راهکارهای پیشنهادی ارائه می‌شود.
• 

  مروری بر تجارب جهانی

  میثم رادپور /کارشناس اقتصادی

  آخرین اخبار در مورد بازار متشکل ارزی حاکی از آن است که به‌زودی اولین روز معاملاتی این بازار فرا خواهد رسید. بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که سازوکارهای بازار متشکل ارزی، نقش بسیار سازنده‌ای در کنترل بازار ارز به همراه خواهد داشت. آنها عموما توجه نمی‌کنند که واقعیت دیروز و امروز بازار ارز کشور و شوک‌های متعدد ناشی از جهش‌های ارزی از مجموعه عوامل بسیار بزرگ‌تر و جدی‌تری نشأت می‌گیرند:
• 

  الزامات موفقیت

  موسی شهبازی غیاثی/ کارشناس اقتصادی

  از ابتدای تلاطمات ارزی سال ۱۳۹۷، شاهد موضع‌گیری‌های مختلف و سیاست‌های بعضا متضاد در قبال شوک‌ها و نوسانات ارزی بودیم. نگاهی به سیاست‌های اتخاذ شده در طول این مدت این تجربه را منتقل کرد که برخورد انضباطی و آیین‌نامه‌ای با بازار ارز، بدون توجه به ابزارهای اقتصادی که متضمن مداخلات فعالانه با بازار ارز باشد، نه‌تنها موجب کنترل و مدیریت بازار ارز نمی‌شود، بلکه هیچ محل تعامل و اعتمادی با نیروهای رسمی و غیررسمی بازار ارز به‌وجود نخواهد آمد و نهایتا حاکمیت، نقش چندانی در مدیریت انتظارات و اطمینان‌بخشی به نیروهای بازار با هدف مقابله با شوک‌های جدید نخواهد داشت. خوشبختانه مدیریت جدید در بانک مرکزی با شناخت و درک شرایط بازار ارز تا حدی توانسته است، توجه نیروهای بازار را به مداخلات نظام‌مند و فعالانه خود جلب کرده و تاثیرات نسبتا خوبی بگذارد. در ادامه این حرکت، اخیرا بازاری با عنوان «بازار متشکل معاملات ارز ایران» در حال شکل‌گیری و فعالیت است که می‌توان آن را در ادامه سیاست‌های ارزی به نسبت فعالانه بانک مرکزی تحلیل کرد.